2023 SEZON KAPANIŞI
Gündem ne kadar ağır olursa olsun 2023 sezon kapanışını layıkıyla yapabilmek için şimdilik kulaklarımı tıkadım, gözlerimi kapattım, şu ana odaklanmaya çalışıyor, etrafıma bu enerjiyi yaymaya gayret ediyorum. 1 Ocak ta bindiğim arabanın kabağa dönüşeceğini biliyorum ama yine de bu günleri atlamak istemiyorum. Yeteri kadar ciddi ve gerilimli bir hayatımız var hâlihazırda. “Bırakın da tadını çıkaralım” modundayım. Benim için yılın en enerjik dönemidir. Sadece benim için değil tabii, binlerce yıl önce de önemliymiş bu tarihler…
Yeni yılın gelişi onuruna kaydedilen en eski şenliklerin tarihi yaklaşık 4.000 yıl öncesine, antik Babil'e kadar uzanıyor. Babil’iler için ilkbahar ekinoksunu takip eden ilk yeni ay, yani Mart ayı sonunda, güneş ışığının ve karanlığın eşit miktarda olduğu gün, yeni bir yılın başlangıcını müjdeliyordu. Bu olayı, farklı bir ritüel içeren Akitu (Sümer dilinde ilkbaharda kesilen arpa anlamına gelen kelimeden türetilmiştir) adı verilen büyük bir dini festivalle kutladılar.
Yeni yıla ek olarak Atiku, Babil gök tanrısı Marduk'un kötü deniz tanrıçası Tiamat'a karşı kazandığı efsanevi zaferi kutladı.
Julius Caesar, Roma takvimini güneşe göre yeniden hizalamak için, yeni Jülyen takvimini tanıtırken MÖ 46 yılına 90 gün daha eklemek zorunda kaldı.
Antik çağ boyunca, dünyanın dört bir yanındaki medeniyetler, genellikle yılın ilk gününü tarımsal veya astronomik bir olaya sabitleyen, giderek daha karmaşık takvimler geliştirdiler. Örneğin Mısır'da yıl, Sirius yıldızının yükselişiyle aynı zamana denk gelen Nil Nehri'nin yıllık taşkınlarıyla başladı. Bu arada Ay Yeni Yılı'nın ilk günü, kış gündönümünden sonraki ikinci yeni ay ile birlikte gerçekleşti.
Erken Roma takvimi 10 ay ve 304 günden oluşuyordu ve her yeni yıl ilkbahar ekinoksunda başlıyordu; geleneğe göre, Roma'nın kurucusu Romulus tarafından M.Ö. sekizinci yüzyılda yaratılmıştı.
Yüzyıllar geçtikçe takvimin güneşle senkronizasyonu bozuldu ve M.Ö. 46'da Julius Caesar, zamanının en önde gelen gökbilimcileri ve matematikçilerine danışarak sorunu çözmeye karar verdi. Bugün dünyadaki çoğu ülkenin kullandığı daha modern Gregoryen takvimine çok benzeyen Jülyen takvimini tanıttı.
Reformunun bir parçası olarak Sezar, kısmen ayın adını onurlandırmak için 1 Ocak'ı yılın ilk günü olarak belirledi: Roma'nın başlangıçlar tanrısı Janus'un iki yüzü ona geçmişe ve geleceğe bakmasını sağladı. Romalılar, Janus'a kurbanlar sunarak, birbirleriyle hediye alışverişinde bulunarak, evlerini defne dallarıyla süsleyerek ve gürültülü partilere katılarak kutlama yaptılar.
Ortaçağ Avrupa'sında, Hıristiyan liderler geçici olarak yılın ilk günü olan 1 Ocak tarihini, 25 Aralık (İsa'nın doğumunun yıldönümü) ve 25 Mart (Müjde Bayramı) gibi daha dini önem taşıyan günlerle değiştirdiler; Papa Gregory XIII, 1582'de 1 Ocak'ı Yeni Yıl Günü olarak yeniden belirledi.
