Sanat alanı direnmeli

Kültür sanatta hak ihlalleri, 2019 yılının temmuz ayında da hız kesmedi. Sanat Meclisi tarafından açıklanan raporda, “Yaz sıcaklarının ortasında sanat alanı üretime devam ediyor, iktidarın bu alana saldırıları ise hızını arttırarak sürüyor. Bu ay hapis cezalarıyla dolu bir dönemi ardımızda bıraktık” denildi. Ayrıca bir çağrıda da bulunuldu:

DİRENMELİYİZ

“Temmuz 2019’da sanat, iktidarın saldırı hedeflerinden biri olarak ayakta durmaya çalışıyor. Sanat insanları, sanat yapıtları ve tarihi eserlerin hedef olmadığı hiçbir ay yok gibi. Sanat insanlarını işten atarak işsiz bırakmada ise muhalefet partisi de iktidardan geri kalmıyor. Ankara’da kamu emekçileri bu ay sokakta direnişin 1000. Gününe ulaştılar. Sanat alanının da uzun vadeli bir direnme hareketine gereksinimi olduğunu Sanat Meclisi olarak açıkça beyan ediyoruz.”
İşte Temmuz 2019’da sanat alanının yaşadıkları:

ÖZGENTÜRK’E 1.5 YIL HAPİS CEZASI 
 
Cumhurbaşkanı Tayyip Erdoğan'ın yeni danışmanı Mariam Kavakçı'nın sosyal medyada paylaşılan türbanlı fotoğraflarını ele alarak eleştirel bir yazı kaleme alan Cumhuriyet yazarı Işıl Özgentürk, önce yandaş medya tarafından hedef gösterildi, sonra gerici sosyal medya hesaplarından yayınlanan hakaretlere maruz kaldı. Özgentürk, hedef gösterilmesinin ardından savcılıkta ifadeye çağrıldı ve kısa süre sonra hakkında hapis cezası talebiyle dava açıldı. … Mahkeme, Özgentürk'e "Halkı kin ve düşmanlığa tahrik veya aşağılama" suçlamasıyla 1,5 yıl hapis cezası verdi. Mahkeme hükmün açıklanmasını geri bırakmazken, Özgentürk hakkında benzer bir karar olduğuna atıfla, karar kesinleştiğinde bildirimde bulunulmasını talep etti.

BAKIRKÖY’DE TİYATROCULAR İŞTEN ATILDI

Bakırköy Belediyesi’nde uzun yıllardır örgütlü bulunan Belediye-İş Sendikası, Bakırköy Belediye Başkanlığı Tiyatro Müdürlüğü’nden dördü oyuncu olmak üzere dokuz işçinin gerekçe gösterilmeden işten çıkarılmasını ve 34 işçinin “resen emekli” edilmesini protesto etti. Belediye binası önünde toplanan sendika üyeleri “Atılan işçiler geri alınsın, Her şey çok güzel olacak” yazılı pankart açtı. 

SILA KONSER PROGRAMINDAN ÇIKARTILDI

Başta Akit gazetesi olmak üzere gericilerin Sıla'yı hedef göstermesinin ardından Twitter'dan açıklama yapan Kültür ve Turizm Bakanı Mehmet Nuri Ersoy, sanatçı Sıla'nın da sahne alacağı yaz konserleri programından Sıla’nın çıkarılacağını duyurdu. Kültür ve Turizm Bakanlığının yaz konserleri kapsamında 16 Temmuz’da İzmir’de düzenlenecek konser programında Sıla’nın yer almasının hedefe konmasının ardından Sıla'ya konser yasağı geldi. Bakan Ersoy şunları söyledi: "Devletimiz, milletimizin sesini duyar, dinler ve gereğini yapar. Bundan kimsenin şüphesi olmasın. Milletimizin hassasiyeti bizim hassasiyetimizdir.”

