Tarım için toprağa gerek yok

Gebze Teknik Üniversitesi (GTÜ) Biyoteknoloji Enstitüsü Müdür Yardımcısı Dr. Öğr. Üyesi Ümit Barış Kutman, 29 Kasım 2020 Pazar akşamı saat 21:00-23:00 arasında Habertürk’te canlı olarak yayımlanan ve Fatih Altaylı’nın sunduğu “Teke Tek Bilim” adlı programa Sabancı Üniversitesi öğretim üyesi Prof. Dr. Ersin Göğüş ve Koç Üniversitesi öğretim üyesi Doç. Dr. Arif Karabeyoğlu ile birlikte stüdyo konuğu olarak katıldı.

 MARS’TA YAŞAM

“Mars’ta Yaşam” konusunun ele alındığı bilimsel söyleşi programında, moderatör Fatih Altaylı akademisyen stüdyo konuklarına roket biliminin geldiği nokta, Mars’a yolculuk, Mars’ta bir insan kolonisi kurulması hedefi, Mars’ta yaşamı zorlaştıran koşullar ve Mars’ta gıda üretimi gibi hususlar ile ilgili sorular yöneltti. Konunun biyoloji, tarım ve gıda ile ilgili yönlerindeki görüşlerini aktaran Kutman, insanın içilecek su ve solunacak oksijenden sonra en önemli ihtiyacının gıda olduğunu vurguladıktan sonra, gelecekte Mars’ta kurulabilecek bir insan kolonisinin sürdürülebilirliğinin sağlanmasının ancak bu koloninin kendi gıdasını üretebilmesi ve bu anlamda Dünya’dan bağımsız hale gelmesi ile mümkün olabileceğini belirtti. Kutman, Mars hedefine yönelik olarak geliştirilmekte olan yenilikçi teknolojilerin aslında Dünya’nın geleceği için de kritik öneme sahip olduğunu, bilhassa son derece kısıtlı ve kıymetli olan kaynakların daha etkin ve döngüsel kullanımına yönelik teknolojilerin yalnızca Mars’ta insan yaşamını mümkün kılmakla kalmayacağını, aynı zamanda artık insan nüfusunu beslemekte zorlanan Dünya’nın da kaynaklarının tükenmesini engelleyebileceğini ifade etti.

 TOPRAKSIZ VE DİKEY TARIM TEKNOLOJİLERİ

Fatih Altaylı’nın Mars’taki toprak ile ilgili sorusu üzerine, Mars toprağının Dünya’da anladığımız anlamda bir toprak olmadığını, taş parçası ve tozlardan oluşan bu yapıya regolit adı verildiğini söyleyen Dr. Öğr. Üyesi Ümit Barış Kutman, içeriğinde organik madde ve mikrobiyal aktivite bulunmayan, bitkiler için esansiyel minerallarin birçoğunu yeterli düzeylerde ve doğru formalarda içermeyen ve hatta bazı toksinler de barındıran Mars toprağında bitki yetiştirmenin bazı uygulamalar ile mümkün olabileceğine, ancak aslında Mars’ta yaşamı idame ettirebilmek için gerekli gıda üretiminin yapılabilmesi için Mars toprağının kullanılmasının gerekmediğine dikkat çekti ve konuyu Dünya’da hızla gelişmekte olan topraksız ve dikey tarım teknolojilerine bağladı.

GTÜ BİR FİRMA İLE ÇALIŞMA YIPIYOR

GTÜ Biyoteknoloji Enstitüsü olarak topraksız dikey tarım alanında faaliyet gösteren bir firma ile çalışmaya başladıklarını söyledi. Bu tür uygulamalarda aslında toprak yerine geçecek hiçbir katı maddeye dahi ihtiyaç bulunmadığını, bitkiler için topraklardaki organik maddenin de aslında elzem olmadığını belirterek kökleri yalnızca esansiyel mineralleri içeren ve doğru optimize edilmiş bir besin çözeltisi içinde bulunan bitkilerin son derece verimli olabildiklerini ifade etti. Fotosentez için gerekli ışığın hızla gelişmekte olan LED teknolojileri sayesinde sağlanabildiğine ve bu nedenle ışık almayan kapalı bir sistemde verimli bir şekilde bitki yetiştirmenin artık mümkün olduğuna ve gelinen noktada Dünya şartlarında dahi ticari olarak anlamlı olabildiğine işaret etti.