Kabakulak Nedir? Kabakulak Belirtileri Nelerdir?

Tükürük bezlerinin iltihaplanması sonucu yüzde belirgin bir şişlik oluşur. Hava yoluyla veya doğrudan temasla kolayca yayılabilen bir hastalıktır. En yaygın bulaşma yolları öksürük, hapşırık veya enfekte yüzeylerle temas etmektir. Aşı ile önlenebilen bir hastalık olmasına rağmen aşısız olanlarda ciddi komplikasyonlara yol açabilir.

KABAKULAK NEDİR?
Tükürük bezlerinin iltihaplanmasıyla ortaya çıkan bir enfeksiyon hastalığıdır. Virüs, solunum yoluyla vücuda girerek tükürük bezlerinde çoğalmaya başlar. Enfekte olan kişi, hastalığın ilk 7 gününden itibaren bulaşıcı hale gelir. Semptomların ortaya çıkmasıyla birlikte virüsü yayma riski daha da artar. Enfeksiyonun en yaygın belirtisi, kulak altındaki parotis bezlerinin şişmesidir. Bu şişlik, genellikle ağrılıdır. Yemek yeme, konuşma gibi hareketleri zorlaştırabilir. Kabakulak, bağışıklık sisteminin zayıfladığı durumlarda daha ağır seyredebilir ve sinir sistemine yayılma riski taşıyabilir. Hastalık genellikle 7 ila 10 gün içinde kendiliğinden iyileşir. Ancak bazı durumlarda komplikasyonlara yol açabilir. Kabakulak, MMR aşısı ile önlenebilir. Aşı, çocukluk döneminde uygulanır ve hastalığa karşı yüksek düzeyde bağışıklık sağlar. Ancak aşı olmayanlar için kabakulak, ciddi sağlık sorunlarına neden olabilecek bir enfeksiyon olarak kabul edilir.

KABAKULAK BELİRTİLERİ NELERDİR?
• Tükürük bezlerinde şişlik ve hassasiyet: Çene altında ve yanaklarda şişlik, kulak arkasına kadar uzanan ağrılı bir ödem oluşumu
• Ateş: 38-40°C arasında değişebilen yüksek vücut ısısı
• Baş ağrısı: Genellikle hafif başlayan ancak ilerleyen vakalarda şiddetli hale gelen ağrı
• Kas ağrıları ve halsizlik: Vücutta yaygın kas ağrıları, yorgunluk ve enerji kaybı
• İştahsızlık: Yemek yeme sırasında ağrı nedeniyle oluşan iştah kaybı
• Çiğneme ve yutkunma güçlüğü: Tükürük bezlerinin şişmesi nedeniyle yiyecekleri tüketmede zorlanma
• Kulak ağrısı ve işitme sorunları: Orta kulak basıncında değişikliklere bağlı olarak hafif işitme kaybı
• Ağız kuruluğu: Tükürük üretiminin azalmasına bağlı olarak ağızda kuruluk hissi
• Mide bulantısı ve kusma: Bazı hastalarda mide rahatsızlıkları ve sindirim problemleri
• Erkeklerde testis ağrısı: Kabakulak virüsünün testislere yayılması durumunda şişlik ve ağrı (orkit) oluşabilir.

KABAKULAK NASIL GEÇER?
1-2 hafta içinde kendiliğinden iyileşen viral bir enfeksiyondur. Hastalığın spesifik bir tedavisi bulunmadığından, belirtileri hafifletmeye yönelik destekleyici tedaviler uygulanır. Bol sıvı tüketmek, dinlenmek ve bağışıklık sistemini güçlendiren besinler tüketmek iyileşme sürecini hızlandırabilir. Ateş ve ağrı gibi semptomları hafifletmek için doktor önerisiyle ağrı kesici ve ateş düşürücüler kullanılabilir. Şişen tükürük bezlerini rahatlatmak için sıcak veya soğuk kompres uygulanabilir. Yutkunma sırasında ağrı hissini azaltmak için yumuşak ve kolay çiğnenebilir gıdalar tercih edilmelidir. Hastalığın bulaşıcı olduğu göz önünde bulundurularak, hastanın dinlenmesi ve toplumdan izole edilmesi önerilir. Özellikle çocuklar ve bağışıklığı zayıf bireyler için hijyen kurallarına dikkat edilmesi, hastalığın yayılmasını önlemek açısından önemlidir.

Hastaların bulunduğu ortamın nemli ve havadar olması iyileşme sürecine katkı sağlayabilir. Hastalık sırasında aşırı fiziksel aktivitelerden kaçınılmalı ve vücut tam olarak dinlendirilmelidir. Çene altındaki şişliği azaltmak için ılık suyla gargara yapmak rahatlama sağlayabilir. Uyku düzenine dikkat edilmesi ve bağışıklık sistemini destekleyecek şekilde beslenilmesi iyileşme sürecini hızlandırabilir.

KABAKULAK NASIL BULAŞIR?
Virüs, enfekte bir kişinin öksürmesi, hapşırması veya konuşması sırasında havaya yayılan damlacıklar yoluyla bulaşabilir. Ayrıca hasta kişinin ağız salgıları ile temas eden yiyecek, içecek veya eşyalar aracılığıyla da başkalarına geçebilir. Enfekte kişiler hastalığın belirtileri ortaya çıkmadan 2 gün önce ve belirtilerin başlamasından sonraki 5 gün boyunca virüsü yayabilir.

KABAKULAK TEDAVİSİ
Viral bir enfeksiyon olduğu için doğrudan bir tedavisi yoktur. Hastalık genellikle bağışıklık sisteminin mücadelesiyle kendiliğinden iyileşir. Tedavi sürecinde hastanın bol sıvı tüketmesi, yatak istirahati yapması ve vücut direncini artıracak besinler tüketmesi önemlidir. Tükürük bezlerindeki şişliği ve ağrıyı hafifletmek için sıcak veya soğuk kompresler uygulanabilir. Hastalık sürecinde dinlenme büyük önem taşır. Çünkü fiziksel yorgunluk vücudun iyileşme sürecini geciktirebilir. Ayrıca hastanın beslenmesine dikkat etmesi, aşırı asitli ve sert gıdalardan kaçınarak daha yumuşak ve sıvı ağırlıklı gıdalar tüketmesi önerilir.