Osmanlı Devleti açısından birinci Dünya Savaşının en çetin mücadelesi Çanakkale’de yaşandı.
İtilaf devletleri müttefikleri olan Rusya’ya yardım ulaştırmak için İstanbul’u ele geçirip Osmanlı Devleti’ni savaş dışına iterek Almanya’yı yalnız bırakmak istedi.
Bu sayede Birinci Dünya Savaşı’nın daha fazla uzaması engellenmek istendi.
Çanakkale’yi geçmek için İngilizler savaş öncesi sömürgelerinden yardım kuvvetleri talep etti.
Bu istek doğrultusunda 20 bin Avustralyalı ile 8 bin Yenizellandalı askerden oluşan “anzak” kuvvetleri kasım 1914’de yola çıktı.
İngilizler önce Çanakkale’yi denizden geçmek istediler.
Fakat 18 Mart mağlubiyetinden sonra karadan yardım ve destek alamayınca Çanakkale geçilemeyeceğini anladılar.
Bir aylık hazırlıktan sonra 75 bin kişilik askeri kuvvetin başına İngiliz General Hamilton getirildi.
Çanakkale Savaşı İngilizler için çok önemliydi.
Bu savaşı kazanarak Osmanlı’nın Başkenti İstanbul’u ele geçirmek istiyorlardı.
Mustafa Kemal Çanakkale Savaşı’na nasıl katıldığını şu ifadelerle anlatmakta;
“Sofya askeri ateşesiyken başkomutanlığa yazıyla başvurarak savaş cephesinde görev almak istediğini” belirtmiş.
Harbiye nezaretinden gelen bir telgrafla bu isteği kabul edildiğini 19. Tümen Komutanlığına atandığı belirtilmiş.
Atatürk, İstanbul’a gelince atamasını yapan baş komutan vekili Enver Paşa’ya teşekküre gider.
Atanmış olduğu 19. tümenin nerede olduğunu sorar.
Tümenin Gelibolu’da olduğunu öğrenir.
24 Ocak 1915 günü birliğini teslim alır.
Mustafa Kemal Yarbay rütbesiyle vermiş olduğu kritik kararlarla savaşın seyrini değiştirir.
Bir başka önemli gelişme ise Mustafa Kemal Gelibolu’ya dönerken İngiliz uçakları bindiği otomobili tarar, bombalar arabasının önüne düşer.
Şoförü ölür, Mustafa Kemal yara almadan kurtulur.
Çanakkale savaşı akıl, inanç ve üstün moral ile kazanıldı.
Bu savaşın kaderini değiştiren komutan Mustafa Kemal oldu.
Öyle birilerinin uydurduğu gibi “sakallı insanlar geldi, savaşı kazandı.” söylemleri gerçekçi değil.
Eğer öyle bir konu olmuş olsaydı.
Sarıkamış’ta tek kurşun atmadan binlerce Osmanlı askeri donarak ölmezdi.
Yemen’de binlerce vatan evladı açlık ve hastalıktan kırılmazdı.
Bazı çevreler Atatürk’ün başarısını perdelemek için uydurma hikâyeler anlatır.
Çanakkale savaşları Osmanlı’nın çöküşünü bile engellemeyedi.
Ancak Anadolu’da başlayan kurtuluş mücadelesi genç Cumhuriyet’in kurulmasında önemli adım oldu.
Çanakkale’de İngiliz ve müttefiklerini yenen Osmanlı, Almanların yenilgisinden dolayı mağlup sayıldı.
Bugün tarihi olarak önemli yere sahip olan Çanakkale Zaferi bir ulusun yeniden dirilişinin 100. yılıdır.
Bu başarıyı hep birlikte bu vatan evlatları kazandı.
Ancak bu başarıyı yöneten akıllı bir komutan vardı O da Mustafa Kemal’di.
O’na ve Çanakkale’de ölen tüm şehitlerimize minnet ve şükran duyuyoruz.