Osteoartrit Nedir?

Osteoartrit Nedir?
Eklem kıkırdağının zamanla aşındığı ve bozulduğu en yaygın eklem hastalığıdır. Kıkırdak, eklem yüzeylerinde bulunan ve kemiklerin birbirine sürtmesini engelleyen pürüzsüz bir dokudur. Osteoartritte bu kıkırdak dokusu aşındıkça eklem yüzeyleri birbirine sürtünmeye başlar. Bu sürtünme sonucunda da ağrı, şişlik, hareket kısıtlılığı yaşanır. En sonunda eklem deformitesine görülür. Osteoartrit genellikle diz, kalça, omurga ve eller gibi büyük eklemlerde görülür. Ancak herhangi bir eklemde de gelişebilir. Yaşlanma süreciyle ilişkilendirilse de Osteoartrit, genetik faktörler, eklem yaralanmaları, aşırı kilo, uzun süreli aşırı kullanım veya eklemdeki diğer hastalıklar da bu durumu tetikleyebilir. Semptomlar zamanla yavaş yavaş gelişir. Başlangıçta hafif olsa da ilerledikçe günlük yaşamı zorlaştırabilir.

Osteoartrit Nasıl Teşhis Edilir?
Osteoartrit teşhisi, fiziksel muayene, tıbbi geçmiş ve görüntüleme testleri ile yapılır. Doktor, eklemdeki ağrı, şişlik, hareket kısıtlılığı gibi belirtileri değerlendiriri. Fiziksel muayene sırasında eklemdeki hassasiyet, şişlik ve deformasyon gibi belirtiler gözlemlenir. Ayrıca, eklemde hareket kısıtlılığı ve güçsüzlük gibi semptomlar da incelenir. Teşhisi doğrulamak için röntgen veya MRI gibi görüntüleme yöntemlerine başvurulur. Röntgen, eklemdeki kıkırdak kaybını, kemik büyümelerini ve eklemdeki yapısal değişiklikleri gösterir. Kan testleri ise iltihaplanmayı tespit etmek için kullanılır. Ancak osteoartritin kesin tanısında genellikle görüntüleme testleri daha etkilidir. Erken teşhis, tedavi sürecini hızlandırarak hastalığın ilerlemesini engelleyebilir.

Osteoartrit Tedavi Yöntemleri Nelerdir?
Tedavi, semptomları hafifletmeye, eklem fonksiyonunu artırmaya ve yaşam kalitesini iyileştirmeye yöneliktir. Osteoartrit tedavisi için genellikle konservatif yöntemler tercih edilse de ileri evrelerde cerrahi müdahale gerekebilir. Tedavi için kullanılan başlıca yöntemler şöyle sıralanabilir:
• Fiziksel Terapi ve Egzersiz: Fiziksel terapi, eklem hareketliliğini artırmaya ve kasları güçlendirmeye yardımcı olabilir. Uzman bir fizyoterapist eşliğinde yapılan egzersizler, eklemdeki ağrıyı azaltırken, kasları ve eklemi destekler. Düzenli yapılan düşük etkili egzersizler, eklem sağlığını iyileştirebilir.
• Ağırlık Kontrolü: Obezite, osteoartrit riskini artırabilir. Kilo vermek, özellikle diz eklemleri üzerindeki baskıyı azaltarak semptomları iyileştirebilir.
• Sağlıklı Beslenme: A vitamini, C vitamini ve omega-3 yağ asitleri gibi anti-inflamatuar besinler, eklem sağlığını destekler.
• Dinlenme ve Aktivite Dengelemesi: Eklemdeki aşırı kullanımın önlenmesi için dinlenmeye de özen gösterilmelidir. Ancak uzun süre hareketsiz kalmamak ve eklem hareketliliğini sürdürmek önemlidir.
• Ortopedik Yardımlar: Yastıklama sağlayan ayakkabılar, eklem desteği için dizlikler veya destekleyici cihazlar kullanılabilir. Bunlar, eklemdeki baskıyı azaltarak rahatlama sağlar.
• Sıcak ve Soğuk Uygulamalar: Ekleme sıcak veya soğuk kompres uygulamak, iltihaplanmayı azaltabilir ve ağrıyı hafifletebilir.
• Artroskopi: Eklemdeki hasarlı kısımların onarılması veya temizlenmesi amacıyla yapılan minimal invaziv bir cerrahi işlemdir.
• Eklem Değişimi (Protezi): Özellikle kalça veya dizdeki ileri osteoartrit vakalarında, eklem protezi (total diz veya kalça protezi) uygulanabilir. Bu işlem, eklemdeki ağrıyı tamamen ortadan kaldırabilir ve fonksiyonelliği artırabilir.