14 Mayıs seçimleri ilklerin seçimi olacak

14 Mayıs'ta yapılacak cumhurbaşkanı ve milletvekili seçiminde ülke seçim barajı yüzde 7 olacak. İttifak oyları barajı geçerse bütün partiler barajı geçmiş sayılacak. Ancak milletvekili çıkarmak için ittifakın toplam oyu değil partilerin kendi aldıkları oy geçerli olacak.
AK Parti ve MHP milletvekillerinin ortak imzasıyla hazırlanan Milletvekili Seçimi Kanunu, TBMM Genel Kurulunda geçen yıl kabul edilerek yasalaştı. Kanuna göre, seçimlerde yüzde 10 olarak uygulanan ülke seçim barajı yüzde 7'ye indirildi.

Türkiye, 14 Mayıs seçimine bu yeni seçim yasasıyla giriyor. Yasada ittifak yapan partiler açısından kritik değişiklikler var.

Seçim barajı yüzde 7 olarak uygulanacak. Bu baraj, ittifakla seçime giren partilere ayrı ayrı uygulanmayacak. İttifakın toplam oyu yüzde 7'yi geçtiğinde bütün partiler de barajı geçmiş sayılacak.

İttifakların değil partilerin oy sayıları dikkate alınacak

Milletvekili çıkarmak için ise ittifakın toplam oyları değil, partilerin tek tek aldığı oylar belirleyici olacak. Önceki uygulamada partilerin çıkaracağı milletvekili sayısı ittifakın toplam oyuna göre belirleniyordu. Sonrasında milletvekilleri ittifak içinde dağıtılıyordu. Yeni sistemde partilerin, doğrudan kendi oy sayıları değerlendirilecek.

İttifakın aldığı oy toplamı ülke barajını geçtiği takdirde, seçim çevrelerinde milletvekili hesabı ve dağılımı, ittifak içinde yer alan her bir partinin o seçim çevresinde almış olduğu oy sayısı dikkate alınarak yapılacak.

"Artık oy" yazılmayacak

Seçim bölgesinde milletvekili çıkaramayan partilerin oyu, ittifakın hanesine daha önce olduğu gibi "artık oy" olarak yazılmayacak. Bir anlamda boşa gidecek.

İttifakı oluşturan siyasi partilerin her birinin çıkaracağı milletvekili sayısı, her seçim bölgesinde ittifak içinde elde ettiği oy sayısı esas alınarak genel D'Hondt uygulaması ile belirlenecek.

Ortak liste ile seçime girme

Uzmanlara göre, bu model ittifaklara dahil olan partilerin ortak liste ile seçime girmesini daha avantajlı hale getiriyor. Milletvekili seçimine hangi partilerin kendi ad ve logolarıyla katılacakları, aday listelerinin YSK’ya teslim edileceği 9 Nisan tarihinde belli olacak.

Bir partinin seçimlerde kendi ad ve logosunu kullanabilmesi için yasa gereği en az 41 ilde, yani 81 ilin yarısından fazlasında seçime girmesi gerekiyor. Bu zorunluluk, ittifak içindeki partilerle ittifaka katılmayıp tek başına seçimlere girecek partiler için de geçerli.

Hangi partiler ittifak yaparak seçime girecek?

Siyasi partilerin seçim ittifakı yapmalarına imkan tanıyan düzenleme gereği, bir önceki seçimde olduğu gibi bu seçimde de bazı siyasi partiler ittifak halinde seçime girmeye hazırlanıyor.

Adalet ve Kalkınma Partisi (AK Parti), Milliyetçi Hareket Partisi (MHP), Büyük Birlik Partisi (BBP) ve Yeniden Refah Partisi'nin "Cumhur İttifakı" adıyla seçime girmesine ilişkin protokol 24 Mart'ta YSK'ye sunuldu. İttifaka mensup 4 parti kendi logosuyla seçime girecek. Ancak Cumhur İttifakı'na destek veren HÜDA PAR, seçime AK Parti listelerinden gireceğini açıkladı.

"Millet İttifakı"nı oluşturan Cumhuriyet Halk Partisi (CHP), İYİ Parti, Saadet Partisi, Gelecek Partisi, Demokrasi ve Atılım Partisi (DEVA Partisi) ve Demokrat Parti'nin seçim ittifakına ilişkin protokolü ise 22 Mart'ta YSK'ye teslim edildi.

Yeşil Sol Parti, Türkiye İşçi Partisi (TİP) ve Emek Partisi de (EMEP) "Emek ve Özgürlük İttifakı" adıyla katılma kararını içeren protokolü YSK'ye 24 Mart'ta sundu. "Emek ve Özgürlük İttifakı" içinde yer alan ve Anayasa Mahkemesinde açılan kapatılması istemli davada süreç devam eden HDP de Yeşil Sol Parti listelerinden seçime gireceğini açıkladı.

Zafer Partisi Genel Başkanı Ümit Özdağ ile Adalet Partisi Genel Başkanı Vecdet Öz'ün imzalarını taşıyan ve "Ata" adı verilen ittifaka ilişkin protokol de aynı gün teslim edildi. İttifakların ve siyasi partilerin oy pusulasındaki yerleri için 8 Nisan'da YSK'de kura çekilecek.

Cumhurbaşkanı seçimi geçici sonuçları 14 Mayıs saat 23.59'a kadar ilan edilecek. Geçici sonuçların ilanının gecikmesi halinde aday ikamesine ilişkin seçim takvimi buna göre teselsül ettirilecek.

İlk oylamada geçerli oyların salt çoğunluğu sağlanamadığı takdirde 28 Mayıs Pazar günü yapılacak olan cumhurbaşkanı seçiminin ikinci oylamasına ilişkin takvim yürürlüğe girecek