GÜZEL SANATLAR’DA MEZUNİYET ŞARTI 

KESK’e bağlı Kültür Sanat ve Turizm Emekçileri Sendikası (Kültür Sanat Sen), geçtiğimiz günlerde yürürlüğe giren, Güzel Sanatlar Genel Müdürlüğü sözleşmeli personel yönetmeliğine mezuniyet şartı getirilmesine ilişkin basın açıklaması yapıldı. Kültür Sanat-Sen Genel Başkanı Hülya Eryetli, kamu hizmetlerinin piyasa koşullarına teslim edildiğini ifade edip, “Güvenceli istihdamın yerini güvencesiz istihdam biçimine bıraktığı, liyakatsizliğin, keyfiyetli yönetimin önünü açan, hukuki zeminin kaydığı bir süreç yaşanmaktadır.” dedi. Bu KHK nedeniyle oluşan yeni istihdam biçimi ile sanat kurumlarında üç tip sözleşmeyle personel çalıştırılmaya başlanacağını belirten Eryetli, “yönetmelikte “Personelde aranacak şartlar” başlığı altındaki maddede semazen ve mehteran için herhangi bir şart getirilmezken, ses sanatçıları için 4 yıllık fakülte zorunluluğu, dansçılar için ise güzel sanatlar lisesi ve yüksek okul şartı getirildiğini aktardı. 

MYNDOS KAPISI KADERİNE TERK EDİLDİ 
Muğla’nın Bodrum ilçesindeki tarihi Myndos Kapısı, adeta kaderine terk edildi. Halkların Demokratik Kongresi (HDK) Bodrum Myndos Kapısı Çalışma Grubu'nda yer alan Dario Navaro, 1999 yılında restore edilerek yeniden ziyaretçilere açılan tarihi yapının bugün ilgisizlik nedeniyle bakımsızlık içerisinde olmasına tepki gösterdi ve gündeme getirdi. Tarihi yapının çöp kutuları ve bira şişelerinden geçilmediği gibi, uyarı yazılarının kırıldığını, bazı panolara yazılanların da artık okunamadığını belirtti.    DI

TARANTA BABU’YA YİNE SANSÜR 

Nâzım Hikmet’in yazıp Harun Güzeloğlu’nun yönettiği ve oyunculuğunu Cansu Fırıncı’nın üstlendiği Taranta Babu oyunu yine sansüre uğradı. Oyun Sandalı ekibinden Harun Güzeloğlu, “Biletlerin neredeyse yarısının satıldığı bir şehrin yurttaşlarına ‘Size Nâzım Hikmet izletmeyiz’ deniyor” diyerek tepkilerini dile getirdi. 

TİYATROCU GÜLER’E HAPİS CEZASI 

Tiyatro oyuncusu ve yönetmeni Ersin Umut Güler’e 2016 yılında sosyal medya hesaplarından paylaştığı bir yazı nedeniyle yargılandığı davada 1 yıl 3 ay hapis cezası verildi. Mahkeme, hükmün açıklanması geri bıraktı. Güler, üst mahkemelere itirazda bulunacak.

AHMED ARİF ŞİİRİNE SORUŞTURMA

Burhaniye Cezaevi’nde 22 aydır bir itirafçının ifadeleri yüzünden tutuklu bulunan FOSEM çalışanı fotoğrafçı İsmail Cengiz Mumcu’ya Ahmed Arif şiiri okuduğu için soruşturma açıldı. 

DAKTİLONUN HER HARFİ POTANSİYEL ŞİŞ’MİŞ

Sinema sanatçısı Levent Kazak, eski HDP Ankara Milletvekili Sırrı Süreyya Önder’i tutuklu bulunduğu Kandıra F Tipi cezaevinde ziyaret etti. Önder’in bir roman üzerinde çalıştığını söyleyen Kazak, kendisine bilgisayar verilmediğini, telleri yüzünden daktilo talebinin de karşılanmadığını belirtti. “Meğer daktilonun her harfi potansiyel bir şişmiş”.

TOROS CANAVARI’NA GEREKÇESİZ YASAKLAMA

Giresun Keşap’ın Halkalı Köyü’nde 13 Temmuz tarihinde sahnelenmesi planlanan Aziz Nesin’in yazmış olduğu “Toros Canavarı” adlı oyuna önce izin verildi, sonra valilik engeline takıldı. Halkalı Köyü sakinleri gerekçesiz karara anlam veremedi... Halkalı ve civar köy sakinleri tiyatronun engellenmesi ile ilgili yetkililerden bir açıklama bekliyor.

