Bir aydan daha az bir zamanda dünya edebiyat çevrelerini etkileyen şaşırtan bir roman yazılabilir mi yazılabilir Türkiye’de böyle yazanlar var ama yazıklarıyla kalıyorlar bırakın edebiyat çevrelerini sıradan okurlar bile okumuyorlar sözünü ettiğim roman dünya edebiyatçılarını etkilemiştir kısa zamanda da büyük bir okuyucu kitlesi oluşturmuştur romanın adı kumarbaz yazarı da Dostoyevski işte dostoyevski olunca böyle oluyor kısa zamanda yazmasının nedeni ödeyemediği borçlarının olması bu romanın ücretini de peşin almıştır işte dostoyevski böylesine büyük ve ilginç bir yazardır yirmi beş günde yazılmış iki yüz sayfalık muhteşem bir eserdir aradan iki yüzyıl geçmesine rağmen dünyada en çok okunan romanlardandır sevgili dostlar dostoyevski yalnız romanlarıyla değil özel kişiliğiyle de çok farklı bir kişiliktir romanlarının önemli bölümleri kendi yaşadıklarıyla ilgilidir sözünü ettiğim bu romanda kumarı ve kumarın tehlikelerini anlatır yazar 1860 yılında yurt dışına çıkar kumarla da yurt dışında tanışır kısa sürede varını yoğunu kumara verir geri alırım düşüncesiyle battıkça batar kaldığı otelden atarlar aç susuz sokaklarda kalır eşinin değerli eşyalarını bile kumara verir artık o bir kumarbazdır kumar oynamadan duramaz kumarın nasıl bir baş belası olduğunu anlamak için gerçekten bu kitabı okumak gerekir dostoyevski benim için bir onurdur benim hayat öğretmenimdir psikolojik rahatsızlıklarımdan kurtulmam da çok büyük faydasını görmüşümdür o yalnız bir yazar değil hem bir filozof hem de büyük bir psikianalisttir dostoyevski okumadan hiçkimse iyi bir roman yazamaz dünyada sözü edilen büyük romancıların hepsi ondan etkilenmiş ve ilham almışlardır öteki isimli bir romanı vardır bu romanında paranoyalı bir hastayı anlatır bu romanda ayrıca doktor hasta ilişkisini de öğreniriz yazar karamazov kardeşler isimli romanında dört farklı kişiliktedir by romanı da beş yıla yakın bir zamanda bitirmiş yazdığı romanların en kapsamlısıdır 1800’lü yılların Rusya’sını çarları çarların zorbalığını ülkenin sosyal siyasal ekonomik yapısını anlatır sevgili okurlar dostoyevski normal biri değildir sara hastalığının yanında paranoyadır tımarhanede yatmamıştır ama yatabilecek kadar delidir hastalık hastasıdır romanlarının çekici olmasının nedeni de bu karmakarışık kişiliğidir hakkında binlerce biyografi yazılmıştır ama bunların içinde bu muhteşem adamı en iyi anlatan ünlü psikianalist freud olmuştur ona göre o bir dahidir çünkü Rusya’da 1817 de yapılacak ekim devrimini yüzyıl önceden sezebilmiştir bu devrimi Eccinliler isimli romanıyla da anlatmıştır devrim nedir devrimci kimdir neden devrim yapılır gibi sorunları bu kitaptan okumak anlamak mümkündür fikir olarak dostoyevski bir sosyalisttir dini inancı ve milliyetçi fikirleri olduğu için ülkesinde ırkçı olarak suçlanmıştır dostoyevski bugün yaşıyor olsaydı dini inançları çok güçlü bir sosyalist olurdu halkını yurdunu seven halkının bilinçlenmesi için yazardı yanlış bir mantık vardır dini inancı olan insanların sosyalist olamayacağı yanlışını ilk defa dostoyevski olur fikri üzerinden hayata geçirmiştir sözünü ettiğim gibi dini inançları çok güçlü olan bir sosyalisttir o bu yüzden dostoyevskiyi çok seviyor onu bir öğretmenim olarak kabul ediyorum ona olan saygım ve sevgim bu tutarlı olan inançları yüzündendir sevgili okurlar din bir gerçekliktir hiçbir güç insanların ve toplumların ruhundan ve hayatından silememiştir sonsuza kadar da ben silebileceğine inanmam bu yüzden diyorum ki hiçkimseyi dini inançlarından kimlik ve kişiliklerinden dolayı ötekileştirmeyelim insan olarak yapmamız gereken herkesi olduğu gibi sevmek ve kabul etmektir ancak böyle rahat edebilir toplum olarak örgütlenebilir ve üzerimizdeki baskıyı ancak bu yolla kaldırabiliriz yani Alevi’yi alevi olarak kürdü Kürt olarak hristiyanı hristiyan katoliği katolik olarak kabul edip saygı gösterip kabul etmeliyiz dostoyevski bütün romanlarında bu durumu anlatmıştır dünya insanlığı tarafından çok fazla okunmasının sebebi de budur herkes herkesten sorumludur diyor daha ne desin yazar bu düşüncelerini anlattığı için Çar tarafından tutuklanır kurşuna dizilmek üzereyken affedilir Sibirya’ya sürgüne gönderilir işte suç ve ceza isimli eserini bu sürgün yıllarında kurgular yani bu romanın baş kahramanı raskolnikovun doğum yeri Rus aydınlarının sürgün yeri olan sibiryadır yaşar kemalin ince Memet isimli romanı Türkler için nasılsa Dostoyevski’nin suç ve ceza romanı da Ruslar için aynıdır gerçi yaşar Kemal dostoyevskiden hiç söz etmemiştir sanırım o da Tolstoy gibi kıskanmıştır son olarak dostoyevskiyi herkesin okumasını tavsiye ederim ayrıca da okuyanlar için cesaret ve sabır dilerim