Geniz akıntısı; burun boşluğu ile ağız boşluğunun bağlantısını sağlayan geniz bölgesinden, (nazofarenks) ağız boşluğunun arkası ve gırtlağa doğru çeşitli sebepler nedeniyle berrak veya iltihaplı sıvı akıntısının meydana gelmesidir. Akıntıya bağlı olarak burun boşluğu, geniz, ağız boşluğu ve gırtlak gibi anatomik bölgelerde çeşitli seviyelerde iltihaplanma gelişebilir veya dokularda bozulmalar ortaya çıkabilir. Geniz akıntısı sıklıkla basit üst solunum yolu enfeksiyonlarına bağlı olarak gelişebilse; bazı önemli sağlık problemleri de geniz akıntısı ile ortaya çıkabilir.
Geniz akıntısı nasıl gelişir?
Sağlıklı kişilerde burun boşluğu, geniz, ağız boşluğu gibi anatomik bölgelerin duvarları mukoza adı verilen dokularla kaplıdır. Mukoza hem bu bölgelerin dış etkenlere karşı korunmasında bir bariyer görevi görürken, hem de solunum ve beslenme gibi dış ortamdan vücut içine giriş yapan maddelerin temizlenmesi ve havanın ısıtılıp nemlendirilerek vücut için en uygun hale getirilmesinde rol oynar. Özellikle burun boşluğu ve geniz bölgesine ait mukoza hem solunan havanın nemlendirilmesi; hem de mikroorganizmalardan temizlenmesi için gün boyunca salgı üretir..
Geniz akıntısı belirtileri nelerdir?
Geniz akıntısı şikayeti gelişen kişilerde sıklıkla altta yatan sağlık sorununa bağlı olarak ek belirtiler meydana gelebilir. Buna göre aşağıdaki semptomlar sıklıkla geniz akıntısına eşlik eder:
- Burun tıkanıklığı
- Burun akıntısı
- Öksürük
- Boğazda şişlik
- Boğaz ağrısı
- Hapşırma
- Baş ağrısı
- Kötü ağız kokusu
- Bulantı – kusma
- Yutma güçlüğü
- Ses kısıklığı
Geniz akıntısı tedavisi nasıldır?
Geniz akıntısının giderilmesinde en önemli nokta, geniz akıntısına yol açan asıl sebebin doğru teşhis edilmesidir. Bu doğrultuda, uzman bir hekim tarafından hastanın ayrıntılı öyküsünün sorgulanması ve detaylı fizik muayene yapılması gerekir. Bu değerlendirmeler sonunda, hekimin gerekli görmesi durumunda ek görüntüleme ve laboratuar tetkiklerine başvurulması gerekebilir. Tüm bunların ışığında elde edilen verilere dayalı olarak tanı kesinleştirilir ve uygun tedavi planlanır.
Bunların dışında geniz akıntısının giderilmesinde evde yapılabilecek çeşitli uygulamalar ve önlemler bulunur:
- Tuzlu su veya okyanus su içerikli burun yıkama solüsyonları gün içinde sıklıkla kullanılabilir.
- Çok baharatlı gıdaların tüketiminden kaçınılmalıdır.
- Sigara gibi zararlı alışkanlıklara son verilmelidir.
- Ortam havasının ılık tutulması ve sık sık nemlendirilmesi faydalıdır.
- Bol sıvı tüketilmesi ve geniz akıntısı durumunda çorba, çay gibi sıcak içeceklerin alınması şikayetin ortadan kaldırılmasında yardımcıdır.
- Geniz akıntısı durumunda yatıldığında, başın yukarıda kalacak şekilde desteklenmesi veya çift yastık kullanılması uyku kalitesini artırmada ve geniz akıntısının çevre dokulara yayılmasının önlenmesinde etkilidir.
- Geniz akıntısı ile karışabilen reflü şikayetinin giderilmesi için beslenme alışkanlığına dikkat edilmesi, kilo verilmesi ve gerekli görüldüğünde mide asidini düzenleyici ilaçların kullanılması faydalıdır.