İngiliz doğa bilimci, jeolog ve biyolog Charles Darwin'in (1809-1882) "Tavuk Toplumu Teorisi", basit bir gözlemin ötesinde, günümüz toplumlarının karmaşık dinamiklerini anlamak için çarpıcı bir metafor sunuyor.

Özellikle günümüzde.

Bu teori ülkemizin şimdiki ekonomik, siyasal, toplumsal durumu içinde geçerlidir!

Neydi tavuk toplum?

Tavukların, önlerine atılan bir avuç yemi iştahla gagalarken, arkadan yumurtalarının alındığının farkında bile olmamaları... Bu benzetme, bireylerin ve toplumların, anlık hazlara ve küçük kazançlara odaklanırken, uzun vadeli kayıpları ve büyük fotoğrafı gözden kaçırmalarını resmediyor.

Günümüzde, bu "Tavuk Toplumu" halinin birçok örneğini dünya genelinde oldu üzere ifade ettiğim gibi ülkemizde de görmek mümkündür.

Örnek olarak, sosyal medya platformlarında, anlık beğeni ve takipçi sayıları uğruna, kişisel verilerimizin ve mahremiyetimizin nasıl hoyratça kullanıldığını görmezden geliyoruz.

Vahşi kapitalizmin daha çok kar adına daha fazla tüketim çılgınlığına kapılarak, indirimli ürünlerin cazibesine aldanırken, çevresel tahribatın ve kaynakların tükenmesinin ne denli ciddi sonuçlar doğuracağını düşünmüyoruz bile.

Siyasi arenada da durum farklı değil.

Popülist söylemlerin ve günü kurtaran vaatlerin peşinden koşarken, uzun vadeli stratejilerin ve sürdürülebilir politikaların önemini göz ardı ediyoruz.

Ekonomik dalgalanmaların ve kısa vadeli kazançların cazibesine kapılarak, gelecek nesillerin refahını her anlamda tehlikeye atıyoruz.

Peki, bu "Tavuk Toplumu" döngüsünden nasıl çıkabiliriz?

Öncelikle, bireyler olarak, eleştirel düşünme becerilerimizi geliştirmemiz gerekiyor.

Bilgiye erişimin bu kadar kolay olduğu bir çağda, her duyduğumuza ve gördüğümüze sorgusuz sualsiz inanmak yerine, araştırma yapmalı, farklı görüşleri değerlendirmeli ve kendi akıl süzgecimizden geçirmeliyiz.

Toplumsal olarak, uzun vadeli hedeflere odaklanmalı, sürdürülebilir kalkınma modellerini benimsemeli ve gelecek nesillerin haklarını korumalıyız. Eğitim sistemimizi, bireyleri sorgulayan, araştıran ve düşünen bireyler olarak medeni ve çağcıl koşullara göre yetiştirecek şekilde yeniden yapılandırmalıyız.

Unutmayalım ki, tavuklar gibi sadece önümüze atılan yemlere odaklanırsak, yumurtalarımızın elden gittiğini fark edemeyiz.

Gözlerimizi açmalı, büyük resmi görmeli ve geleceğimizi şekillendirmek için demokrasinin ve yasaların bizlere verdiği hakları kullanarak harekete geçmeliyiz.

Aksi takdirde, Darwin'in haklılığı, acı bir gerçek olarak karşımıza çıkmaya devam edecektir.

Winston Churchill atfedilen bit söz var, “Her millet layık olduğu şekilde yönetilir ve her millet icraatına tahammül ettiği yönetimin mesuliyetine ortaktır.”

Tamda öyle değil mi?