Medical Park Gebze Hastanesi Beyin ve Sinir Cerrahisi Uzmanı Op. Dr. Orkun Koban değişen hava sıcaklıkları ve beyin kanamaları ile ilgili bilgiler verdi, dikkat edilmesi gereken konuların altını çizdi.
Tüm teknolojik gelişmelere ve sağlık alanında ki ilerlemelere rağmen beyin kanamalarının hayati risk oluşturmaları ve tedavilerinin zorluğu devam etmektedir. Beyin kanamasının oluşmasını kolaylaştırıcı sebeplerden biri de hava değişiklikleri olarak bilinir. Hava sıcaklıklarının artmasının yanında hava basıncında ki ani değişiklikler de beyin kanamasını tetikleyebilir. Bununla ilgili en yaygın bilgi ise lodos estiği günlerde artan baş ağrılarıdır. Aslında bu değişiklikler beyin kan akımında oluşturdukları etkiler neticesinde olumsuz sonuçlar doğurabilmektedirler.
KANAMA NASIL MEYDANA GELİR?
Özellikle sıcak günlerde vücudumuzda ilk gözlenen susuz kalınmasıdır. Bunu tetikleyen faktörlerden en çok görülenlerinden yoğun iş temposunda su içmenin ihmal edilmesi veya su içme alışkanlığının olmaması, uygun olmayan ilaç kullanımı, fazla çay-kahve tüketimi, diğer içeceklerin su yerine geçtiğinin sanılması sayılabilir.
Beyin kafatasının içinde beyin-omurilik sıvısı denilen bir koruyucu suyun içinde yarı yüzer halde durmaktadır. Ayrıca beyin ile kafatası arasında köprü şeklinde toplar-damarlar vardır ve bu damarlar özellikle ileri yaşta ki hastalarda çok kırılgan olurlar. Susuz kalındığında beyni saran bu su miktarı da azalmaktadır ve bu damarlar da aşırı gerginlik olur ve havanın sıcak olması da bu damarlarda genişlemeye neden olarak kanamayı kolaylaştırır. İleri yaşta ki hastalarda ufak bir kafa travması bile bu damarlarda hasarlanmaya sebebiyet verip kanamaya neden olabilir. Subdural hematom denilen bu kanama maalesef günlerce belirti vermeden ilerleyebilir ve bulgu verdiğinde çok büyük boyutlara ulaşmış olabilir.
Bir başka beyin kanaması şeklide beynin derin damarlarında doğuştan veya sonradan gelişebilen zayıflamış noktalardan olabilir. Burada damarın zayıflığının boyutu ve hastanın tansiyon değerleri büyük önem taşımaktadır. Özellikle yüksek tansiyon rahatsızlığı olan kalp hastalarında tansiyon ilaçlarıyla beraber kan sulandırıcı ilaçların kullanılması gerekebilmektedir. Fakat burada unutulmaması gereken hastanın tuzsuz diyete özen göstermesidir. Sadece ilaçlarla tansiyonların normale dönmesi her zaman mümkün olamamaktadır. Tansiyon ilaçlarına rağmen tuzlu diyet alımına bağlı yüksek tansiyonu devam eden hastalar kan sulandırıcı ilaçlar kullanılması beyin kanamaları açısından risk faktörü oluşturabilir. Bu noktada yanlış bir kanıya varıp ilaçların hekime danışılmadan kesilmesi veya değiştirilmesi akla gelmemeli. Sadece tuzsuz diyet ve diğer önlemlerin uygulanmasının ne kadar önemli olduğuna vurgu yapılmak istenmektedir.
BEYİN KANAMASININ BELİRTİLERİ NEDİR?
Genellikle hastalarda şiddetli baş ağrısı, bulantı, peş peşe kusmalar, şuur değişiklikleri, vücudun bir yarısını etkileyen güç kayıpları, istemsiz şiddetli kasılmalar sıklıkla karşılaşılan beyin kanaması belirtileridir. Bu durumlar geliştiğinde hasta ve yanındakilerin sakinliğini korumaları, 112 Acil Sağlık Hizmetlerine haber verilmesi ve acil hastaya yaklaşımın temel kurallarına göre hastaya yardımcı olunması hayat kurtarıcı olacaktır.
NASIL KORUNURUZ?
Özellikle damar duvarını zayıflatan sigara ve alkol gibi bağımlılık yapıcı maddelerden uzak durulması önemlidir. Ayrıca sağlıklı insanlarda bile tansiyonda ani yükselmelere sebebiyet veren asabiyet, sigara kullanımı gibi risk faktörleri de gerektiğinde hekim kontrolünde önlenmelidir. Kolesterol de damar duvarlarını zayıflatmakta olduğundan dengeli beslenme sağlanmalıdır. Çay ve kahvenin içinde vücuttaki suyun atılmasını sağlayan bir nevi idrar söktürücü maddeler olduğundan fazla tüketilmemeleri ve kullanılmalarından sonra da bol su içilerek vücudun desteklenmesi gerekmektedir. Enerji içecekleri ise hem su kaybına yol açtıkları için hem de ani tansiyon yükselmelerine sebebiyet verdikleri için dikkatli kullanılmalıdırlar. Özellikle egzersizler sonrasında ve sıcak havalarda vücudun su ihtiyacı giderilmeden kullanılmaları vücut su dengesini bozabilir. Hekim tarafından verilmiş kalp ve tansiyon ilaçları düzenli kullanılmalıdır. Takip ve kontroller aksatılmamalı. İlaç kullanımına rağmen istenilen değerlere ulaşılamıyorsa durum hekime bildirilmelidir. Aile de beyin kanaması geçirmiş yakın akrabanın olması bazı hallerde hekim kontrolü gerektirebilmektedir. Sağlıklı bireylerde vücudun su ihtiyacı susama hissiyatına göre değil idrar rengine göre belirlenmelidir. İdrar renginin mümkün olduğunca açık renkte olması sağlıklı kabul edilir. Tansiyon ve kalp hastalarında su kullanımı mutlaka hekimin önerisine göre ayarlanmalıdır. Bu tarz hastalarda susuz kalmak gibi gereğinden fazla su içilmesi de istenmeyen kötü sonuçlar doğurabilir.