Geniz akıntısının genellikle basit üst
solunum yolu enfeksiyonlarına bağlı olarak gelişebilse de bazı önemli sağlık problemlerinin
de geniz akıntısı ile ortaya çıkabildiğini paylaşan Anadolu Sağlık Merkezi Kulak Burun Boğaz
Hastalıkları Uzmanı Prof. Dr. Ziya Saltürk, “Üst solunum enfeksiyonlarının yanı sıra
sinüzit, alerji, bazı ilaçlar, gebelik, soğuk ve kuru hava, kanser, anatomik problemler
ve baharatlı yiyecekler geniz akıntısına sebep olabilir” açıklamasında bulundu.
Prof. Dr. Ziya Saltürk, “Geniz akıntısı üst solunum yolu enfeksiyonlarından kaynaklanıyorsa,
sıklıkla viral etkenler nedeniyle geliştiğinden, semptomatik tedaviler tercih edilir. Burun
mukozasındaki iltihabın giderilmesi ve mukoza salgısının azaltılmasına yönelik olarak anti-
inflamatuvar ilaçlar ve nazal spreyler reçete edilebilir. Grip gibi bazı virüs etkenlerine karşı
antiviral tedaviler kullanılabilir. Sinüzit gibi bakteriyel enfeksiyonlara bağlı durumlarda
antibiyotik tedavisi sıklıkla gerekir. Anatomik problemler nedeniyle gelişen geniz akıntısının
tedavisinde önce ilaç tedavisi denense de sıklıkla cerrahi yöntemlerle anatomik sorunların
giderilmesi gerekebilir. Alerjiye bağlı geniz akıntılarında alerjen etkenlerden uzak
durulmasının yanında, uygun antihistaminik ve anti-inflamatuvar ilaçlar kullanılır” diye
konuştu.
Bunların dışında geniz akıntısının giderilmesinde evde yapılabilecek çeşitli uygulamalar ve
önlemler bulunduğunu belirten Prof. Dr. Ziya Saltürk, bu önlemleri şöyle sıraladı:
Tuzlu su veya okyanus su içerikli burun yıkama solüsyonları gün içinde sıklıkla kullanılabilir.
Çok baharatlı gıdaların tüketiminden kaçınılmalı.
Sigara gibi zararlı alışkanlıklara son verilmeli.
Ortam havasının ılık tutulması ve sık sık nemlendirilmesi faydalı olur.
Bol sıvı tüketilmesi ve geniz akıntısı durumunda çorba, çay gibi sıcak içeceklerin alınması
şikâyetin ortadan kaldırılmasında yardımcı olur.
Geniz akıntısı durumunda yatıldığında, başın yukarıda kalacak şekilde desteklenmesi veya çift
yastık kullanılması uyku kalitesini artırmada ve geniz akıntısının çevre dokulara yayılmasının
önlenmesinde etkilidir.
Geniz akıntısı ile karışabilen reflü şikayetinin giderilmesi için beslenme alışkanlığına dikkat
edilmesi, kilo verilmesi ve gerekli görüldüğünde mide asidini düzenleyici ilaçların kullanılması
faydalı olur.
GENİZ AKINTISININ 9 NEDENİ
Üst solunum yolu enfeksiyonları: Burun boşluğu, geniz gibi solunum yollarını etkileyen viral,
bakteriyel veya mantar enfeksiyonlarında hem bu bölgelerin salgı miktarı artar, hem gelişen
ödem nedeniyle drenajı engellenir, hem de iltihaplanır. Bu nedenle iltihaplı geniz akıntısı
şikayeti görülebilir.
Sinüzit: Burun boşluğunda yer alan paranazal sinüslerin iltihaplanması sonucu geniz akıntısı
ortaya çıkar.
Anatomik problemler: Burun boşluğunun ortasında yer alan burun duvarındaki (septum)
eğrilikler, burun etlerinin büyük olması gibi mukoza salgısının drenajını olumsuz etkileyen her
türlü anatomik problemde geniz akıntısı görülebilir.
Alerji: Çeşitli maddelere karşı alerjik olan kişilerde, vücut alerjik maddenin girişini engellemek
için mukoza salgısını artırır. Sonuçta artan salgı geniz akıntısı olarak karşımıza çıkar.
Soğuk ve kuru hava: Dış ortamdan solunan soğuk ve kuru hava burun boşluğunu tahriş eder
ve mukoza dokusunda ödeme neden olabilir. Sonuçta mukoza salgısı artarak geniz akıntısına
neden olur.
Gebelik: Hamilelikle birlikte değişen hormon dengesine bağlı olarak mukoza dokuları genleşir
ve salgı miktarını artırır. Sonuçta gebelikte geniz akıntısı şikâyeti ortaya çıkabilir.
Baharatlı yiyecekler: Çok miktarda baharat içeren gıdaların tüketilmesi burun mukozasını
tahriş ederek salgı miktarında artışa ve geniz akıntısına sebep olur.
Kanser: Burun boşluğu, paranazal sinüs veya geniz bölgesinde gelişen tümörler tek taraflı
olarak mukoza salgısı drenajını olumsuz etkileyerek geniz akıntısı yapabilir.
İlaçlar: Bazı tansiyon ilaçları, doğum kontrol hapları gibi ilaçlar yan etki olarak geniz akıntısı
yapabilir.
Bunların dışında özellikle ağız boşluğunun arka kısmı ile yutak ve gırtlak bölgesinde çeşitli
sıvıların birikmesi ve temizlenememesi durumlarında geniz akıntısı varmış gibi hissedilebilir.
Örneğin, yutma güçlüğü gelişen hastalarda tükürük birikmesi veya reflü şikâyeti olanlarda
mide asit salgısının birikmesi durumlarında geniz akıntısı varmış gibi bir his ortaya çıkabilir.
Cengiz Akgün