Bu konuda yapılan bir kamuoyu araştırması var mı bilinmez ancak gözle görülen bir gerçek var ki Gebze başta olmak üzere göç alan kozmopolit il ve ilçelerde, lokanta ve restaurantlarta gerek işletici gerekse emekçi bazında bir Doğu ve Güneydoğu Anadolu kökenli yurttaş ağırlığı ve belki de hâkimiyeti var.
“ÇOCUK İŞÇİLİK”
DENİLEN BU DEĞİL
Türkiye’nin hemen her ilinde süregiden bir gelenektir ki lise çağına gelmiş çocuklar yaz tatillerinde biraz hayatı, çalışmayı, disiplini öğrensin diye çeşitli meslek gruplarına çırak olarak verilir. Bu, “Çocuk işçilik” diye tanımlanamaz, o çok farklı bir mevzuudur.
BERRİD-U KİL/MARDİN LOKANTACILARI
Mardin’de Mardinli anne babaların çocuklarını gönderdikleri o yer ekseriyetle lokantalar olmuş. 2009-2014 yılları arasında AKP’den Mardin Büyükşehir Belediye Başkanlığı yapan Avukat Avukat Mehmet Beşir Ayanoğlu’nun 20 Nisan 2020 günü şahsına ait Facebook sayfasından yaptığı ,”Berrid-U Kil/Mardin Lokantacıları” adlı makalesini ve o makalede yar alan bazı örnekleri, Ayanoğlu’nun izniyle değerlendiriyoruz:
ÇOĞU GARSONLUKTA KALIRDI
“Yaz tatilinde; Mardin gençlerinin ekseri çoğunluğunun yolu bu lokantalar da çırak olarak geçmiştir. Sokaklarda başı boş gezmesin ve hayatı öğrensin diye aileleri tarafından çocuklarını çırak olarak lokantalara verirdi. Çoğunun meslek hayatı ya bulaşıkçılık ya da temizlikçi, garsonluk seviyesinde kalırdı. Nadir olarak bu meslekte devam edip ustalığa yükselenler de olurdu.
MARDİN’DE SANAT ERBAB MESLEĞİYDİ
“Her meslek dalının kendi içinde topluma hizmet ettiği özelliklerinden dolayı arz ettiği bir önemi vardır. Mardin esnaf sektöründen lokantacılık mesleği de toplumda kuşkusuz çok önemli bir işlevi vardır. Lokantacılık mesleği Mardin’de bir sanat, erbab mesleğiydi. Lokantacılık mesleğinde; çıraklık, kalfalık ve ustalık merhalelerini geçmeden sanatın icrası mümkün değildi.
Bu mesleği kimler icra etmedi ki Mardin’de;
Bab-ıl Mişkiye’den başlayıp Bab-ı Sur ve Meydanbaşında’kilere kadar bu erbabları/ustaları anacağız.
MUHAMMED İL-MECNUN
Bab-il Mişkiye’de eski otogar karşısında;
-Muhammed İl-Mecnun (Nayır) vardı. Meşhur kebabıyla yanında Selim Usta ve değerli çalışanlarıyla oradaki vatandaş ve esnafa hizmet ederdi. Rahmetli Mehmet İl-Mecnun gelen müşterilerinin mutlaka masalarına uğrar, talepleri ile bizzat ilgilenirdi.
MİLLİ GÖRÜŞÇÜ’NÜN ÇAPŞEK LOKANTASI
-Hacı İbrahim Beyt il Ğaşşuk (Çapşek) lokantası. Sulu yemekleri ile müşterisine hizmet ederdi. Rahmetli kardeşi Abdo (A.Kadir) ile burada lokantacılık mesleğini icra ederlerdi. Rahmetli Hacı İbrahim abimiz Milli Görüş geleneğinin Mardin’deki temsilcilerindendi. Hacı Fehim Adak’ın siyaseten en yakın olduğu isimlerdendi. İslami duyarlılığı ile Cuma günleri tatil yapar ve haftanın diğer günleri hizmetine devam ederdi.
BEZELYEYİ MARDİN’E
MÜNİR REBENO GETİRDİ
-Bab-İl Mişkiye’de Nezir ve A.Kadir Kasso lokantalarıyla; sulu yemek ve kebap ile esnaflık hizmetlerini yaparlardı.
-Münir Rebeno (Atakum) Mini Mutfak lokantasıyla Altıntaş iş merkezi karşısında ki dükkânında mesleğini icra ederdi. Farklı damak lezzeti uygulamasıyla, Mardinliler’e ilk bezelye türü yemeklerle tanıştıran kendisiydi. Daha sonra turistik restauranta geçiş yaptı.
İKİ KARDEŞ ŞİMDİ FARKLI
RESTAURANTLARDA
-Turistik restaurant; Otel Bayraktar’ın ilk katında geniş alanı ile ilk zamanlarda Hamit Hamzaoğlu tarafından işletilirken daha sonrada İbrahim İl-Mecnun (Nayıroğlu) ve Münir Rebeno’nun (Atakum) ortaklığında sulu yemek ve kebap çeşitleri ile faaliyetlerini sürdürdü. Seçkin halk kitlesine uzun yıllar hizmette bulundular. Tüccarlar kulübünden buraya gelen Günay Berbercuma ve Çetin Kırmızıoğlu’da turistik otel restaurantın da uzun yıllar hizmette bulunan hemşerilerimizdendir. Halen bu iki kardeşimiz farklı restaurantlarda faaliyetlerini sürdürmektedirler.
Yazının tam metni için:
Facebook / Mehmet Beşir Ayanoğlu
-
Mehmet Beşir Ayanoğlu kimdir?
1970 yılında Mardin’de doğdu. İlkokul, ortaokul ve lise eğitimini Mardin’de yaptı. 1995 yılında Dicle Üniversitesi Hukuk Fakültesi’nden mezun oldu. Avukatlık stajına Mardin Barosu’nda başladı ve 1996 yılında avukatlık stajını bitirdi.
1996-1998 arası GAP projelerinde görev aldı.
1998-1999 askerlik görevi sonrası Mardin’de serbest avukatlık yapmaya başladı.
2003 yılında Mardin Barosu Yönetim Kurulu üyeliğine, 2005 Yılında Baro Yönetim Kurulu Üyeliği ve Genel Sekreterliğine, 2007 yılında yapılan Baro olağan genel kurulunda yeniden Baro Yönetim Kurulu Üyeliği ve Baro Başkan Yardımcılığına seçildi.
Mardin Kültür Turizm ve Tanıtım Derneği ve Mardin Artuklu Üniversitesi Kurma ve Yaşatma Derneği kurucu yöneticisi.
Aktif siyasete 1992’de Refah Partisi Mardin Gençlik Kolları’nda başladı. Fazilet’in ardından AKP’nin kuruluşuyla birlikte AKP’ye geçti. Yönetimlerde görev aldı. Eğitmenlik yaptı, halen yapıyor.
2009 – 2014 arası Mardin Belediye Başkanlığı yaptı.
Halen Ankara’da bürokrat.