Makyavelizm (Faydacılık), gerçeği bulma değil, gizleme sanatıdır. Ama gerçeği gizlemeyi becerebilmek için, gizlediğimiz şeyi bilmemiz gerekir. Makyavelistler, acımasızdırlar, çünkü yalnız bilimi değil dini de “Gizli emellerine alet etmekten” geri kalmazlar.
Makyavelizmin baş metni olan Hükümdar’ın, 16. yy’ın başlarında ilk kez yayınladığında “Şeytanın Kitabı” diye nitelenmesi boşuna değil. Anımsanacağı gibi, Makyavel bu küçük kitabı İtalya’nın o dönemdeki “Miskin” prenslerine akıl vermek için yazmıştı. İstediği, İtalya’da güçlü ve sürekli iktidar görmekti. Makyavel Hükümdarın bir yerinde şöyle buyurur; “Yalnızca aslanlar gibi hareket edenler ahmaktır… En kazançlı çıkan, tilkiyi en iyi taklit edebilendir. Kişi yerine göre rengini gizlemeyi, yerine göre istediği renge girmeyi ve her şeyden önce yalan söylemeyi ve kandırmayı iyi bilmeli. İnsanlar o kadar basit sudan ve rastlantısal yaratıklar ki, aralarında daima kandırılacak birileri bulunur”. Tam da pragmatik düşünme biçimi budur. Pragmatik düşünme biçiminde hedefe ulaşmak için her yol mubahtır. Bu düşünme ve davranma biçimi hayatın her alanına sinmiş durumdadır. O yüzden kaz gelecek yerden tavuk esirgenmez, lafı ve tutumu şu an hayatın gerçekliğini ifade ediyor.
Pragmatik düşünme biçiminin, eğitim alanındaki yansıması kendini, Eğitim-Bir Sendikası’nın yükselişinde göstermiyor mu? Geniş, büyük öğretmen kitlelerinin sendikalara üye olurken ki düşünme biçimleri, alışkanlıkları, refleksleri tam da bu değil mi? Eğitim Emekçileri tam da bu noktada kendi pragmatizmlerini yarattıklarını görmemiz gerekiyor. Bu durum pratik olarak ta sendikal mücadelede sermayeden yana tutum alan yandaş sendikanın iktidarını perçinlediği bir yere doğru götürüyor, eğitim alanındaki yaşamı.
Günümüzde olanları anlamak için, kesinlikle tekrar okunması gereken bir kitap Makyavel’in “Hükümdarı”, bazı kitaplarda “Prens” diye de çevrilmiş durumda. Günümüzde burjuva anlamında düşünme ve siyaset yapma biçiminin ideolojisidir, faydacılık. Dolayısıyla egemen sınıfların siyaset yapma biçimi de 16. yy’dan bu yana oyun içinde oyun şeklinde gerçekleşiyor. Burjuva, yaşamın her alanındaki siyasi, askeri ve polisiye operasyonlar bunları açık bir şekilde gösteriyor. Makyavel tarihin içinden bize bakıp hala kahkahalar atıyor.