Bir toplu iş sözleşme (TİS) süreci daha geri de kalırken tartışmalar bitmiş değil. Uzun süredir sınıf sendikacılığı yapamayan emek örgütleri ücret sendikacılığında da ciddi sorunlar yaşıyor. Geride kalan son TİS süreci yaşanılan sorunlara dair önemli örnekler sunuyor.
Türkiye Metal Sanayicileri Sendikası (MESS) ile Metal iş kolu sendikaları 130 bin işçiyi kapsayan grup toplu iş sözleşmesi görüşmelerine başlamış fakat anlaşma sağlayamamıştı.
Birleşik Metal-İş, Türk Metal ve Özçelik-İş arasında süren görüşmelerde MESS yüzde 6,05 gibi komik bir zam teklifinde bulundu. Oysa Birleşik Metal-İş ilk altı ay için yüzde 34, Türk Metal ise yüzde 26 zam talep ediyordu. Buna karşı MESS teklifini yüzde 8’e yükseltse de işçilerin beklentisini karşılayamadı. Bu oran yaşadığımız pahalılık karşısında zaten işçilerin beklentisini karşılayamazdı.
Türk Metal 15 Ocak’ta grev kararı aldığını açıkladı. Birleşik Metal-İş de 5 Şubat’ta greve çıkacaklarını duyurdu. Afişler asıldı. Bildiriler dağıtıldı. Basın açıklamaları yapıldı. Bursa ve Gebze’de MESS’in düşük zam, esnek çalışma ve üç yıllık sözleşme dayatmasına karşı çok büyük iki miting yapıldı. Türk-Metal Bursa’da MESS’e seslenirken, Birleşik Metal-İş Gebze’de patronları son kez uyardıklarını bildirdi. Ortak uyarı şuydu; ‘’Şalterleri indiririz!’’
‘’Şalterleri indirme’’ tarihi yaklaşınca Türk-Metal ve Özçelik-İş, MESS’le görüşme yaptığını, işçilere yüzde 17’lik zam teklifinde bulunulduğunu ve bu teklifin kabul edilerek anlaşma sağlandığını bildirdi. Oysa ilk masaya oturduklarında yüzde 26’dan aşağı bir teklifi asla kabul etmeyeceklerini söylüyorlardı. Bu anlaşma tabanda da çok fazla itiraz görmedi. TİS süreci böylelikle onlar için kapanmış oldu.
Gözler Birleşil Metal-İş’e çevrildi. Birleşik Metal-İş yaptığı temsilciler kurulu toplantısında yüzde 17’lik zammın kabul edilemez olduğunu vurgulayarak 5 Şubat’ta greve çıkacaklarını açıkladı. Toplantıda, 17 fabrika temsilcisi anlaşmaya imza atılması yönünde oy kullanırken, mücadeleye devam vurgusu yapan 20 fabrika temsilcisi “greve evet” dedi. Böylece Birleşik Metal-İş üyesi işçilerin 5 Şubat’ta greve çıkması karara bağlandı. “Greve evet” diyen fabrikaların çoğunluğu Gebze’deydi. Ayrıca üye sayısı açısından çoğunluk onlarda ve en büyük fabrikalar bu bölgedeydi.
Grev tarihi yaklaşırken Birleşik Metal-İş ve MESS, Çalışma Bakanlığının çağrısıyla bir araya geldi. Toplantıda anlaşmaya varıldı. Birleşik Metal-İş, MESS grup toplu iş sözleşmesinde Türk Metal ve Özçelik-İş’in imzaladığı fakat kendisinin ‘’Kabul edilemez’’ dediği aynı sözleşmeye imza attı.
Yüzde 17 zammın kabul edilemez olduğunu söyleyen Birleşik Metal-İş daha sonra aynı sözleşmenin bir ‘’başarı’’ olduğunu ve bu kararın şubelerle birlikte alındığı bildirdi. Oysa masaya ilk oturduklarında yüzde 34 zamdan aşağı bir artışı kabul etmeyeceklerini söylüyorlardı.
TİS süreci bitmiş olsa da Metal –İş kolunda küçük çaplı tartışmalar devam ediyor. Bu tartışmaları da sonraki haftaya sizlerle paylaşacağım.