Pek çok ülkede, Yeni Yıl kutlamaları 31 Aralık akşamı (Yılbaşı Gecesi) başlar ve 1 Ocak'ın erken saatlerine kadar devam eder. Genellikle gelecek yıl için iyi şanslar getirdiği düşünülen yemeklerin ve atıştırmalıkların tadını çıkarırlar. İspanya'da ve İspanyolca konuşulan diğer birçok ülkede insanlar, gece yarısından hemen önce önümüzdeki aylara dair umutlarını simgeleyen bir düzine üzümü yere atarlar.
Dünyanın birçok yerinde geleneksel yılbaşı yemeklerinde, madeni paralara benzediği ve gelecekteki finansal başarının habercisi olduğu düşünülen baklagiller yer alır; İtalya'da mercimek ve Amerika Birleşik Devletleri'nin güneyinde börülce geleneksel yılbaşı sofralarında yer alır. Domuzlar bazı kültürlerde ilerlemeyi ve refahı temsil ettiğinden Küba, Avusturya, Macaristan, Portekiz ve diğer bazı ülkelerde de yılbaşı sofrasında bulunur. Yılın tamamlandığının bir işareti olan halka şeklindeki kek ve hamur işleri, Hollanda, Meksika ve Yunanistan da yeni yıl masalarını tamamlar. İsveç ve Norveç'te ise yılbaşı gecesi, içine fındık/badem gizlenmiş sütlaç servis edilir; Fındık ya da bademi bulan kişinin 12 ay boyunca iyi bir şans bekleyeceği söylenir.
Dünya çapında yaygın olan diğer gelenekler arasında, yeni yılı karşılamak için havai fişek izlemek ve şarkı söylemek de yer alıyor. Yeni yıl için karar alma uygulamasının ilk kez, tanrıların lütfunu kazanmak ve yıla iyi bir başlangıç yapmak için sözler veren eski Babil’iler arasında yaygınlaştığı düşünülüyor. (Borçlarını ödeme ve ödünç alınan tarım ekipmanlarını iade etme sözü.)
Amerika Birleşik Devletleri'nde en ikonik Yeni Yıl geleneği, gece yarısı New York City'nin, Times Meydanı'na dev bir topun düşürülmesidir. 1907'den bu yana neredeyse her yıl gerçekleşen etkinliği dünya çapında milyonlarca insan izliyor.
Günün sonunda, her ülke kendi alışkanlıklarında yeni yıla girecek bu yıl da. Siz neler düşünüyorsunuz, hayaliniz var mı geleceğe dair? Kiminle konuşursam ortak bir dil gelişiyor sanki aramızda, toplum olarak köşeye sıkışmış gibi hissediyoruz. Kendim de uygulamaya çalıştığım ve karşımdakine de tavsiye ettiğim; kendinizi içine hapsettiğiniz çemberinizden çıkmanız... Rahatınızı bozun birazcık, durağanlığı bırakın, o koltuktan kalkın, gerçek bir hayatınız olsun… Gururunuz veya öfkeniz nedeniyle değil, artık ona hayatınızda yer kalmadığı için, sıkıldığınız için, yenilenmek isteğiniz için çıkın o köşeden.
Bence artık o kapıyı da kapatın, müziği değiştirin, mobilyalarınızın yerini de… Evi temizleyin, tüm tozu silkeleyin. Vazgeçemediğiniz hiç bir alışkanlığınız yok, sakın bunu unutmayın. Eskiden olduğunuz kişi olmayı bırakın, zaten artık çok sıkılmadınız mı ve şimdi gerçekte olduğunuz kişiye dönüşün, değişin ve gelişin... Sözün kısası; başkalarından artık bir şey beklemeyin, hayatınızda değişiklik yapmak istiyorsanız, kendinizden başlayarak, SİZ yola koyulmalısınız…
Yeni yılınızı, en içten duygu ve kucak dolusu sevgimle kutluyorum. Nice güzel ve bereketli senelere, hep bir arada, mutlu ve huzur dolu güzel ülkemin topraklarında…