Ailelerinde madde kullanımı olan bireylerde görülme sıklığı daha fazla
Madde kullanımına neden olarak tek bir sebepten bahsetmenin mümkün olmadığını ifade eden Uzman Klinik Psikolog Sena Kalaz, “Genetik, psikolojik ve çevresel faktörlerin etkisi vardır. Madde kullanımı çoğunlukla çevresel faktörlerin etkisi ile başlıyor ama aynı zamanda şunu da biliyoruz ki ailelerinde madde kullanımı olan bireylerde madde kullanım bozukluğu görülme sıklığı daha fazla. Bireyler içinde bulundukları olumsuz duygulanımdan uzaklaşmak, yaşadıkları kaygıyı azaltmak ve iyi oluşları arttırmak gibi çeşitli nedenlerle madde kullanımına başlıyor ve maddenin kabul gördüğü, sıklıkla kullanıldığı ve kolay bir şekilde erişildiği çevreler riski artırıyor.” dedi.
MADDE KULLANIMI BİR ‘AİLE HASTALIĞI’…
Madde kullanım bozukluğunun yalnızca madde kullanan bireyi değil ailesini ve yakın çevresindeki kişileri de etkilediğini, bu nedenle bir anlamda bir ‘aile hastalığı’ olduğunu kaydeden Uzman Klinik Psikolog Sena Kalaz, “Ebeveynlerin tutum ve davranışları hem madde kullanımı hem de tedavi süreci ve tedavi sonrasındaki süreç için de oldukça önemli.” diye konuştu.
EBEVEYNLE YAKIN İLİŞKİ KURULMAMASI DA NEDENLERDEN BİRİ
Madde kullanımına neden olabilecek tutumlara işaret eden Uzman Klinik Psikolog Sena Kalaz, bunları ‘ebeveynin madde kullanması veya madde kullanımını bir sorun olarak görmemesi, aşırı talepkar veya aşırı koruyucu tutumlar sergilemesi ya da kopuk bir iletişim olması, ebeveynle yakın ilişki kurulmaması veya yokluğu, yeterli sevgi ve destek sağlanamaması, ebeveynlerin tutarsız tutumlar sergiliyor olması (biri çok otoriterken diğerinin çok kuralsız olması), etkisiz baş etme mekanizmaları kullanılması ve sınırsız tutumlar sergilemeleri’ şeklinde sıraladı.
ÇOCUKLARININ MADDE KULLANDIĞINI ÖĞRENEN EBEVEYNLER NEDEN ŞAŞKINLIK YAŞAR?
Uzman Klinik Psikolog Sena Kalaz, çocuklarının madde kullandığını öğrenen ebeveynlerin, başlangıçta büyük bir şaşkınlık yaşadıklarını, bu şaşkınlığın altında birçok neden olduğuna dikkat çekerek, “Çocuklarından beklentileri olan ebeveynler bir anda ciddi bir hayal kırıklığı yaşamaya başlar. Çocuklarıyla ilgili hayalleri, planları ve umutları tükenmiştir. ‘Neden benim çocuğum’ diyerek bunu hak etmedim duygusunu yaşarlar. Bazen öfkeye dönüşebilen ve çocuğa yansıtılan ciddi bir suçluluk duygusu yaşarlar. Neyi eksik yaptıklarına dair kendilerini sorgularlar. Sonraki aşamada ise aile, çevre baskısını düşünmeye başlar. Çevredeki diğer insanlar ne düşünecektir ve aile bu durumu onlara nasıl anlatacaktır? Aileler madde bağımlılığı sorunu ile nasıl başa çıkabileceklerini bilmedikleri için bir panik durumu yaşayabilirler.” diye anlattı.