Deprem erken uyarı sisteminin Türkiye’de de kullanımına yönelik büyük bir adım atıldı. Değişik üniversitelerin katılımıyla oluşturulan Akademik Danışma ve İstişare kurulları, 4 aylık araştırma, soruşturma, sistemi kullanan ülkelerde gerçekleştirilen incelemelerden sonra EDIS’in halkın kullanımına açılmasında bir sakınca bulunmadığına oybirliği ile karar verdi.
Yaklaşık 7 yıldır onlarca bilim insanı ve çok sayıda üniversitenin üzerinde çalıştığı ve dünyadaki en üst sistem olarak kurgulanan Deprem Erken Uyarı Sistemi’nin (EDIS) kurulumu ve vatandaşa hizmet vermeye başlamasının yolu açılmış oldu.
Türkiye’de Deprem Erken Uyarı Sistemi’nin Kurulumu ve Kullanıcılara Sinyal Verilmesi Projesi kapsamında oluşturulan Akademik Kurul karar toplantısı için Bahçeşehir Üniversitesi Göztepe Kampüsü’nde bir araya geldi.
5 ÜLKE TARAFINDAN KULLANILIYOR
Akademisyenlerin yürüttükleri son çalışmalar, uygulama örnekleri olarak seçilen ülkelerdeki incelemeler ele alındı. Akademik Danışma ve İstişare Kurulları Türkiye’nin önde gelen 10 üniversitesinden deprem bilimci, afet yönetim uzmanı, sosyolog, psikolog gibi farklı disiplinlerinden öğretim üyeleri ile iş dünyası ve STK temsilcilerinden oluşuyor.
Kurulda ayrıca benzer sistemi kullanan ABD, Japonya, İtalya, Meksika ve Tayvan’dan da bilim insanları yer alıyor.
Deprem erken uyarı sistemi halen dünyada sadece 5 ülke tarafından kullanılıyor. Türkiye’de de EDIS’in oluşturulmasından sonra erken uyarı sistemi, fabrikalarda, hızlı trende, AVM’lerde ve bazı bölgelerde pilot olarak uygulanmaya başlamıştı.
Sistem, depremi merkez üssüne bağlı olarak etkilenecek bölgeye 117 saniyeye kadar süre önceden bildiriyor. Bu bildirimi alanlara, depremin yıkıcı etkisinden korunma, içinde bulundukları yapıyı terk etme olanağı veriyor.
HAYAT KURTARAN HABERCİ
Yıldız Teknik Üniversitesi Yıldız Teknopark bünyesinde faaliyet gösteren EDIS Afet ve Deprem Sistemleri A.Ş. CEO’su Ali Emre Erişen, EDIS’in zamanla depremin dışındaki afetlerde de erken uyarı sistemi olarak kullanılacağını bildirdi.
Yüksek teknolojiyi kullanarak afetlerden kaynaklı kayıpları en aza indirmeye çalıştıklarını kaydeden Erişen, Türkiye’de her yıl yaklaşık 10 bin deprem olduğuna, milyonlarca binanın deprem riski altında bulunduğuna ve Türkiye’de 500’den fazla fay hattı yer aldığına işaret etti.
Ali Emre Erişen, “Bütün bunlar deprem erken uyarı sisteminin gerekliliğini ortaya koymak için yeterlidir” dedi. Deprem fay hatlarına sensörler yerleştirdiklerini, depremi oluşturan kırılmayı anında belirleyerek kullanıcılara bildirdiklerini belirten Ali Emre Erişen, yapay zeka tabanlı EDIS’i “hayat kurtaran haberci” olarak tanımladı.
Deprem erken uyarı sistemi, bu konudaki çalışmaların tamamlanmasının ardından DASK mobil uygulaması üzerinden de aktif olarak kullanılabilecek.