Bu sütunların en temel konularından biridir İŞ CİNAYETLERİ…

Kapitalizmin yasaları, bu cinayetleri İŞ KAZALARI diye nitelendiriyor. Ama, öyle ki, kaza olmaktan çoktan çıkıp, planlı cinayetlere dönüşmüş kazalar halini aldı.

Baksanıza, bütün hızıyla devam ediyor iş cinayetleri. 18-19 Ağustos tarihlerinde, yani sadece 48 saatte İzmit, İstanbul, Antalya, Samsun, İzmir, Ankara, Muğla, Yozgat ve Urfa’da toplam 11 işçi yaşamını yitiriyor.

İzmit’te bulunan Yıldız Entegre’de çalışan Turgay Gültekin de, bu iş cinayetlerinden birinde yaşamını yitiriyor. Yıldız Entegre, son dönemde işçi eylemleriyle anılan bir tesis. Orada, geçen ay da bir işçi yaşamını yitirmişti.

Bütün bunlar yaşanırken, Yıldız Entegre için akıllarda kalan başka bir şey oluyordu. İş cinayetlerinin yaşanmaması için gereken önlemlerin yeterince alınmadığı bu işyerinde, sendika (Türk-İş’e bağlı Ağaç-İş) sessizliğini bozmadı, görünen o ki bozmak da istemiyor.

Bunun en somut kanıtı, geçtiğimiz günlerde işçileri dışında atarak toplusözleşme imzalaması ve mevcut şubeyi “sorun çıkarttığı” için kapatması.

Önceki günlerden birinde de değinmiştim. İşçi Sağlığı ve İş Güvenliği (İSİG) Meclisi, Temmuz ayında 123, sene başından itibaren ise 1.074 işçinin iş cinayetlerine kurban gittiğini açıklamıştı.

Günde ortalama 5 işçinin yaşamını yitirdiği tabloyu anımsamışken, bir milletvekilinin Meclis Başkanlığı’na verdiği soru önergesini her zamankinden daha fazla önemsemek gerektiğini düşünüyorum.

Bu kişi, CHP Manisa Milletvekili Sakine Öz. Resmi kaynaklar tarafından 301 işçinin öldüğünün açıklandığı Soma katliamıyla ilgili soru önergesinde 25 soruya cevap arıyor. Ve, ‘’Bu sorulara cesaretle cevap verecek bir irade varsa, Soma faciasının tüm detayları aydınlanmaya başlayacak” diyor.

Sakine Öz, Soma Araştırma Komisyonu üyesi. Soru önergesini üyelerin çağrılmadığı, sadece başkan tarafından Soma Araştırma Komisyonu'nda dinlenen madencilerin söyledikleri üzerine hazırlıyor. Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanı Faruk Çelik'in yanıtlamasını istediği sorular şöyle: 

1- 'S' panosundaki havalandırma çıkışını, diğer madenlerdekinin aksine paralel değil seri bağlayarak, kirli hava ile temiz havanın aynı yerden karışarak çıkmasına neden olan ve işçilerin kirli havadan girip yine kirli havadan çıkmasına yol açan düzeneğin tehlikesi, facia öncesindeki bakanlık teftişlerinizde yer almış mıdır?

2- Facia sonrası İş Teftiş Kurulu raporlarında, havalandırmada kirli hava giriş çıkışının seri bağlanmasının yarattığı büyük sorun yer almış mıdır?

3- Madencilerin üzerinde gaz maskeleri olmaksızın panolarda çalıştırıldığı bu tutanakla da belirtilmişken, Bakanlığınızın son teftişlerinde madende maskesiz çalışma tespit edilmiş midir; şirket ve TKİ'ye bir yaptırım uygulanmış mıdır?

4- Madencilerimizin çizmesi delindiği halde, defalarca istemelerine karşın, madenciye maske, çizme vb. Temel ekipmanların verilmeyerek üretime zorlanması, Bakanlık denetimlerinizde kayda geçirilmiş midir?

5- İş yetiştirmek ve üretimi her ne pahasına olursa olsun artırmak adına, presçinin yapması gereken işin, ehil olmayan tarama, ayak ya da sökümcü ustalarına yaptırıldığı yönünde madenci beyanları ortadayken, facia öncesi Bakanlık denetim raporlarınızda yer almış tespitler var mıdır ?

6- Facianın öncesinde ve facia gününde, ortamdaki aşırı ısınmanın yetkililere haber verilmesine karşın üretimin devam ettirilmesi kararına karşı, Bakanlığınız 13 Mayıs'tan sonra, Soma genelindeki diğer madenlerde yaptığı teftişlerde bu aşırı ısınma belirtilerine karşı hangi denetim raporlarını hazırlamıştır?

7- Facia sırasında son derece kritik kararların alınmasına aracı olması gereken, madenin farklı panoları arasındaki telefon haberleşme ağının çalışıp çalışmadığına dair son idari kontroller ne zaman yapılmış, hangi bulgulara ulaşılmıştır; facianın ardından hazırlanan Teftiş Kurulu raporunda haberleşme ağına ilişkin hangi tespitler yer almıştır?

8- Facia öncesinde Bakanlık denetimlerinizde, madende kaç adet tahlisiye cihazı tespit edilmiş, bunların kullanımına dönük uygulamalı bir denetim yaptırılmış mıdır?

9- Ölen madencilerimizin büyük bölümünün madene her gün yürüyerek inip çıkarken 'S' panosunun kirli havasını taşıyan nefeslikleri yol olarak kullandığı bilgisi ortadayken; temiz hava çıkışının işçilere kullandırılmadığı tespiti, Bakanlığınızın facia öncesindeki denetim raporlarında yer almış mıdır; facia sonrasında Teftiş Kurulu raporunda hangi ifadeler yer almıştır?

10- Firmanın, işçilerin ısrarıyla temiz hava çıkışı ve havalandırma için 'S' panosuna fan kurmaya razı olduğu ancak bunun gerekli bağlantısını yapmadığı, Teftiş Kurulu raporlarında da ortaya konmuş mudur?

11- Tutanaklarda yer aldığı üzere, facia sırasında, Vardiya Amiri Sayın İsmail Adalı'nın üzerinde tahlisiye cihazı olmaksızın ilk müdahale etmeye çalışması, devamında vantilatör fanlarının durdurulmaması ve hava akımının tersine çevrilmeyerek dumanın azaltılamamasının facianın etkisini büyüttüğü yönündeki görüş, Bakanlığınızın olaya ilişkin İş Teftiş Kurulu raporlarında nasıl karşılanmıştır?