Türkiye 06.02.2023 tarihinde korkunç bir sabaha uyandı. Merkez üssü Kahramanmaraş’ın Pazarcık ilçesi olan ve Gaziantep, Şanlıurfa Diyarbakır, Adana, Adıyaman, Malatya, Osmaniye, Hatay ve Kilis’i de etkileyen 7,7 büyüklüğündeki depremde birçok bina yıkıldı, birçok kişi yaralandı ve birçok kişi de hayatını kaybetti. Tekrar tekrar farklı illerde de yaşanan ve günler boyu süren artçı depremlerde de yıkımlar ve ölümler artmaya devam etti ve ne yazık ki hala da devam ediyor. Zaman zaman arama kurtarma çalışmalarıyla ilgili eksikliklerin olduğu haberlerini alıyoruz zaman zaman da yapılan arama kurtarma çalışması sonucu kurtulan kişilerin haberlerini alıyoruz ve her bir can için çok mutlu oluyoruz. Ancak unutulmaması gereken bir husus var: Böylesine yıkıcı bir şey yaşamak, yaşanmasına tanık olmak, ilişki kurduğumuz, kurmadığımız; tanıdığımız, tanımadığımız insanların böyle bir şey yaşadığını bilmek kişide psikolojik yaralar açabilir. Sizin de tanıdıklarınızdan depremin yıkıcı etkilerine doğrudan maruz kalanlar varsa ve psikolojik destek ihtiyacı hissediyorlarsa onlara ücretsiz olarak psikolojik destek verebileceğimi buradan duyurmuş bulunmaktayım. Depremden doğrudan etkilenen yakınları olan kişilerin şu noktalara dikkat etmesinde fayda var.
- Acil ihtiyaçlarını sorun.
- Fiziksel güvenliğinin sağlandığından emin olun.
- Yakınlarının durumlarına ilişkin bilgileri öğrenmeye çalışın ve bunu onlarla paylaşın.
- Kim olduğunu, neler olduğunu, nerede olduğunu sorun ve şokta olup olmadığını gözlemleyin.
- Eğer kişi sürekli konuşuyor veya ağlıyorsa; size bakmasını ve sizi dinlemesini isteyin.
- Deprem esnasında yaşadıklarını size anlatırken sabırla, ilgiyle dinleyin.
- Sizinle üzüntüsünü, korkularını, hislerini paylaşırken üzülmemesi, korkmaması gerektiğini söylemeyin.
- Aileleriyle ve sevdikleriyle bir arada tutun.
- ‘En azından sen hayatta kaldın’ veya ‘Herkes kurtulacak’ gibi basit güvenceler vermekten kaçının.
- Tavsiyeler ve vaatlerde bulunmayın, onu anladığınızı ona hissettirin.
- İnsanlara ne hissetmeleri gerektiğini ve nasıl davranmaları gerektiğini söylemeyin (üzülmemelisin, dik durmalısın vb ).
- Sizinle kurduğu ilişkiyi güçlendirin, kendisini güvende hissetmesini sağlayın.
- Çocuklarınızın sosyal medya kullanımlarını kontrol altında tutun.
- Çocuklarınıza yaşanan doğal afetten bahsedin ancak kendilerinin güvende olduğunu söyleyin.
Biliyorum ki birçoğunuzun içi yanıyor biliyorum çünkü benim de yanıyor. Ama şuan orada değilsen, işin uzmanı olmadığın için orada olmayı düşünmüyorsan, uzaktan da olsa elinden gelen yardımları yaptıysan, paylaşımlarla destek olduysan artık yapacağın da bir şey kalmadıysa, sosyal medyadan bir süre uzak durmalı ve dinlenmelisin çünkü böyle zamanlarda sosyal medya yanlış kullanıldığında çok zarar verici olabilmektedir. İnsanları rahatsız edecek trajik görselleri ve provakatif içerikleri paylaşmaktan kaçınmalısın. Olanları çok fazla yorumlamak da çaresizliğini ve öfkeni artırabilir. Biliyorum çok üzgünsün, şoktasın her şeyi paylaşmak istiyorsun ama bir şey paylaşmadan önce kendine sormalısın. ‘Bu paylaşımı hangi amaçla yapıyorum ve bunun faydası olacak mı?’ Faydası olmayacak ve psikolojik sağlığa zarar verecek paylaşımları yapmaktan uzak durmalısın. Böyle paylaşımlarda bulunanlarla tartışmamalı ancak onlara bu tarz paylaşımların zararlarıyla ilgili bilgi vermelisin. Farklı ortamlardan farklı içerikler paylaşan kişileri de yargılamamalı ve onlarla da tartışmamalısın. Çünkü kimin ne yaşadığını bilmiyorsun belki umursamıyor ama belki de yaşadığı yoğun kaygıyı bu şekilde aşmaya çalışıyor olabilir. Sen böyle paylaşımlarda bulunmuyorsan ancak maruz kalıyorsan da bir süre sosyal medyaya ara vermelisin. Çünkü aşırı panik yaratıcı ve trajik paylaşımlara maruz kaldığında sen de çok fazla etkilenebilirsin hatta sen de travma sonrası stres bozukluğu yaşayabilirsin. Unutma, eğer kendi psikolojik sağlamlığını koruyamazsan ve kendine zarar verirsen başkalarına hiç yardım edemezsin. Allah hepimizin yardımcısı olsun, sağlıcakla kalın.
Psikolog Tuğçe Nur Mutlu
Insta: psk.tugcemutlu
Gmail: tugcce.mutlu@gmail.com
Tel 05427209193