Geçtiğimiz günlerde internet üzerinden yapılan ticarette yerli sermayeden bir firmanın tanıtım toplantısında idik.
Aynı iş kolunda çok uluslu, güçlü sermayeli bir şirketin konuşlandığı ülkelere ilk girdiğindeki ilk taktiğinin, diğer rakiplerini tamamen bitirmek üzere olduğunu detaylarıyla anlattı.
Vahşi kapitalizmin “kanun”unun yok etmek üzerine olduğunu bir kere daha aslında özü itibariyle kapitalist olan bir şirkette ince detaylarıyla dinlemiş olduk.
**
Ülkemizde çok büyük marketlerin bakkal ve bakkal tipi küçük esnafı bitirmeye yönelik hamlelerine ilk 1990’lı yılların ortalarında tanık olduk.
Devasa yüzölçümüne sahip market ötesi alışveriş merkezleri, Gebze dahil olmak üzere illerin, ilçelerin tam göbeklerine yerleşmeye başladı.
Küçük esnaf diye tanımlanan diğer esnaf ağır mağduriyetler yaşarken yıllar sonra o tür yapılanmaların şehir merkezlerinin dışında olmasına yönelik sözüm ona “korumacı” bir adım atıldı.
İşte o süreçte de BİM, A101… gibi yapılanmalar türeyiverdi.
Muhafazakar çevrelere daha yakın olduğu öne sürülen bu yapılara Sabancı, Koç gibi gruplar da dahil oldu.
Yayıldıkça yayıldılar.
Ana sloganları hep “Ucuzluk” üzerine idi ama o da belli bir zaman için geçerliydi.
Ne zaman ki başta bakkallar olmak üzere küçük esnaf denilen yapılanma ortadan iyiden iyiye kayboldu.
Gerçek yüzleri ortaya çıktı.
Artık rekabet edecekleri bir yapılanma, refiklerinden öte yoktu ve artık onların hiçbiri “ucuz” marketler değil.
Birkaç ürünü ucuzmuş gibi öne sürmeleri de, diğer ürün grupları için asla geçerli değil.
Ve süreç içinde yutup yok ettikleri, bakkal tipi esnafla sınırlı kalmadı.
İYİ Parti Genel Başkanı Meral Akşenir’in bir süre önce Çayırova’ya gerçekleştirdiği kısa ziyarette bir esnafın dillendirdiği gibi.
Artık sadece gıda ürünleri değil kırtasiyeden hırdavata, küçük mobilya gruplarına kadar her şeyi satmaya başladılar.
Siyasal İslamcı vahşi kapitalizmde diledikleri gibi at koşturuyorlar çünkü sermaye bağımlısı iktidar, özellikle seçim dönemlerindeki önemli finansörü haline de geldiler.
Onlardan birinin sloganı, “Harca harca bitmez”…
Harcadılar. Bitirdiler. Doymadılar.
Zaten ülkemiz dahil olmak üzere vahşi kapitalizmin egemen olduğu ülkelerde gözü doymayan açları doyurmak ne mümkün.
O bakımdan…
Belki iş işten geçti ama varsa hala sağınızda solunuzda birkaç tane, yüzünüzü küçük esnafa dönmenizde fayda var kanaatindeyim.
Nasılsa hepsi artık, aynı fiyata!