"Kahve, uygar dünyanın favori içeceğidir."
Thomas Jefferson

Hayata bakışımı, beklentilerimi, tasamı, sevgimi, önceliklerimi, değerlerimi, hayata verdiklerimi, alamadıklarımı bir kez daha gözden geçireyim derken, yine dünyanın varoluş sözü, "Unutma hayatta hiçbir şey vazgeçilmez değildir" oluyor… Düşündüm, oğlumdan sonra vazgeçilmez olan tek olgum ‘kahve’ olmuş bugüne kadar… 

Eğer kazara öylesine bir insanla, öylesine bir yerde içmişsem kahveyi, işte o zamanı kayıp ve kendimi kullanılmış hissederim. Bu konuda o kadar kibirliyim ki benimle kahve içebilecek kadar önemsediğim, zamanımı ayırdığım insanlar belki de değerinin farkında mı acaba diye düşünürüm!.. Evet dedim ya bu konuda duygularım biraz abartılı diye. Hayatımın her safhasını seremoni şeklinde yaşamayı sevdiğimden olsa gerek…

Ondandır;

sade yaşarım,
sade düşünürüm,
sade giyinirim,
sade bakarım,
sade severim,
sadece
sade kahve içerim…

Bir klişe vardır, ben de katılıyorum: Herkesle kahve içilmez, kahve gerçek yalnızlıktır. Beraber kahve içtiğin kişi, yalnızlığını bozduğuna değmeli ya da yalnızlığını bozmayacak kadar senin ruhuna eş olmalı. Kahve bu kadar sevildiğini bilseydi adı AŞK olurdu belki, kahve yerine…

Her kültürde bu kadar yeri olan kahvenin nasıl ve ne zaman keşfedildiği tam olarak bilinmiyor, ancak kökeni hakkında anlatılan pek çok hikâye de var.

Bir efsaneye göre Etiyopya’da yaşayan keçi çobanı Kaldi, kahve tanelerini şans eseri keşfeder. Hikâye, Kaldi'nin bir ağaçtan kırmızı meyveleri yedikten sonra keçilerinin dikkat çekecek kadar enerjik hale geldiğini ve geceleri uyumak istemediklerini fark ettikten sonra kahveyi keşfettiği yönündedir.

Çoban Kaldi, düşüncelerini manastırın başrahibine bildirir, o da meyvelerden bir içki yapar ve bunun kendisini akşam duasının uzun saatlerinde uyanık tuttuğunu görür. Başrahip keşfini manastırdaki diğer keşişlerle paylaşır ve enerji veren meyveler hakkındaki bilgiler yayılmaya başlar.

Haber Doğu’ya taşınıp, kahve Arap yarımadasına ulaştığında, bu çekirdekleri dünyanın dört bir yanına getirecek bir yolculuk başlar. Arap Yarımadası'nda kahve üretimi ve ticareti başlamıştır. 15. yüzyılda Arabistan'ın Yemen bölgesinde yetiştirilen kahve, 16. yüzyılda İran, Mısır, Suriye ve Türkiye'de tanınır.

Kahve sadece evlerde değil, aynı zamanda Doğu'daki şehirlerde ortaya çıkmaya başlayan “qahveh khaneh” adı verilen halka açık kahvehanede de içilir. Kahvehanelerin popülaritesi eşsizdir ve insanlar her türlü sosyal aktivite için buraya gelmeye başlar.

Müşteriler sadece kahve içip sohbet etmekle kalmaz. Aynı zamanda müzik dinler, tiyatrocuları seyreder, satranç oynar ve güncel gelişmelerden haberdar olur. Kahvehaneler hızlı bilgi alışverişi için o kadar önemli bir merkez haline gelir ki, genellikle "Bilgeler Mektebi" olarak anılmaya başlar.

Her yıl dünyanın dört bir yanından kutsal şehir Mekke'yi ziyaret eden binlerce hacı ile bu "Arap içkisi" hakkında bilgi yayılmaya başlar.

Doğu'ya giden Avrupalı ​​gezginler, alışılmadık koyu siyah bir içeceğin hikâyelerini ülkelerine taşır. 17. yüzyılda kahve Avrupa'ya ulaşır ve kıtada popüler hale gelir.

Bazı insanlar bu yeni içeceğe şüpheyle veya korkuyla tepki gösterirler ve onu "Şeytanın acı icadı" olarak adlandırırlar. Din adamları, 1615'te Venedik'e geldiğinde kahveyi kınar. Tartışma o kadar büyür ki, Papa VIII. Clement’ten müdahale etmesi istenir. Papa, bir karar vermeden önce içeceği tatmaya karar verir ve içeceği o kadar beğenir ki içilmesine onayını verir.

Bu tür tartışmalara rağmen, kahvehaneler hızla İngiltere, Avusturya, Fransa, Almanya ve Hollanda'nın büyük şehirlerinde sosyal aktivite ve iletişim merkezleri haline gelir.

