Yaptığı açıklamada “Halkın sağlık güvencesi olan gıda mühendisleri kamuda yeter sayıda atanmıyor, gıda işletmelerinin yeterli ve etkin denetimi yapılamıyor” dedi.
7 Haziran Dünya Gıda Güvenliği Günü vesilesiyle TMMOB Gıda Mühendisleri Odası Kocaeli İl Temsilcisi Sema Kopal yazılı basın açıklamasında bulundu. Sema Kopal yaptığı açıklamada, “Temel bir insan hakkı olan güvenli gıdaya erişim hakkına dikkat çekmek ve konuya duyarlılığın arttırılmasını sağlamak üzere Birleşmiş Milletler (BM) Genel Kurulunda Aralık 2018’de alınan kararla 7 Haziran, “Dünya Gıda Güvenliği Günü” olarak belirlenmiştir.
Bu yıl üçüncüsünü kutlayacağımız Dünya Gıda Güvenliği Günü’nü bakın nasıl bir ortamda karşılıyoruz: Artık kronikleşen gıda terörü devam ediyor. Halkın sağlık güvencesi olan gıda mühendisleri kamuda yeter sayıda atanmıyor, gıda işletmelerinin yeterli ve etkin denetimi yapılamıyor.
“ÜCRETSIZ IZIN VE KISA ÇALIŞMA DAYATILIYOR”
Halkımız yüksek gıda fiyatları nedeniyle yeterli ve güvenli gıdaya erişemiyor. Yüksek gıda fiyatları sahte gıda piyasasının büyümesine; toplumu, fiyatı daha düşük olan taklit-tağşiş gıdaları tüketmeye itiyor. İstihdamı Zorunlu Personel olarak çalışan gıda mühendisleri Oda’lar tarafından belirlenen taban ücretlerin altında ücretlerle çalışmak zorunda bırakılıyor. Halkın sağlık güvencesi olan gıda mühendisleri Yoksulluk ve hatta Açlık Sınırının altında ücretlerle çalışmak durumunda kalıyor. İstihdamı Zorunlu Personel ücretleri birçok işletmede işverenler tarafından elden geri alınıyor. Kovit-19 Pandemisi bahane edilerek meslektaşlarımıza işsizlik, ücretsiz izin ve kısa çalışma dayatılıyor.
“GEREKLİLİĞİNİ VE ÖNEMİNİ BİR KEZ DAHA GÖSTERDİ”
Dünya ölçeğinde ve ülkemizde yaşanan Kovit-19 salgını, insanların bağışıklık sisteminin güçlenerek sağlıklı yaşayabilmesi için yeterli ve güvenli gıdanın gerekliliğini ve önemini bir kez daha göstermiştir. Gıda güvencesi, bütün insanların sağlıklı bir yaşam için gerekli olan beslenme ihtiyaçlarını karşılayabilmek amacıyla yeterli, sağlıklı, güvenilir ve besleyici gıdaya fiziksel ve ekonomik bakımdan sürekli erişebilmeleri durumudur. Gıda güvenliği ise erişilen gıdanın fiziksel, kimyasal ve biyolojik açıdan insan sağlığını riske atmaması için alınan önlemleri ifade etmektedir. Çok açıktır ki gıda güvenliği olmadan, gıda güvencesinden söz etmek mümkün değildir. Gıda güvencesinin dört boyutu bulunmaktadır ve gıda güvencesinin sağlanması için bu dört boyutun aynı anda gerçekleşmesi gerekmektedir.
“HER İNSANIN EN TEMEL HAKKIDIR”
Bunlar, gıdanın bulunabilirliği, gıdaya ulaşılabilirlik, gıdanın kalitesi ve güvenliğidir. Gıda güvencesi kavramı sıklıkla gıda güvenliği kavramı ile karıştırılmaktadır. Gıda güvencesi aynı zamanda bir “hak” olup; herkesin yeterli, güvenli ve sağlıklı gıdaya kolayca ve sürdürülebilir bir şekilde ulaşma hakkı olarak tanımlanabilir. Gıda Hakkı; her insanın en temel hakkıdır. Bu birincil hakkın, sağlık hakkı ile birlikte işler hale gelebilmesi için gıdaya erişmenin yanında var olan gıdanın da, insan sağlığına tehdit oluşturmayacak şekilde korunması gerekmektedir. Dünya Sağlık Örgütü (WHO)’nün raporuna göre yılda ortalama 600 milyon kişide gıda zehirlenmesi vakası görülmektedir. Bu durum, gıda üretiminden tüketimine kadarki süreçte gıda biliminin ışığında gıda güvenliği ilkelerinin uygulanmasının önemini göstermektedir.
