Tüm dünyanın sevgisini yitirdiği bu yüzyılda, “sevgililer günü” diye bir klişeyi kutlamak ne kadar anlamlı düşünmek gerek. Türlü türlü anlamlar yüklenen ve biraz da abartılan bugünün tarihçesini yazmak istedim.

Sevgililer Günü, bugün St. Valentine olarak bilinen Valentinus adlı bir rahibin idam edilmesiyle 3. yüzyıl Roma'sına kadar uzanıyor. Her 14 Şubat'ta dünyanın her yerindeki milyonlarca insan, sevgilerini ve şefkatlerini ifade etmek için sevdiklerine kalp şeklinde kartlar ve Sevgililer Günü çikolataları gönderiyor. Ancak bugün 20 milyar dolarlık bir sektöre dönüşen bu özel kutlamanın pek de aşk dolu bir başlangıcı yok. Tatilin nasıl başladığına dair gerçek hikâyeyi kimse tam olarak bilmiyor olsa da birçok teorisyen hikâyeyi anlatmak için tarihteki noktaları bir araya getirmiş.

Sevgililer Günü'nün kökenine ve tarihine derinlemesine baktım ve bugünkü romantik kutlamaya yol açan izlerin izini sürmek için tüm teorileri ve efsaneleri bir araya getirdim.

'Sevgililer Günü' Kelimesi Nereden Geliyor?
Pek çok kişi, Sevgililer Günü'nün adını, MS 3. yüzyılda 14 Şubat'ta idam edilen sevgili şehit Romalı Aziz Valentine'den aldığına inanıyor. Ancak aslında “St. Valentine” Roma İmparatoru Claudius Gotikus döneminde idam edildi. Hıristiyanların sık sık zulme uğradığı bir dönemde şehit olarak bilinen din savunucularının idamları arttı. Aziz Valentine'in dini kahramanlık hikâyeleri, Katolik Kilisesi tarafından Aziz Sevgililer Günü kutlamalarıyla onurlandırıldı.

Aziz Valentine Gerçekte Kimdir?
En ünlü iki Sevgililer Günü, Romalı bir rahip ve İtalyan piskoposuydu. Valentinus isimli rahip inançlarından dolayı tutuklanarak gözaltına alındı. Valentinus, kendisini koruyan adamla, üvey kızının körlüğünü tedavi edebilirse Hıristiyan olacağına dair bir pazarlık yaptı. Efsane, Valentinus'un kızı görmesini sağladığını ve gardiyan ile tüm ailesinin Hıristiyan olduğunu söylüyor. İmparator haberi duyunca hepsinin idam edilmesini emretti.

Zaman geçtikçe bu şehitlerin efsanesi, Hıristiyanların ölümlerini kutlamalarına dönüştü. Katolik Kilisesi'nin, başlangıçta şehit olduğuna inandıkları bu adamları onurlandırmak amacıyla Sevgililer Günü'nü kurmuş olabileceği düşünülüyor.

İlk Sevgililer Günü
Ortaçağ efsanelerinde ve modern medyada sıklıkla tasvir edilen şekilde, Aziz Valentine, genç erkekleri savaşa gitmekten korumak için gizlice çiftlerle evleniyordu. Diğer hikâyeler, St. Valentine'in iyileştirdiği kör kıza âşık olduğunu ve ona ilk "sevgililer günü “nü hapishanedeyken yazdığını söylüyor; iddiaya göre bu mektubu "Sevgilinden" olarak imzaladığı bir mektup, hâlâ kullanılıyor. Ancak bu hikâyeleri destekleyen hiçbir tarihsel kanıt yoktur.

Diğerleri, Hıristiyan kilisesinin, doğurganlık festivali olarak da bilinen Lupercalia'nın pagan kutlamasını örtbas etmek amacıyla St. Valentine'in bayram gününü Şubat ayının ortasına koymaya karar verdiğini düşünüyor.

Lupercalia
Lupercalia, aslında 13-15 Şubat tarihleri ​​arasında Romalı rahiplerin katıldığı kutsal bir toplantıydı. Pagan ritüeli, bir köpeği ve bir keçiyi kurban etmeyi ve doğurganlığı artırdığına inandıkları için kadınları deriyle örterek sokaklarda yürümeyi içeriyordu. Festivalin aynı derecede garip bir kısmı da kadınların, bekârların seçebileceği bir vazoya isimlerini koyma geleneğiydi. Çizdikleri kadının adı festival boyunca eşleşecekleri isim olacaktı ve çoğu zaman çiftler evlenirdi!

Peki, Sevgililer Günü'nün gerçek hikâyesi nedir? Sonunda Lupercalia yasaklandı. Ancak 5. yüzyılın sonlarında Papa Gelantis, 14 Şubat'ı "Aziz Valentine Bayramı" olarak ilan ederek bu asi festival gününü kurtardı. Bu eylemin Lupercalia'yı örtbas etmek için mi, yoksa Aziz Valentine'in dini kahramanlığını onurlandırmak için mi yapıldığı tarihçiler tarafından bugüne kadar tartışılmaktadır.

