Tırnak Mantarı : Nedir, Belirtileri, Teşhis ve Tedavisi

Tırnak mantarı, halk arasında sıklıkla görülen bir enfeksiyon çeşididir. Tırnak mantarı el tırnaklarında olabildiği gibi ayak tırnaklarında da görülebilir.

Tırnaklarda mantar problemi olmasının sebebi genellikle el ve ayak hijyeninin yeterki kadar sağlanamıyor olmasıdır. Diğer yandan çok sıkı ayakkabılar da tırnak mantarına sebep olabilir. Tedavi edilmediği durumlarda diğer tırnaklara yayılabilme ihtimali vardır. Tırnak mantarı gibi bir durumla karşılaşıldığında en yakın sağlık kuruluşuna başvurarak en kısa sürede tedaviye başlanmalıdır.

Tırnak Mantarı Nedir?
Tırnak mantarı tıp literatüründeki ismiyle onikomikoz; dermatofit ve küf mantarı türlerinin tırnaklarda veya tırnak diplerinde yer edinmesiyle oluşan bir enfeksiyon türüdür. Bu mantar türü genellikle kırık tırnaklardan, tırnak ile deri arasındaki kesiklerden girerek yerleşebilir. Mantarın üremesi için nemli, sıcak, havasız ortamlar gerekir. Bu yüzden genellikle ıslak olan ortak kullanım alanlarının yeteri kadar temiz olmaması ya da sıkı, hava almayan ayakkabıların uzun süre giyilmesi de bu probleme sebep olabilir.
Tırnaklarda mantar enfeksiyonu genellikle AIDS, HIV hastaları; diyabet hastaları, kanser tedavisi alan kişiler gibi bağışıklık sistemi baskılanmış veya kronik bir hastalığı olan bireylerde daha sık görülür. Aynı zamanda yaş itibariyle yaşlı bireylerde genç bireylere oranla daha sık tırnak mantarı görülür.

Tırnak Mantarı Belirtileri Nelerdir?
Tırnak mantarının belirtileri şu şekilde sıralanabilir;
• Mantar olan tırnakta beyaz, sarı, kahverengi veya siyah renkte lekeler veya çizgiler görülebilir.
• Tırnak kalınlaşabilir veya şekil değiştirebilir.
• Tırnak kırılgandır veya kolayca kırılabilir.
• Tırnak yüzeyinde pürüzlü veya çukurlu yapılar gözlenebilir.
• Tırnak normal seyrinde yeterince büyüme göstermeyebilir.
• Tırnak plağı tırnak yatağından ayrılabilir.
• Tırnak mantarı olan tırnak veya parmakta ağrı görülebilir.
Bu belirtiler varsa tırnak mantarı enfeksiyonu olabilir. Bu durumda diğer tırnaklara yayılmaması için en kısa zamanda bir sağlık kuruluşuna giderek alanında uzman bir doktordan uygun bir tedavi alınmalıdır.

TIRNAK MANTARI NASIL TEŞHİS EDİLİR?
Tırnak mantarından şüpheleniliyorsa teşhiş için sağlık kuruluşlarının dermatoloji bölümündeki dermatoloji uzmanına gidilmelidir. Dermatoloji doktoru tarafından öncelikle fiziksel muayene yapılır. Tırnak mantarı belirtilerinden olan renk veya şekil değişimi, tırnağın kalınlaşması, kolay kırılması veya ağrı, acı gibi durumlar değerlendirilir. Daha sonra gerekli görülürse tırnaktan parça alınarak ayrıntılı mikrobiyolojik inceleme için laboratuvara gönderilir. Fizyolojik muayene ve mikrobiyolojik analiz sonuçları değerlendirilerek tırnak mantarı tanısı konulabilir.

TIRNAK MANTARINDAN KORUNMA YOLLARI NELERDİR?
Tırnak mantarından korunmak için öncelikle bağışıklığın genel enfeksiyon hastalıklarına karşı yükseltilmesi önemlidir. Diğer yandan tırnak mantarı oluşmasının temel nedenlerinden birisi olan hijyenin sağlanması mantar enfeksiyonuna karşı bireyi koruyabilir. Bu açıdan elleri ve ayakları ıslak bırakmamak, mümkün olduğunca terlemeyi önlemek, tırnakların kırılmasına karşı önlem almak tırnak mantarından korunmada birinci adımdır. Aynı zamanda ortak kullanılan manikür, pedikür aletlerinin sterilize edildiğinden emin olmak veya kişisel manikür seti kullanılabilir. Toplu ortamlarda terlik, havlu gibi eşyalar kişiye özel tercih edilmelidir.
Ek olarak her gün el ve ayakların düzenli yıkanması, çorapların günlük değiştirilmesi ve ayakkabıların değiştirilerek kullanılması tırnak mantarından korunmak için önemlidir. Ayrıca kişiye özel tırnak makasıyla tırnakların düzenli kesilmesi ve tırnak çevresinin temizlenmesi gereklidir. Uzun süre ayakkabı içinde kalan ayaklar için hava alan, ayağa uygun ayakkabı seçimi de mantar enfeksiyonuna karşı önemli basamaklardan biridir.