“YETERLİ SAYIDA VE ETKİN BİÇİMDE YER ALMALI”
Günümüzde özellikle ana akım medya olmak üzere görsel ve işitsel iletişim olanaklarını kullanarak gıda ile ilgili spekülatif, gerçeklerden uzak, yanıltıcı haberler sunulmaktadır. Bu şekilde, insanlar, gıda bilimine aykırı üretilen, hijyen ve sanitasyondan uzak ürünleri tüketmeye teşvik edilmektedir. Bu yaklaşım her şeyden önce bilimsel gerçekliklere sorunlu bir yaklaşımın göstergesidir. Geleneksel deneyimlerle gıda bilimindeki gelişmelerin buluşturulması sonucunda doğru üretim modellerinin tesisi ve bunun sonucunda güvenilir gıdaya erişimin mümkün olabileceği değerlendirilmelidir. Bu doğrultuda gerek sektörde ve gerekse resmi kontrol mekanizması içerisinde çalışan Gıda Mühendislerinin gıda güvenliğinin vazgeçilmez bir parçası olduğu göz ardı edilmemeli, gıda mühendislerinin tüm süreçte, yeterli sayıda ve etkin biçimde yer alması sağlanmalıdır.
“GIDA GÜVENLİĞİNİN SAĞLANMASI İÇİN BİR ARAYA GELİNMELİ”
Halk sağlığının güvencesi olan gıda mühendisleri hak ettikleri değeri görmeli, insanca yaşayacakları ekonomik ve sosyal hakları almalıdır. Gıda ile ilgili başta resmi otorite olmak üzere kamunun ilgili diğer kurum ve kuruluşları ile meslek örgütleri, üniversiteler, sektör temsilcileri, üretici birlikleri ve diğer kitle örgütleri gıda güvenliğinin sağlanması için bir araya gelmelidir. Başta çocuklar olmak üzere tüm toplumun ucuz, güvenli ve yeterli gıdaya erişimi sağlanmalıdır. Birleşmiş Milletler tarafından 2021 yılının teması olarak belirlenen “Sağlıklı Yarınlar İçin Şimdi Gıda Güvenliğ” konunun önemini gözler önüne sermektedir. TMMOB Gıda Mühendisleri Odası olarak toplumsal sorumluluğumuz gereği başta Tarım ve Orman Bakanlığı olmak üzere konunun bütün paydaşları ile işbirliği yapmaya ve sorunların çözümüne dair üzerimize düşen görevi yerine getirmeye hazır olduğumuzu bir kere daha ifade ediyoruz.
“DİKKAT ETMESİ GEREKEN TEMEL KURALLAR”
Gıda Güvenliği için daha hassas bir dönem olan yaza girdiğimiz şu günlerde, halkımızın dikkat etmesi gereken temel kuralları 8 madde halinde toplayabiliriz. “Güvenli Gıda” satın alın. Gıdanın etiketini okuyun, etiketsiz ürün satın almayın. Ürünlerin son tüketim tarihlerine bakarak alışveriş yapın, ambalajı zarar görmüş ürünleri almayın. Gıdaları doğru muhafaza edin. Çapraz kontaminasyon (bulaşı) olmaması için önlemlerinizi alın. Çiğ ve pişmiş ürünleri temas ettirmeyin. Sebze meyvelerinizi iyi yıkayın, hayvansal ürünleri (et, tavuk, yumurta) yıkamayın! Dondurulmuş gıdaları buzdolabında çözündürün, çözündürdükten sonra tekrar dondurmayın. Güvenli ekipman kullanın. Gıdaya temas eden plastik malzemeleri satın alırken gıdaya uygunluk belgesi veya amblemini mutlaka arayın (çatal kadeh sembolü). İyi pişirin; ama yakmayın. Gıdaları pişirdikten sonra doğru muhafaza edin. Saatlerce ocakta, tezgahta bekletmeyin. Tekrar ısıtmak istediğiniz yemekleri de yine pişirir gibi yüksek sıcaklıklara çıkararak ısıtın” diye belirtti.
Haber: Anıl Coşkun Ayar