Yeni Coronavirus Hastalığı (COVID-19), ilk olarak Çin’in Wuhan Eyaleti’nde Aralık 2019’da ortaya çıkmış ve kısa sürede tüm tünyaya yayılmış bir virüstür. Damlacık yoluyla insandan insana bulaşan coronavirusün yaygın belirtileri aşağıdaki gibidir.
- öksürük
- yüksek ateş
- kas ve eklem ağrısı
- tat ve koku kaybı
- nefes darlığı
Bunlar yaygın belirtiler iken bazı durumlarda daha az yaygın olan semptomlar gelişebilir.
- boğaz ağrısı
- baş ağrısı
- ishal, mide bulantısı ve kusma gibi gastrointestinal belirtiler
- el ve ayak parmaklarında renk değişikliği
- cilt döküntüsü
Coronavirus belirtilerini gün gün sıralamak mümkün müdür?
Hayır, gün gün belirtileri sıralamak mümkün değil, çünkü bu hastalık herkeste çok farklı seyrediyor, bir sıralama mümkün değildir.
YENİ CORONAVİRUS MUTASYONU NEDİR?
Coronavirusün mutasyona, yani değişime uğradığı bilgisi tüm dünyada endişeye neden oldu. Mutasyonlu virüs daha hızlı bulaştığı için daha fazla insanın hasta olmasına neden olmaktadır. Ne kadar çok kişi hasta olursa ağır hastalık ve ölüm oranları da o kadar artmakta ve bu nedenle tüm mutasyonlar ciddiye alınmalıdır.
Mutasyonlu virüsün normal Coronavirüs’ten farkı nedir? Hangi ülkelerde hangi mutasyon görülüyor?
Coronavirus’ün yeni mutasyonunun bulaşıcılığı daha fazla. Bu zamana kadar virüste çok sayıda mutasyon meydana gelmesine rağmen bu mutasyonların virüs üzerinde önemli bir etkisi olmamıştır. Ancak İngiltere’de saptanan mutasyon, virüsün insan hücrelerine girişini sağlayan S proteinini kodlayan gen üzerinde gerçekleşerek B117 varyantını ortaya çıkardı.
Ayrıca Güney Afrika ve Kaliforniya mutasyonları da mevcuttur. Mutasyonlu virüs daha kolay bulaştığı için daha önce alınan önlemlere çok daha fazla dikkat edilmeli ve maske, mesafe ve hijyen kurallarına harfiyen uyulmalıdır.
KİMLER RİSK ALTINDA?
65 yaş üstü kişiler, kronik hastalığı olanlar, obezite sorunu olan insanlar risk grubundadır. Aşağıdaki hastalıklara sahip bireyler koronavirusten korunma için daha fazla önem alması gerekmektedir.
- kanser
- kalp yetmezliği, koroner arter hastalığı gibi ciddi kalp rahatsızlıkları
- kronik böbrek hastalığı
- KOAH
- vücut kitle indeksi (BMI) 30 veya daha yüksek olan kişiler
- tip 2 diyabet
Ancak sadece risk grubundaki kişiler değil herkes koruyucu önlemlere uymalıdır.
CORONAVİRUS AŞISI NE KADAR ETKİLİ?
Mevcut aşılar mutasyondan etkilenmedi ve koruyucu özellikleri var. Özellikle mRNA aşıları çok kısa zamanda yeni mutasyona karşı yeniden kodlanarak üretilebiliyor.
Ancak bazı mutasyonlarda bazı aşıların etkinliğinde azalma bildirildi. Türkiye’de uygulanan inaktif aşının mutasyonlarda etkinliğine dair veri yok ancak uzman görüşleri mutasyonlu virüslere de etkili olduğu yönünde açıklamalar yapmıştır.
GRİP VE CORONAVİRUS BİRBİRİNDEN NASIL AYRILIR?
Her iki virüsün de ortak belirtileri ateş, öksürük, nefes darlığı, halsizlik, boğaz ağrısı, burun akıntısı veya tıkanıklığı, eklem ağrıları ve baş ağrısı olsa da farklı semptomlarda ayrışabilmektedir.
COVID-19’da gripten farklı olarak ishal, mide bulantısı, kusma, koku ve tat kaybı, konsantrasyon bozukluğu ve bilinç bulanıklığı daha belirgin bir şekilde görülebiliyor. Bu belirtiler görüldüğünde bir sağlık kuruluşuna başvurup test yaptırılması ve gribe mi COVID-19’a mı yakalanıldığının netleştirilmesi önemli. Özellikle de göğüs ağrısı, nefes darlığı, baş dönmesi ve şiddetli baş ağrısı gibi ağır şikayetler varsa vakit kaybetmeden bir hastanenin acil servisine başvurulmalıdır.