Yemek yeme ihtiyacı hissettiğiniz zamanlarda çoğunlukla fizyolojik ihtiyaçlarınızı karşılamak için mi yemek yiyorsunuz yoksa duygu durumunuzu kontrol edebilmek için mi? Yemekler, bazen karnınızı doyurmaktan daha fazla iş yapabilir, duygularınızı beslemek gibi. Ruh haline cevap olarak ortaya çıkan açlık hissetmeden yapılan yemeye duygusal açlık denir. Bu durum pozitif veya negatif duygulardan kaynaklanabilir ve sonrasında suçluluk oluşturabilir. Kişi kendini boşlukta hissettiği veya olumsuz duygular hissettiği zaman çılgınlar gibi yemek yiyebilir. Özellikle de karbonhidratlı besinleri tercih eder. Bunlar genellikle fast food, çikolata gibi glikoz içeren besinler olur. Çünkü glikoz, beynimizin besinidir. Glikozlu yiyecekler tükettiğimiz zaman vücudumuz insülin hormonu salgılar ve beyin de böylece dış uyaranlara karşı o kadar iyi odaklanır. Böylece kişi içinde bulunduğu olumsuz duygulardan dışarıya odaklanarak uzaklaşmayı seçer. Bu anlık bir aldatma ve hissedilen duyguları çözmek yerine geçici aldatmaca oluşturan beslenme düzeni bozulduğu için aşırı hızlı kilo alma, alınan kiloları geri vermeme gibi sonuçlar oluşturur. Yapılan çalışmalar fazla yemek yeme sebebinin %75’inden fazlasının duygusal yeme kaynaklı olduğunu gösteriyor.
Farkını Nasıl Ayırt Ederiz?
Duygusal açlık ile fiziksel açlık arasında çok fazla fark var. Bunları şu şekilde sıralayabiliriz:
- Duygusal açlık bir anda gelir; fiziksel açlık yavaş yavaş hissettirir kendisini.
- Bir duyguyu doldurmak için yemek yediğinizde, bu sizin aç olmanızla ilgili değildir, pizza ya da dondurma gibi belirli seçtiğiniz bir besin tüketirsiniz ve sadece bu sizin ihtiyacınızı karşılar. Ama eğer aç olduğunuz için yemek yiyorsanız, diğer alternatiflere açıksınız demektir.
- Duygusal yemek, sanki o anda doyurulması ve tatmin edilmesi gerekli bir açlık türünü getirir, ancak fiziksel açlık kendisini doyurmak için bekleyebilir.
- Doyduğunuzda, eğer belirli bir duyguyu doyurmak istiyorsanız, yemek yemeye devam edeceksinizdir. Ama eğer aç olduğunuz için yiyorsanız, doyduğunuzda yemek istemeyeceksinizdir.
- Duygusal yeme, arkasında suçluluk duygusu bırakabilirken, fiziksel olarak aç olduğunuzda yemek yemek bu duygulara yer vermez.
Duygusal Açlığı Nasıl Engelleriz?
- Duygusal yemenin farkında olun ve sizi bu davranışa iten şeyin ne olduğunu anlamaya çalışın.
- Spora başlayın veya hobi edinin. Spora veya mental açıdan bizi mutlu hissettirecek bir hobiye başlayarak boşluklarımızı tamamlamaya çalışmak, sağlıklı ve kalıcı mutluluğu elde ettiğimiz bir yaşama dönüşecektir.
- Diyet günlüğü tutun
- Aç hissetmediğinizde, yemek yeme telaşına kapıldığınızda, abur cubur yerine, daha sağlıklı olan “rahat” bir besine yönelebilirsiniz.
- Durun ve düşünün. Gün içinde kendinizle oyun oynayabilirsiniz. Yediğiniz yada içtiğiniz bir şeyden birkaç ısırık yada yudum aldıktan sonra tam ortasında kendinize dur emri verebilirsiniz. Yemeyi yanlış nedenlerle sürdürüyorsanız, kendinize vereceğiniz dur emri kendi üzerinizdeki otokontrolünüzü arttıracaktır.
- Yemeden önce derin nefes alın. Beyninize oksijen gitmesini sağlamak, stresli olduğunuz ana kıyasla daha iyi düşünmenizi ve daha iyi yemek seçiminde bulunmanızı kolaylaştırır.
- Kendinize zaman ayırın.
- Yaşam tarzınızı değiştirin.
Covid-19 salgınında evde daha fazla zaman geçirmenin olumsuzluklarından biri de duygusal açlık krizleri olabilir. Bu krizlerde yiyerek rahatlama hissetmek, anlık mutluluğa ve tatmin duygusuna teslim olmak bir çözüm değildir. Bağışıklığı güçlü tutmanın en temel taşı doğru, düzenli ve kaliteli beslenmektir. İştahınızı kapatmak yerine iştahınızı iyileştirebilirsiniz.