Kahve, zamanın yaygın kahvaltı içecekleri olan bira ve şarabın yerini almaya başlar. Alkol yerine kahve içenler güne zinde ve enerjik başlar ve şaşırtıcı olmayan bir şekilde işyerlerinde işlerinin kalitesi büyük ölçüde artar. (Bunun modern ofis kahve servisinin habercisi olduğunu düşünüyorum.)

17. yüzyılın ortalarına gelindiğinde, Londra'da 300'den fazla kahvehane açılmıştır ve bunların çoğu tüccarlar, nakliyeciler, komisyoncular ve sanatçılar da dahil olmak üzere benzer düşünen patronları cezbeder. 1600'lerin ortalarında kahve, daha sonra İngilizler tarafından New York olarak adlandırılan New Amsterdam'a getirilir. Kahvehaneler hızla ortaya çıkmaya başlasa da, sömürgecilerin Boston Çay Partisi olarak bilinen isyanı, Amerikalılar’ın içme tercihini sonsuza kadar kahveye çevirecektir.

İçeceğe olan talep yayılmaya devam ettikçe, Arabistan dışında kahve yetiştirmek için kıyasıya bir rekabet yaşanır. Hollandalılar 17. yüzyılın ikinci yarısında fidan alırlar. Onları Hindistan'a dikmek için ilk girişimleri başarısız olur, ancak şu anda Endonezya olan Java adasındaki Batavia'daki çabalarında başarılı olurlar. Bitkiler büyür ve çok geçmeden Hollandalılar verimli ve büyüyen bir kahve ticaretine sahip olurlar.

1714'te Amsterdam Belediye Başkanı, Paris'teki Kraliyet Botanik Bahçesi'ne bu kahve fidesinden dikilmesini emreder. 1723'te genç bir deniz subayı olan Gabriel de Clieu, Kral'ın bitkisinden bir fide alır. Korkunç bir hava, fideyi yok etmeye çalışan bir sabotajcı ve bir korsan saldırısıyla tamamlanan zorlu bir yolculuğa rağmen, fideyi güvenli bir şekilde Martinik'e nakletmeyi başarır.

Bir kez ekildiğinde, fide sadece gelişmekle kalmaz, aynı zamanda önümüzdeki 50 yıl içinde Martinique Adası’nda 18 milyondan fazla kahve ağacının yayılmasıyla bilinir. Daha da inanılmaz olanı, bu fidenin Karayipler, Güney ve Orta Amerika'daki tüm kahve ağaçlarının atası olmasıdır.

Meşhur Brezilya kahvesi, varlığını imparator tarafından kahve fidesi alması için Fransız Guyanası'na gönderilen Francisco de Mello Palheta'ya borçludur. Fransızlar paylaşmaya istekli değildir, ancak Fransız Valisi’nden etkilenen karısı, gitmeden önce ona büyük bir buket çiçek verir, içinde gizlice gömülü, bugün milyar dolarlık bir endüstriyi başlatmaya yetecek kadar kahve çekirdeği vardır.

Misyonerler ve gezginler, tüccarlar ve sömürgeciler kahve çekirdeklerini yeni topraklara taşımaya devam ettiler ve dünya çapında kahve ağaçları dikildi. Muhteşem tropik ormanlarda ve engebeli dağlık arazilerde tarlalar kuruldu. Bazı mahsuller gelişti, bazıları ise kısa ömürlü oldu. Kahve ekonomileri üzerine yeni uluslar kuruldu. Servetler yapıldı ve kaybedildi. 18. yüzyılın sonunda kahve, dünyanın en karlı ihraç ürünlerinden biri haline geldi. Kahve, ham petrolden sonra dünyada en çok aranan emtia oldu.

Geçmiş yıllarda olduğu gibi 2023 yılından da mucizevi beklentilerim yok. Bana göre N O R M A L olsun yeter. Her yeni yıldan dev, neon ışıklı mutluluklar bekleyenleri bilemem ama gerçeği söylemek gerekirse ben bu sene kendimi iletişimde yetersiz, sınır ötemde huzursuz, ruhumun cadı özelliği kırgın, ait hissetme duygularım altında baskılanmış hissettim, istatistiki olarak somut yaptıklarımı çok önemsemediğimi fark ettim, bu sene moleküllerime ayrışma yılımdı diyebilirim. Kayıplarım da kazançlarım da çok oldu. Sınırlarımı ölçtüm, tahammüllerimi biçtim. Ama yine de iyi niyetimi kaybetmemeye gayret ederken; hepimize gelecek ay kutlayacağımız yeni yılda sıcacık elmalı kekler, tarçınlı salepler, yağmur kokusu, pazar kahvaltıları, trafikte yeşil ışıklar, fallarda tombul balıklar diliyorum. Bu arada, 1982 yılında içilen kahvelerin hatırı dolmuştur. 2023 yılı için duyurulur!