Boy uzunluğunun yaş ve cinsiyete göre gereken aralıkta olmaması veya bireyin bulunduğu boydan daha uzun olmak istemesi ile boy uzatma yöntemleri kullanılır. Aynı zamanda bir bacağın diğerinden kısa olduğu durumlarda da boy uzatma ameliyatı uygulanır.
Boy uzatma ameliyatı işlemin yavaş ve kontrollü yapıldığı, genellikle haftalar süren bir prosedürü içerir. Bu prosedür femur (uyluk kemiği) ve tibia (kaval kemiği) gibi bacak kemiklerinin; kaslar, deri ve sinirler gibi yumuşak dokuların kademeli olarak uzamasına olanak tanır. Ameliyatta tibia ve femur uzatılır. Doktorun uygun görmesi durumunda iki kemik de uzatılabilir. İşlem cerrahi uygulama, ameliyat sonrası dinlenme ve gözlem, kemiklerin uzamaya başlaması ve kemiklerin büyüyüp sertleşerek iyileşmesini içeren dört ana prosedürü içerir. Cerrahi uygulama öncesi genel anestezi uygulanır. Ameliyat sonrası dinlenme döneminde kemikler 5-7 gün dinlendirilir ve dışarıdan herhangi bir kemik uzatma işlemi yapılmaz.
Boy uzatma ameliyatında uzatılacak kemik iki parçaya ayrılır. Kemiği uzatmak için ortopedik bir uzuv uzatma aracı yerleştirilir. Uzuv uzatmada kullanılan cihazlar iki tanedir.
Bunlar:
- Dahili Cihaz: Kemiğin içerisine bir cihaz yerleştirilmesinde kullanılan ortopedik uzuv uzatma yöntemidir. Yerleştirilen cihaz dışarıdan kontrol edilebilir. Hassas çivi boy uzatmada kullanılan dahili cihazlardan biridir.
- Dış Fiksatör: Harici yöntem olarak da bilinen bu yöntemde vücudun dışında kalan bir boy uzatma cihazı kullanılır.
Kas ve sinir gibi kemiği destekleyen yapılar da boy uzatma ameliyatında işlem gören yapılardır. Örneğin kaval kemiğinde yapılan bir uzatma işlemini desteklemek için aşil tendonu da uzatılır.
Boy Uzatma Ameliyatı Neden Yapılır?
Bazı tıbbi durumlar uzuvların büyüme gelişmesini etkiler. Çocuk felci, duruşu ve düzgün hareket etmeyi etkileyen serebral palsi, kemik, eklem, kas, tendon ve bağlarda oluşan doğum kusurları,
legg-perthes hastalığı gibi kalça rahatsızlıkları, kasların kısa, zayıf ve gergin olması, yaralanmalar ve kemik kırılmaları sonucunda büyüme gelişme etkilenir ve uzuvlar gereken uzunluğa ulaşamaz. Uzuvların istenen uzunlukta veya eşitlikte olmaması durumunda boy uzatma ameliyatı uygulanır. Boy uzatma ameliyatının uygulandığı bazı durumlar şu şekildedir:
- Kemikleri hala büyümekte olan çocuklar
- Büyüme plakalarında sorun olan çocuklar
- Kısa boya sahip olan veya boylarına birkaç santim eklemek isteyen yetişkinler
- Uzuvlarını kısaltan ve uzatan fiziksel bir yaralanma geçirmiş kişiler
Boy Uzatma Ameliyatı ile Boy Uzunluğuna Ne Kadar Etki Eder?
Boy uzatma ameliyatı ile boy uzunluğunda 15 cm kadar uzama sağlanabilir. Bir ameliyat sonrası uzama genellikle 2 cm kadar olur. Kişinin isteği ve doktorun uygun görmesi durumunda yapılan ameliyatlar belirli aralıklarla tekrar edilerek kemiğin daha fazla uzaması sağlanabilir.
Boy Uzatma Ameliyatının Riskleri Nelerdir?
Boy uzatma ameliyatı işlem öncesi ve sonrası belirli prosedürleri olan, iyileşmenin zaman aldığı bir ameliyattır. Ameliyatın gidişatına, ameliyat sonrası dönemin sağlıklı geçirilmesine ve kişinin genetik özelliklerine bağlı olarak ameliyat sonrasında bazı riskler vardır. Bu riskler şu şekildedir:
- İğne yerinde enfeksiyon oluşması
- Eklem çıkması
- Kan damarlarında oluşan yaralanmalar
- Kemiklerde enfeksiyon oluşması
- Kas kasılmaları
- Sinir hasarı oluşması
- Kemiklerin gerekenden erken veya geç oluşması
- Kemiklerin birbirine yapışmaması
Boy uzatma ameliyatı sonrası gözlem yapmak oluşacak yan etkileri erken fark etme ve kontrol altına almak için önemlidir. Cilt renginde oluşan değişimler ve vücut sıcaklığının ani olarak azalıp artması ameliyat sonrası süreçte takip edilmelidir. Boy uzatma ameliyatı sonrası iyileşme süreci kişiye göre farklılıklar gösterir. Örneğin şeker hastası olan veya sigara tüketen bireylerde kemik büyümesi daha yavaş olur.
Boy Uzatma Ameliyatı Sonrası İyileşme Süresi Ne Kadardır?
Boy uzatma ameliyatı sonrası iyileşme bireye ve yapılan işleme göre değişir. Bireyin herhangi bir hastalığının bulunması, güçlü bir kas iskelet sistemine sahip olması, zararlı alışkanlıklarının bulunmaması iyileşme sürecini hızlandırır. Bunun yanı sıra kemiğin hangi ölçüde uzatıldığı ve ameliyat sayısındaki artışlar da iyileşme sürecini etkiler. Daha az ölçüde uzatılan kemiklerde ameliyat sonrası iyileşme daha hızlı olurken, tekrarlayan ameliyat sayısı ve kemik boyunda istenilen artışın daha fazla olması iyileşme sürecini geciktirir.
Kemik iyileşmesi yetişkinlere oranla çocuklarda daha hızlı gerçekleşir. Kemik istenilen uzunluğa ulaştıktan sonra iyileşme süreci hızlanmaya başlar. Genellikle ameliyattan sonraki 2-3 ayda koltuk değnekleri olmadan yürümeye başlanır.