OKUL ÖNCESİ DÖNEMDE BESLENME
Çocukluk döneminde beslenme, büyüme ve gelişmenin sağlanmasının yanı sıra ileriki yaşlarda beslenme alışkanlıklarının temelinin oluşturulması açısından önemlidir. Okul öncesi dönemi, 4-6 yaş grubu çocukları kapsar. Bu dönemde çocukların yaşam boyu sürecek beslenme alışkanlıklarının temeli atılır. Besinlere karşı kesin yanıt verir: genellikle süt, sebze ve meyvelerden hoşlanmazlar; çiğ sebzeleri, yumuşak etleri, sade yemekleri tercih ederler; genellikle yumurta, ekmek, tahıl, kraker ve cipsi severler. Beslenme alışkanlıklarını belirlemede çevresinden özellikle aile bireylerinden etkilenir. Çocuklar sofrada ne görürlerse onu taklit ederler. Anne-baba yemekte seçicilik yaparsa çocuk da seçer.
Erken çocukluk ve oyun dönemimde çocuklar çevrelerinden çok etkilenirler. Bu dönem çocuğun besine karşı pozitif alışkanlık geliştirmesi ve olumlu alışkanlıklar kazanması açısından önemli bir zaman dilimidir. Oyun çağı çocukların ve okul öncesi dönemdekilerin büyüme hızı bebeklere oranla daha düşük olmasına karşın oyun aktiviteleri ve büyüme için ihtiyaçları olan enerjiyi tam almalıdırlar. Küçük çocuklar için sağlıklı beslenme şişmanlık, kalp, kanser ve diğer kronik hastalık risklerini azaltmada yardımcı olur. Küçük çocuklar için özel besinlerden ziyade kalsiyum, protein, A vitamini ve demir gereksinimi ihtiyacı artar.
Okul öncesi dönemi çocuklarının yeterli ve dengeli beslenmeleri için: et, yumurta, kuru baklagiller besin grubundan 2-3 porsiyon; süt ve süt ürünleri besin grubundan 2-3 porsiyon; ekmek ve tahıl besin grubundan 6-9 porsiyon; sebze ve meyve besin grubundan 3-4 porsiyon tüketmeleri önerilmektedir.
Okul öncesi dönemde çocukların sağlıklı beslenme alışkanlıklarının gelişimi için öneriler ise şu şekildedir;
- Her besin grubundan yeteri kadar dengeli bir şekilde tüketmesine dikkat edin.
- Özellikle sebze yemeklerini karışık yemekler yerine sade yemekler sunun.
- Sevmediği besinleri yemesi için ısrar etmeyin ve sabırlı olun.
- Masada besin tercihi yapmayın. Tek tip beslenmeyi bırakın.
- Besinleri ödül veya ceza amaçlı kullanmayın.
- Çocuğunuza sağlıklı beslenmeyi, besinleri ve sağlığa faydalarını anlatın.
- Çocuğunuzun büyümesini ve gelişimini bir uzman yardımı ile takip edin.
- Çocuğunuzu diğer çocuklarla karşılaştırmayın.
Her besin için çocukların farklı seçeneği var aslında. Sütü reddeden çocuğunuza peynir veya yoğurt verebilirsiniz. Çocuğunuza ancak rehberlik yapabilir ve örnek olabilirsiniz ancak onun zorla yemesini sağlayamazsınız ve bunu da yapmamalısınız. Oyun çağındaki çocukların ve okula yeni başlayanların porsiyonları yetişkin porsiyonunun 1/ 3 ü kadar olmalıdır. Bazı yayınlar ise her yaş için 1 yemek kaşığını ölçü olarak önerir yani 4 yaşındaki çocuk için 4 yemek kaşığı sebze veya 5 yaş için 5 yemek kaşığı sebze 1 öğün için yeterlidir. Çocuklara daha fazlasını vermek yerine normal miktarda verip kendisinin istemesini tercih etmek daha doğrudur. Eğer yemekle oynamaya başlarsa mutlaka yemeği sonlandırın daha fazla yemesi için zorlamayın. Çocuğunuzu temiz tabak kulübüne üye yapmaya çalışmayın veya arkandan ağlar hikayesini anlatmayın bu davranış ilerde yemekten nefret etmesine farklı yeme bozuklukları oluşmasına neden olabilir. 5-6 yaşta günden güne iştah farklılıkları normaldir bunu hemen sorun haline getirmeyin
Besinler çocuğun hayatında her yaşta önemlidir. Çevreden gördükleri her türlü değişikliği yapmayı kendilerine hedef edinirler. Sizin veya bakıcılarınızın yemek seçimleri minik bedenlerin fiziksel gelişimi için önemlidir. Bu minik bedenlerin yaşı kaç olursa olsun sizinle aynı besin öğelerine ihtiyaç duyarlar yalnızca miktarlar sizinkilerden farklıdır.