Kocaeli Şehir Hastanesi Spor Hekimi Uzm. Dr. Burak Fariz, yaz tatilinde çocukların yapabileceği egzersizler hakkında bilgiler verdi.
Fiziksel aktivite, egzersiz ve spor hayatın her döneminde önemlidir. Fakat çocukluk çağında bu konuya daha çok dikkat edilmelidir. Çocuklarda son yıllarda giderek artan oranlarda hareketsizlik görülmektedir. Ekran başında geçirilen süre artmaktadır. Bununla birlikte yıl içerisinde mevsimsel sebepler ve ders çalışma gibi sebeplerle hareketsiz süre artmaktadır. Bu yüzden çocukların egzersiz yapabileceği, sportif faaliyetlere katılabileceği en güzel zaman dilimlerinden biri yaz tatilleridir.
Çocuklarda yapılacak fiziksel aktivite türü belirlenirken yaş, önceden spora katılma durum, vücut kitle endeksi, ek hastalık olup olmaması gibi faktörler göz önüne alınmalıdır. 10 yaşından küçük çocuklarda daha basit aktiviteler (mesela oyunlar, koşu, ip atlama) yapılmalıdır. Yaşın artması ile birlikte grup çalışmalarına uyum artar. 10 yaşında büyük çocuklarda takım sporlarına (futbol,
gibi) katılım uygun hale gelir. Yüzme ve jimnastik küçük yaşlardan itibaren yapılabilecek bireysel sporlardandır. Kontak sporlar (karate, tekvando, judo gibi) yapılacaksa çocukların kilo ve boyları hesaba katılarak antrenman grupları oluşturulmalıdır. Aynı yaşlarda olmalarına rağmen çocukların gelişim düzeyleri farklılık gösterebilmektedir. Spora ilk kez yaz tatilinde başlayacak bir çocukta çok hafif tempoda başlanmalıdır. Haftada 3 gün ve günde yaklaşık 60 dakikayı bulan, orta şiddette egzersiz ile başlanması uygundur. Çocuk bu seviyede egzersize alıştıktan sonra haftada her gün spora kademeli olarak geçilebilir.
Spor çocukların fiziksel gelişimi için çok faydalıdır. Branş fark etmeksizin bütün spor dalları çocuklarda büyüme ve gelişmeyi olumlu yönde etkiler. Düzenli sporun başta boy uzaması olmak üzere bütün gelişim parametrelerine olumlu etkisi olduğu saptanmıştır. Ayrıca obezitenin hızla arttığı son yıllarda çocukların hareketli kalmaları kilo kontrolü açısından çok önemlidir. Genç yaşlardan itibaren yapılan düzenli egzersiz ve spor bir alışkanlık haline gelerek kişiyi ilerleyen yaşlarda hipertansiyon (yüksek tansiyon), diyabet (şeker hastalığı) gibi bir çok hastalıktan korumaktadır.
Çocukların yapacağı egzersiz türü ve spor branşı belirlenirken öncelikle çocuğun mutlu olduğu, yaparken keyif aldığı aktivitelerin neler olduğu belirlenmelidir. Çocuğun yaparken mutlu hissetmediği spor branşında başarılı olması ve beklenen sağlık faydalarının elde edilmesi mümkün olmamaktadır. Çocuklar birden fazla spor branşına katılmak isteyebilirler. Bu çocuğun hem farklı sporlardan fayda görmesi açısından, hem de yeteneği olan branşı bulabilmesi açısından oldukça faydalı bir uygulamadır. Eğer çok yıpratıcı antrenmanlara girmiyorsa iki veya üç ayrı branşa katılmasında sakınca yoktur.
Çocuğun spora giderken yaralanmalardan korunması için dikkat edilmesi gereken birkaç önemli nokta vardır. Spor branşında koruyucu malzeme kullanılabiliyorsa bu malzemeler her antrenmanda ve müsabakada mutlaka takılmalıdır. Örneğin voleybol oynayanlarda dizlik, bisiklet sporu yapanlarda kask kullanımı, futbol oynayanlarda kaval kemiğini korumak için kullanılan tekmelikler gibi malzemeler uygun şekilde takılmalıdır. Çocuklar egzersiz yaparken aşırı su kaybedebilirler. Uygun miktarlarda sıvı tüketimine dikkat edilmelidir. Özellikle yaz aylarında sıcak havada yapılan sporlar vücut ısısında kontrolsüz artışlara neden olabilmektedir.
Çocuklarımızı küçük yaşlardan itibaren spora başlatmamız ve sporun onlar için alışkanlık haline gelmesini sağlamamız onların sağlığı için yapabileceğimiz en iyi yatırımlardan biri olacaktır.
ERDAL KARAÇOBAN