Honda, Çayırova Şekerpınar’daki Honda fabrikasını 2021’de kapatma kararı aldı. Yıllık üretim kapasitesi 50 bin araç olan Honda Türkiye Gebze Fabrikası’nda 1300 kişi çalışıyor.
Fabrikanın kapanacağı duyurulduktan sonra fabrika yönetimi çalışanlarına mağduriyetlerini bir nebze gidermeleri için, kapanma tazminatı adı altında bir ödeme yapmayı taahhüt etti. Alınan bilgiye göre, verilen kapanma tazminatının büyük bir kısmının gelir vergisi ve SGK kesintisi olarak kesilmesi ise Honda çalışanlarında büyük bir şok etkisi yarattı. Fabrikanın kapanması sebebiyle yeniden iş bulma konusunda büyük bir kaygı yaşayan çalışanlar, bu tazminatla en azından yeni bir iş bulana kadar idare edebileceklerini düşünürken, yapılan kesintiler fabrika çalışanlarında büyük bir mağduriyet yarattı.
1000 ÇALIŞAN YARGIYA BAŞVURDU
Mavi yaka, beyaz yaka olmak üzere, yaklaşık 1.000’ e yakın Honda çalışanı bu haksızlığın giderilmesi için organize olarak yargıya başvurma kararı aldı.
27 Mart 2018 öncesinde karşılıklı iş sonlandırma , ikale tazminatları gibi yapılan ödemelerden dolayı bir çok çalışan bu kesintilerin haksız olduğunu düşünerek yargıya başvurdu. Maliye bakanlığı da bu davaları kaybedeceğini anladıktan sonra bu davalardan vazgeçmeleri koşuluyla, işçilere bu vergi kesintilerini ödeyerek 27 Mart 2018 den sonra ki yapılan iş sonu ikale sözleşmeleri sonucu yapılan ödemelerden kesinti yapılacağına dair bir tebliğ yayınlayarak, bütün çalışanların bu ve benzeri bütün tazminatlardan kesinti yapılacağını bildirerek, bütün işçi ve çalışanların bu kesintileri geri almalarını engellemiş oldu.
Mağdur durumdaki Honda Fabrikası çalışanları, aldıkları kapanma tazminatının karşılıklı olarak anlaşarak değil , fabrika kapandığından dolayı, fabrikanın ödediği “kapanma tazminatı “ adı altında fabrikanın ödediği ve mecburen bunu kabul ettikleri bir ücret olduğunu, bu ücretin çalışma karşılığı yada karşılıklı bir anlaşma sonucu olmadığını bu yüzden sgk ve vergi kesintisinin olmaması gerektiğini söylediler. Ve bu konuda yargıya başvurma kararı aldılar.
ÇOK MAĞDURUZ NE YAPACAĞIZ BİLMİYORUZ
Honda çalışanları; kapanacak olan Honda fabrikasından ayrıldıktan sonra ne yapacakları konusunda her gün stres yaşıyorlar. Yeni bir iş bulma kaygısı, yaşları 30 un üstünde olan işçilerin emekli olana kadar yeni bir iş bulamayacakları korkusu, uzun vadeli ev kredisi gibi kredi çekenlerin, kredi taksitlerini nasıl ödeyecekleri konusundaki korkuları gibi sıkıntılar yüzünden büyük bir stres ve kaygı içindeler.
Bir honda çalışanı; “ Ev kredisi çekmiştim, fabrikanın verdiği kapanma tazminatı ile bu krediyi kapatırım derken, yapılan vergi kesintisi ile alacağımız ücretin neredeyse yarısı gitti . Ne yapacağımı bilmiyorum “ dedi. Diğer bir Honda çalışanı da; “ Yaşım 40. Burdan emekli olurum diye düşünürken bir anda fabrikanın kapanacağını öğrendim. Şok oldum. Fabrikanın kapanma tazminatı vermesi bizi biraz rahatlattı . Ama vergi kesintileri yapılacağını ve bu tazminatın kuşa döndüğünü öğrendim. Yeni bir iş bulmam çok zor. Emekli olana kadar ne yapacağım, kesintiler olmasaydı belki iş kuracaktım ama vergi kesintisi olursa iş kuramam. Zaten devlete senelerdir vergimizi ödüyoruz. Kapanan bir fabrikanın çalışanlarına mağduriyetimizi biraz hafifletelim diye verdikleri bu ücretten neden kesinti yapıyorlar. Sonuna kadar gideceğiz, anayasa mahkemesi, olmazsa avrupa insan hakları mahkemesine gideceğiz” diye konuştu
HUKUKUN ÜSTÜNLÜĞÜNE TERS
Honda çalışanlarının alacakları kapanma tazminatı ile açtıkları davayı yürüten Kocaeli Barosu avukatlarından, Avukat Hakan Ruşen Arda konuyla ilgili şöyle konuştu: “ Gelir vergisi gelirden kesilir. Tazminatlar zarar ve mağduriyetlerin giderilmesine yöneliktir. İş sonu tazminatları vs. Ek ödemelerden kesilen vergiler için açılan davalar çalışanların lehine sonuçlanmaya başlayınca Nisan/2018’de torba yasayla bu tarihe kadarki kesintilerin geri ödeneceği, daha sonrasındaki ödemeler için ise çalışanların şansına küsmesi gerektiği gibi; hukuk devleti ve eşitlik ilkelerine aykırı bir düzenlemeye dayanılmaktadır. Honda Türkiye fabrikasının herhangi bir sorun yokken bir anda fabrikayı kapatma kararı alması ekstrem bir durumdur ve firma da işsiz kalacak, maaşına güvenerek borçlanmış, yatırım yapmış çalışanlarının mağduriyetlerini kısmen de olsa gidermeye çalışmıştır. Yani ikale sözleşmesi veya benzeri bir durum da söz konusu değildir. Herşey bir yana kayıt dışılık ülkemizin çok uzun yıllardır en önemli sorunlarından biriyken, dar gelirli emekçilerin her türlü tazminatlarından vergi alabilmek için devletin sergilediği refleks kamu vicdanını da incitecek niteliktedir.“
HONDA ÇALIŞANLARIN DEVLETİN DESTEĞİNİ İSTİYOR
İşlerini kaybedecek olan 1000 Honda çalışanı alacakları kapanma tazminatından vergi ve sgk kesintilerinin yapılmaması gerektiğini düşünerek organize olarak yargıya başvurdu. Zaten mağdur olan ve stresli günler geçiren Honda çalışanları bu konuda davalarla, mahkemelerle uğraşmadan devletten destek bekliyor. Daha öncede yapıldığı gibi bu davalardan vazgeçerek, devletin bu konuda sağ duyulu davranmasını, bu kesintileri yapmamalarını istiyorlar. Bu kesintiler yapılmazsa, en azından işlerini kaybedecek olan 1300 çalışan bir süre daha kendilerine yeni bir düzen kurana kadar idare edebileceklerini düşünüyorlar.