Türkiye’de Kadınların Durumu: TÜİK, 2024 Verilerini Açıkladı!

Kadınların nüfus içindeki oranından eğitim seviyelerine, iş gücüne katılım oranlarından istihdam verilerine kadar pek çok başlıkta önemli istatistikler paylaşıldı. Açıklanan verilere göre, kadınlar erkeklerden daha uzun yaşarken, eğitim ve iş hayatında da yükselen bir ivme gösteriyor. Ancak iş gücüne katılım ve istihdam oranları hâlâ erkeklerin gerisinde. İşte Türkiye’de kadınların durumu ile ilgili çarpıcı veriler…

Kadın ve Erkek Nüfusu Eşit Dağıldı

Adrese Dayalı Nüfus Kayıt Sistemi (ADNKS) verilerine göre, 31 Aralık 2024 itibarıyla Türkiye nüfusunun yüzde 49,98’i kadın, yüzde 50,02’si erkek. Kadın nüfus 42 milyon 811 bin 834, erkek nüfus ise 42 milyon 853 bin 110 olarak kaydedildi.Ancak yaş ilerledikçe kadın nüfusunun erkeklerden daha fazla olduğu görüldü. Kadınların daha uzun yaşaması nedeniyle, 60 yaş ve üzerindeki gruplarda kadın oranı erkeklere kıyasla daha yüksek. Örneğin, 90 yaş ve üzerindeki nüfusun yüzde 69,1’i kadınlardan oluşuyor.

Kadınlar Erkeklerden 5,3 Yıl Daha Uzun Yaşıyor

TÜİK’in "Hayat Tabloları" verilerine göre, Türkiye’de doğuşta beklenen yaşam süresi ortalama 77,3 yıl. Bu süre erkeklerde 74,7 yıl, kadınlarda ise 80,0 yıl olarak hesaplandı. Bu veriler, kadınların erkeklere göre ortalama 5,3 yıl daha uzun yaşadığını gösteriyor.Ancak sağlıklı yaşam süresi açısından bakıldığında, erkeklerin kadınlardan 2,7 yıl daha uzun süre sağlık sorunu olmadan yaşayabildiği görüldü. Türkiye genelinde sağlıklı yaşam süresi ortalama 57,6 yıl, kadınlarda 56,3 yıl, erkeklerde ise 59,0 yıl olarak belirlendi.

Kadınların Eğitim Süresi Arttı Ama Erkeklerin Gerisinde

Türkiye'de kadınların eğitim süresi yıllara göre artış gösterse de erkeklere kıyasla daha düşük seviyede kaldı. Ulusal Eğitim İstatistiklerine göre, 2023 yılında Türkiye’de 25 yaş ve üzeri nüfusun ortalama eğitim süresi 9,3 yıl olarak ölçüldü. Kadınların eğitim süresi 8,6 yıl, erkeklerin ise 10,1 yıl oldu.
Bununla birlikte, en az bir eğitim seviyesini tamamlayan kadınların oranı 2008’de yüzde 67,5 iken, 2023’te yüzde 87,8’e yükseldi. Aynı dönemde erkeklerin oranı ise yüzde 82,8’den yüzde 96,8’e çıktı.Yükseköğretim mezunu olan kadınların oranı da artış göstererek yüzde 22,7’ye ulaştı. Ancak bu oran, erkeklerde yüzde 26,2 olarak kaydedildi.

Kadınların İş Gücüne Katılım Oranı Artıyor Ama Hâlâ Düşük

TÜİK Hanehalkı İşgücü Araştırması sonuçlarına göre, 2023 yılında Türkiye’de iş gücüne katılım oranı yüzde 53,3 oldu. Erkeklerde bu oran yüzde 71,2 iken, kadınlarda sadece yüzde 35,8 olarak ölçüldü.Ancak eğitim seviyesi yükseldikçe, kadınların iş gücüne katılım oranının da arttığı görüldü.

Okuryazar olmayan kadınların iş gücüne katılım oranı yüzde 13,8,
Lise altı eğitimli kadınların yüzde 26,8,
Lise mezunu kadınların yüzde 37,4,
Mesleki veya teknik lise mezunu kadınların yüzde 45,0,
Yükseköğretim mezunu kadınların iş gücüne katılım oranı ise yüzde 68,9 oldu.
Kadınların istihdam oranı da erkeklerin oldukça gerisinde kaldı. Türkiye genelinde istihdam oranı yüzde 48,3 iken, kadınlarda yüzde 31,3, erkeklerde ise yüzde 65,7 olarak belirlendi.

Kadınların Gelir Seviyesi Erkeklerin Altında

Cinsiyetler arası kazanç farkı hâlâ erkeklerin lehine. Kazanç Yapısı İstatistiklerine göre, yükseköğretim mezunu kadınlar ile erkekler arasındaki yıllık ortalama brüt maaş farkı yüzde 17,4. En düşük fark ise ilkokul mezunlarında yüzde 13,2 olarak ölçüldü.

Kadınların Temsiliyeti Artıyor Ama Yeterli Değil

Kadın büyükelçi oranı 2011’de yüzde 11,9 iken, 2024’te yüzde 26,9’a yükseldi.
Kadın milletvekili oranı 2024’te yüzde 19,9 olarak kaydedildi.
Yükseköğretimde görev yapan profesörler içinde kadınların oranı yüzde 34,6 oldu.
Özel sektörde de kadın yöneticilerin oranında artış görüldü.
Üst ve orta düzey yönetici pozisyonundaki kadın oranı 2012’de yüzde 14,4 iken, 2023’te yüzde 20,6’ya çıktı.
Borsa İstanbul’da işlem gören en büyük 50 şirketin yönetim kurullarındaki kadın üye oranı 2024’te yüzde 19,4 oldu.

Kadınların Güvenlik Algısı: Gece Yalnız Yürümek Endişe Veriyor

TÜİK Yaşam Memnuniyeti Araştırması’na göre, kadınların yüzde 35,9’u yaşadığı çevrede gece yalnız yürürken kendisini güvensiz hissediyor. Erkeklerde bu oran yüzde 15,2 olarak ölçüldü.Ayrıca, evde yalnız olduğunda kendini güvensiz hisseden kadınların oranı yüzde 8,4, erkeklerin oranı ise yüzde 3,1 olarak belirlendi.

Kadınların İnternet Kullanım Oranı Arttı

Teknolojiye erişim konusunda da kadınların oranı yükseliş gösterdi.

2024 yılında 16-74 yaş grubundaki bireylerin internet kullanım oranı yüzde 88,8 oldu.
Kadınlarda bu oran yüzde 85,4, erkeklerde ise yüzde 92,2 olarak ölçüldü.

Kadınların Yüzde 74,4’ü Boşanma Sonrası Çocukların Velayetini Aldı
TÜİK Boşanma İstatistikleri’ne göre, 2024 yılında boşanma sonrası çocukların yüzde 74,4’ünün velayeti anneye, yüzde 25,6’sının ise babaya verildi.