Sevgililer Günü’nde romantizme dair ilk resmi referans nihayet şehidin ölümünden bin yıl sonra, ortaçağ şairi Geoffrey Chaucer'ın Şubat ayındaki St. Valentinus bayramının kuşların çiftleşmesiyle ilgili olduğuna karar vermesiyle ortaya çıktı. Kısa süre sonra Shakespeare’in aşk acısı çeken genç kızı Ophelia, kendisine Hamlet'in Sevgililer Günü adını verdi. Chaucer ve Shakespeare'in eserlerindeki tatil romantizmi, kısa sürede Britanya'da ve Avrupa'nın geri kalanında popülerlik kazanmaya başladı.

Peki, bu kadar karanlık bir başlangıçtan yola çıkarak Sevgililer Günü'nü çiçeklerle, çikolatalarla, aşk notlarıyla kutlamaya nasıl başladık?

Daha önce tartıştığımız gibi, binlerce yıldır Şubat ortası genellikle doğurganlık festivali kutlamalarıyla biliniyordu, bu nedenle romantizmin tatille ilişkilendirilmesi şaşırtıcı değil. Chaucer ve Shakespeare'e tam anlamıyla itibar edilse de edilmese de, onların o günkü mevcut çağrışımları popüler hale getirdiğine şüphe yok. Günümüzde insanlar özel günlerde veya sevgi ve hayranlık duygularını ifade etmek için çiçek göndermeye devam etmektedir. Çiçeklerin yanı sıra Sevgililer Günü'nün diğer çağdaş sembolleri arasında çikolatalar, kalp şekerleri ve kartlar yer alıyor.

17. yüzyılda Büyük Britanya’da arkadaşlar ve sevgililer arasında küçük hediyeler ve el yazısıyla yazılmış notlar alışverişi yaygınlaştı. Sonunda gelenek Yeni Dünya'ya da yayıldı ve 19. yüzyılda Sanayi Devrimi ile birlikte fabrika yapımı Sevgililer Günü kartları ortaya çıktı. Ucuz posta ücretleri, Sevgililer Günü tebriklerinin popülaritesinin artmasına katkıda bulundu ve Esther A. Howland, danteller, kurdeleler ve renkli resimlerle yapılan ilk sevgililer günlerinin seri üretimine öncülük etti. Kısa süre sonra “Valentine Ana” olarak tanındı.

İlk çikolata kutusu, satışları artırmak amacıyla çikolataları süslü kutularda paketlemeye başlayan Richard Cadbury tarafından yaratıldı. 1861 yılında ilk kalp şeklinde çikolata kutusunu yarattı ve bugün her yıl 36 milyondan fazla kalp şeklinde çikolata kutusu satılıyor. İlk şeker kalpleri de Bostonlu eczacı Oliver Chase tarafından boğaz ağrılarında kullanılan tıbbi pastiller olarak yapıldı. Şekerlerin üzerine çok sonralarına kadar “Sevgililer Günün Kutlu Olsun” ve “Sevgilim” gibi ifadeler yazıldı.

Çiçekler Nereden Geldi?
Doğurganlık aynı zamanda tarımla da ilişkilendirildiğinden çiçekler doğal olarak tercih edilen bir hediye haline geldi. Yüzyıllar boyunca çiçekler doğurganlığı, aşkı, evliliği ve romantizmi sembolize etti. Sevdiklerinize Sevgililer Günü çiçekleri vermenin tarihi, sözsüz mesajları iletmek için çiçek buketleri göndermenin eski moda geleneğinden gelir. İsveç Kralı II. Charles, ilk Sevgililer Günü buketini göndererek, her çiçeği belirli bir anlam ifade etmek için kullanarak ve kelimeler olmadan bütün bir sohbeti mümkün kılarak, "Farsça çiçek dili" geleneğini Avrupa'ya tanıtmasıyla tanınır.

Kırmızı ve beyaz güller açık ara en popüler Sevgililer Günü çiçekleridir. Kırmızı “romantizmi, aşkı, güzelliği ve cesareti”, beyaz ise “saflığı, sadakati ve masumiyeti” temsil eder. Dikensiz bir kırmızı gül “ilk görüşte aşk” anlamına gelebilir. Güllerin diğer renkleri dostluğu (sarı), takdiri (şeftali), büyüyü (lavanta) veya tatlılığı ve zarafeti (pembe) belirtmek için kullanılabilir.

Gülün güzelliği, ilahi yaratılışın eski mitleriyle açıklanıyordu. Yunan tanrıçası Chloris, ölü bir orman perisi buldu ve onu bir çiçeğe dönüştürdü; kocası Zephyrus, Apollon'un güneşinin ısıtıcı ışınları düşürebilmesi için bulutları uçurdu. Afrodit güzelliği ve Dionysos'un aromatik nektarını eklerken, Üç Güzeller de yeni basılan güle çekicilik, neşe ve ihtişam armağanları bahşetti. Daha sonra “Çiçeklerin Kraliçesi” Afrodit'in oğlu aşk tanrısı Eros'a sunuldu.

Tüm bu bilgilerin ışığında “Sevgililer Günü’nüz” kutlu olsun, Happy Valentines Day !!!