Vergi alınmazsa 250 milyonluk kayıp var

Kocaeli Büyükşehir Belediyesi’nin meclisinde alınan kararla Balçık’ta 95 hektarlık alanda mera arazilerinin sanayiye dönüşmesinin ardından aynı arazinin komşu mülk sahiplerinin de arazilerinin konut alanından ticari alana dönüşmesi, üstelik talep edilen alandan daha fazlası için kabul edilmişti. Gebze Belediye Meclisi’nin temmuz ayı olağan toplantısında CHP Grubu tarafından verilen önergede ticari alana dönüştürülen yerlerdeki değer artışından ötürü vergi tahsilinin yapılıp yapılmayacağı soruldu. Ayrıca değişimin hukuki detayları sorgulandı.

TEMMUZ AYI OLAĞAN TOPLANTISI

Gebze Belediye Meclisi’nde temmuz ayı olağan toplantısı Gebze Belediye Başkanı Zinnur Büyükgöz’ün başkanlığında gerçekleşti. 12 gündem maddesinin görüşülüp karara bağlandığı meclis toplantısında Balçık’ta KBB Meclisi’nin aldığı kararla yapılan imar değişikliğine dair

CHP Grubu adına Avukat Saide Arslan Çalışkan tarafından verilen önerge gündem maddelerinin öncesinde görüşüldü. Önergede söz konusu imar değişiminde sağlanan değer artışından ötürü vergi alımına gidilmemesi durumunda kamunun 250 milyon lira vergi zararına uğrayacağına dikkat çekildi. Önergede özetle şu görüşlere yer verildi:

MERALAR SANAYİ ALANINA DÖNÜŞTÜ

Balçık’ta bulunan 9.5 hektarlık alanda mera arazisinin 1/25000, 1/5000 ve 1/1000 planlarda sanayi alanına dönüştürülmesi konusundaki plan değişikliği, 11 Şubat 2021 tarih 85 sayılı Kocaeli Büyükşehir Belediyesi Meclis Kararı (KBBMK) ile onaylanmıştır. Bu plana askıda iken CHP Grubu tarafından itiraz edilmiştir. İtirazımız 24 Mayıs 2021 tarih ve 233 sayılı KBBMK ile ret edilmiş görünüyor.

KONUT ALANI TİCARİ ALANA DÖNÜŞTÜ

İtirazımızın red edildiği meclis kararında başka bir konu gündeme gelmiştir. Mera arazisine komşu mülk sahipleri, mera arazisi sanayi alanına dönüştüğü için, kendi arazilerinin de konuttan ticarete dönüşmesini itiraz dilekçesi vererek talep etmişlerdir.

TALEP ÖTESİ KABUL

233 sayılı KBBMK ile bu vatandaşların talebi kabul edilerek 85 sayılı meclis kararında tanımlanan 95 hektarlık planlama sahası, yaklaşık 50 hektar büyütülerek yaklaşık 150 hektara çıkarılmış ve planlamaya eklenen yeni 5 hektarlık alan tümden ticari depolamaya dönüştürülmüştür.

233 kararla yeni yapılan plan değişikliği ile konut ticarete dönüştürülmüş, emsal 0.15’den 0.25’e çıkartılmış, 6.50 kat yüksekliği 12.50’ye çıkartılmıştır.

Bölgedeki arazi fiyatları karşılaştırıldığında brüt konut arsası metrekaresi 500 TL iken brüt ticaret depolama arsasının metrekaresi bin TL’dir. Plan değişikliğine konu parseller her birim metrekarede yaklaşık 500 TL değerlenmiş görünüyor.

Talep sahiplerinin toplam alanı 225 bin metrekaredir. Talebi olmayan mülk sahiplerinin de alanı aynı şekilde konuttan ticarete dönmüştür. Bunlar da yaklaşık 270 bin metrekaredir.

225 BİN METREKAREDE

112 MİLYON TL VERGİ

3194 sayılı kanunun ek madde 8, imar değişikliğine dair değer artış payı hakkında yönetmelik 5, 6, 7 ve ilgili maddelerine göre, ‘İlgilisinin talebi üzerine yapılan plan değişikliklerinde değer artışı alınır’ ve ‘ada bazında tüm mal sahiplerinin talebi üzerine plan değişikliği yapılır.’

Bu durumda talep sahiplerinden rant vergisi alınacak mıdır? 225 bin metrekarelik alandan 112 milyon lira vergi alınması gerekir.

Cevap ‘hayır’ ise bu kanuna aykırı değil mi? Zira ilgilisi talep etmiş, siz planı değiştirmişsiniz. Değer artışı oluşmuş.

TALEBİ OLMAYANDAN VERGİ NASIL ALINACAK

Talep sahibi olmayan ama parseli değişenden rant vergisi alınacak mıdır? Cevap ‘Evet’ ise nasıl alınacaktır. Bu kanuna aykırı değil mi? Kanun, ‘İlgilisinin talebi üzerine yapılan plan değişikliğinde değer artışı alınır’ diyor. Talebi olmayanlardan vergi nasıl alınacak?

Cevap, ‘Hayır’ ise devlet vergi zararına uğramayacak mı? 270 bin metrekare alanda 135 milyon lira zarar olmayacak mı? Talep etmeyenin arsasını neden değiştirip vergi alamadan değerli hale getiriyorsunuz.

Bu plan değişikliği kanuna aykırı değil mi? Kanun, ‘Ada bazında tüm mal sahiplerinin talebi üzerine plan değişikliği yapılır’ diyor. Bazılarının talebi var iken bazılarının talebi yok ise bu planı nasıl onayladınız.

NEDEN GEREKLİ MÜDAHALE YAPILMADI

Sonuç olarak belediye bütçesinin neredeyse yarısına denk gelen 250 milyon liralık vergi tahsil edilecek midir, yoksa edilmeyecek midir? Eğer, ‘Planı Büyükşehir yaptı, vergi tahsil edemeyiz’ diyorsanız neden Gebze Belediyesi olarak bu plan sahasındaki tüm mal sahiplerinin talep oluşturup o talep üzerine plan onaylanarak vergi alınması konusunda gerekli müdahale yapılmamıştır? Bu hali ile yapılan planlarda kanuna aykırılık vardır, kamu vergi zararına uğratılmış olmayacak mı?”

Gebze Belediye Meclisi CHP Grubu adına verilen önergede meclise sözlü, gruba detaylı şekilde yazılı bilgilendirme yapılması istendi. Gebze Belediye Başkanı Zinnur Büyükgöz ise önergeye verdiği kısa yanıtlarda imar planı değişikliğinin KBB Meclisi’nce yapıldığını, herhangi bir gelir kaybına kamunun göz yummayacağını dile getirdi.