Muazzez İlmiye Çığ 110 Yaşında Hayata Veda Etti: Türkiye’nin İlk Kadın Sümeroloğu Kimdir?

MUAZZEZ İLMİYE ÇIĞ KİMDİR?

20 Haziran 1914’te Bursa’da dünyaya gelen Muazzez İlmiye Çığ, Türkiye’nin ilk kadın Sümerologlarından biri olarak tarihe geçti. Kırım Tatarı bir ailenin çocuğu olan Çığ, zorlu bir dönemde dünyaya geldi. 1919 yılında ailesi Yunan işgalinden dolayı Çorum’a taşındı ve burada ilköğrenimini tamamladı. Eğitim hayatına olan tutkusu genç yaşta fark edilen Çığ, Bursa Kız Muallim Mektebi’ni bitirerek 17 yaşında öğretmenlik mesleğine adım attı. Beş yıl boyunca Eskişehir’de öğretmenlik yaptıktan sonra, Ankara Üniversitesi Dil ve Tarih-Coğrafya Fakültesi’ne girdi ve burada Hititoloji eğitimi aldı. 1940 yılında mezun olan Çığ, kariyerine İstanbul Arkeoloji Müzeleri’nden biri olan Antik Şark Eserleri Müzesi’nde başladı.

İZ BIRAKAN ÇALIŞMALAR
Muazzez İlmiye Çığ, Sümer, Akad ve Hitit dillerinde yazılmış 74 bin tabletten oluşan çivi yazılı belgeleri temizleyip sınıflandırarak dünyanın en büyük çivi yazısı arşivlerinden birini oluşturdu. İstanbul Arkeoloji Müzeleri’nin Orta Doğu dilleri araştırmalarında uluslararası bir merkez haline gelmesine büyük katkıda bulundu.Yaptığı çeviriler, kataloglamalar ve bilimsel yayınlarla yalnızca Türkiye’de değil, tüm dünyada tanındı. Çığ’ın bu alandaki çalışmalarını özellikle Alman Arkeoloji Enstitüsü ve İstanbul Üniversitesi Tarih Öncesi Bilimler Enstitüsü onurlandırarak, kendisini onursal üye ilan etti.

ESERLERİ NELER?
Muazzez İlmiye Çığ, akademik çalışmalarının yanı sıra yazdığı eserlerle de dikkat çekti. Sümer ve Mezopotamya uygarlıkları üzerine yazdığı makaleler ve kitaplar, yalnızca bilimsel çevrelerde değil, genel okuyucu kitlesinde de büyük ilgi gördü. Türkiye İş Bankası Kültür Yayınları’ndan çıkan Çivi Çiviyi Söker adlı otobiyografisi, hem hayat hikâyesini hem de bilimsel çalışmalarını merak edenler için önemli bir kaynak niteliği taşıyor.Çığ, Belleten ve Bilim ve Ütopya gibi dergilerde yayımlanan makaleleriyle bilime olan katkılarını sürdürdü. Ayrıca, kadın hakları, eğitim ve bilim gibi konularda da önemli mesajlar verdi.

KURTARILAMADI
110 yıllık uzun ve başarılı bir hayatın ardından, Muazzez İlmiye Çığ, Mersin Mezitli’de özel bir hastanede rahatsızlığı nedeniyle tedavi görüyordu. Yoğun bakıma alındığı öğrenilen Çığ, doktorların tüm müdahalesine rağmen 17 Kasım 2024 tarihinde yaşamını yitirdi.