Bitkilerin Profesörü Aysun Bay Karabulut, Türkiye’de de yaygın olarak birçok dağlık alanda kendiliğinden yetişen Kenger bitkisinin yararlı olduğu hastalıklara değindi. Kengerin Batı Asya’nın ılıman bölgelerine özgü bir tıbbi bitki olduğunu ifade eden Karabulut, Mayıs ayında çiçekleri açan kenger otunun, damarlı, beyazımsı tüylü ve gövde yaprakları sapsız bir bitki tüsü olduğunu belirtti.
Karabulut, Türkiye’nin hemen her yerinde dağlık kesiminde yetişen kengerin özellikle Kıbrıs, Mısır, İran, İsrail, Ürdün, Türkiye, Azerbaycan ve Türkmenistan gibi bölgelerde doğal olarak bulunduğunu da söyledi.
Kenger bitkisinin çiçek, yaprak, tohum ve saplarının gıda kaynağı olarak kullanıldığını belirten Prof. Dr. Karabulut, “Orta Doğu’da, genç ve henüz gelişmemiş çiçek tomurcukları enginar kalpleri gibi yerel pazarlarda satılır. Oldukça aranan lezzetli bir üründür. Kurumuş bitkinin kök kısmı çıkarılır ve ortaya çıkan kök çapraz biçiminde kesilir. Kesilen köklerden beyaz süt akar. Köklerden akan sütler sakız kıvamına gelir, böylece kenger sakızı elde edilir. Ülkemizde, Orta Doğu, Güneydoğu Anadolu, Akdeniz Bölgesi ve Ege Bölgesinde sıklıkla görülür. Halk tarafından kenger genellikle taze dallarının kabukları soyularak tüketilir. Gövdenin kesilmesi ile çıkan sütten kenger sakızı hazırlanır. Akdeniz bölgesinde olgunlaşan başlar kavrulup öğütülerek kenger kahvesi yapılır” ifadelerine yer verdi.
Kenger bitkisinin sağlığa faydaları hakkında da detaylı bilgiler sunan Prof. Dr. Aysun Bay Karabulut, bitkinin antioksidan özelliği sayesinde vücudu serbest radikallerin zararlı etkilerine karşı koruduğunu ve kronik hastalıkların riskini de azalttığını ifade etti. Kengerin aynı zamanda anti-enflamatuar özelliğe de sahip olması nedeniyle iltihaplanma ile ilişkilendirilen birçok sağlık sorununun tedavisine veya önlenmesine yardımcı olarak da kullanıldığını belirten Karabulut, bazı çalışmalar ile kenger bitkisinin bağışıklık sistemini güçlendirdiğinin de kanıtlandığını söyledi. Bu durumun da enfeksiyonlara karşı daha iyi bir koruma sağladığına işaret eden Karabulut, “Kenger bitkisi, sindirim sağlığını destekleyebilir. Sindirim sistemi rahatsızlıklarını hafifletmeye yardımcı olabilir ve sindirim sorunlarına karşı rahatlama sağlayabilir. Bazı geleneksel kullanımlara göre, kenger bitkisinin idrar yolu sağlığını iyileştirebileceği düşünülür. İdrar söktürücü etkileri sayesinde vücudu temizlemeye yardımcı olabilir. Yine Kenger bitkisi bazı kültürlerde stres azaltmak ve zihinsel rahatlama sağlamak için kullanılmıştır” dedi.
Kengerin kuru tohumlarının, Doğu Anadolu halk tıbbında Vitiligo hastalığı olarak bilinen bağışıklık hastalığı tedavisi için de etkili olduğunun bilindiğini belirten Karabulut, “Taze tohumları turşu yapımında kullanılır ve aynı zamanda etkili idrar söktürücülerdir. Kanserin tedavisi ve önlenmesinde içeriğinde toplam 27 bileşen tespit edilmiş olup, bunlardan 6 fitokimyasal (sitosterol, stigmasterol, lupeol, gitokigenin, -amirin ve artemisinin) antikanser etkiler sergilediği gösterilmiştir. Kengerin Antioksidan, hepatoprotektif ve antibakteriyel etkileri olduğu doğrulanmıştı.” şeklinde konuştu.
Kengerli yemekler
Kenger bitkisinin tüketimine ilişkin de bilgiler veren Prof. Dr. Aysun Bay Karabulut, şunları söyledi:
“Kenger meftunesi, yumurtalı kenger, yoğurtlu kenger, bulgur pilavlı kenger sayılabilir. Kenger Reçelinide bunlara ekleyebiliriz. Ancak, kenger bitkisinin sağlık faydaları üzerinde daha fazla bilimsel araştırmaya ihtiyaç vardır ve bitkinin tıbbi kullanımı hakkında kesin bilgiler sınırlıdır. Kenger veya diğer bitkisel takviyeleri kullanmadan önce bir sağlık profesyoneli veya Geleneksel tıp uzmanı ile görüşmek önemlidir. Ayrıca, kenger bitkisini veya diğer bitkisel takviyeleri uygun şekilde kullanmak için önerilen dozajları takip etmek ve olası yan etkileri göz önünde bulundurmak önemlidir.”