BAĞDAT’TAN İMAMOĞLU’NA ÇAĞRI 

Tiyatro oyuncusu Pervin Bağdat İstanbul Belediye Başkanı Ekrem İmamoğlu’na hak ihlaline karşı çıkması için çağrı yaptı. Bağdat çağrısında durumu şöyle ifade etti: "Size ulaşmaya çalışıyoruz Sayın @ekrem_imamoglu. Dilekçelerimizi de gönderdik. Biz 2016'da haksızlığa uğrayarak, gerekçesiz İBBŞT'de işten çıkarılan oyuncularız. Davayı kazanmamıza rağmen işe iademiz olmamış ve tazminatlarımız, işsizlik maaşlarımız dahi ödenmemiştir".

KARS’TAKİ “UCUBE” BERAT ETTİ!

Dönemin AKP’li Kars Belediyesi’nin kararı doğrultusunda heykeltıraş Mehmet Aksoy, 2006’da kenti kuşbakışı gören Üçler Tepesi’ne “İnsanlık Anıtı” yapmış, 2011’de Kars’a gelen dönemin Başbakanı Tayyip Erdoğan ise heykele “Ucube” demiş ve anıtın yıkılmasını istemiş; yıkım kararına karşı idare mahkemesi yürütmeyi durdurma kararı vermiş ancak bölge idare mahkemesi bu kararı kaldırmıştı. Kars Belediyesi tarafından açılan yıkım ihalesini 272 bin TL’ye alan bir şirket 26 Nisan 2011’de heykelin yıkımına başlamış, yıkıma karşı yargı yolunun tükenmesi üzerine 2014 yılında Aksoy, Anayasa Mahkemesi’ne bireysel başvuruda bulunmuştu. Yüksek mahkeme, başvuruyu 5 yıl sonra gündemine aldı. Toplanan AYM Genel Kurulu, heykelin yıkılması nedeniyle Aksoy’un ifade ve sanat özgürlüğünün ihlal edildiğine karar verdi ve Aksoy’a tazminat ödenmesine hükmetti… Aksoy, parçalara ayrılıp numaralandırılarak belediyeye ait depo olarak geçen bir tarlaya bırakılan İnsanlık Anıtını tekrar Üçler Tepesi’ne dikmek istiyor… Ama yeniden yaparak değil, hırpalanmış hâliyle; o baskının, yıkımın şahidi bir heykel olarak. 

EVVEL TEMMUZ FESTİVALİ’NE YASAKLAMA

Arap Alevi kültürünün bir parçasını oluşturan geleneksel Evvel Temmuz kutlamaları, bu yıl da Samandağ Evvel Temmuz Festivali kapsamında gerçekleştirilecekti. Ancak valilik kararıyla festival yasaklandı. Konser yasağını protesto amacıyla alandaki Grup Yorum ve Partizan stantlarında açlık grevi yapanlara polisin müdahale etti, aralarında Grup Yorum üyelerinin de olduğu toplam 8 kişi gözaltına alındı. Polis müdahalesi sonucu bir kişi kafa travması geçirdi. Yaşananların ardından Grup Yorum, Twitter’dan “Yıllardır Grup Yorum o alanda konser verir, halkın düzenlediği geleneksel bir festivaldir ve kimsenin burnu dahi kanamamıştır. Bu saldırı aynı zamanda halkın değerlerine ve kültürüne yapılan bir saldırıdır” paylaşımını yaptı.

BURSA’DA GEREKÇESİZ İPTAL 

AKP'li Bursa Büyükşehir Belediyesi, Ağustos, Eylül ve Ekim aylarında, Bursa Kültürpark Açıkhava Tiyatrosu'nda yapılması planlanan yirmiden fazla özel tiyatro ve konser etkinliğini gerekçe göstermeden iptal etti. Rezervasyonları yapılmış olan konserler arasında, Zülfü Livaneli, Mabel Matiz, Sıla, Sertab Erener, Erol Evgin, Ahmet Aslan-Grup Abdal, Birsen Tezer, Manuş Baba, Candan Erçetin ve Ajda Pekkan konserleri… Tiyatro oyunları arasında ise Ferhan Şensoy'un Ferhangi Şeyler, İstanbul Halk Tiyatrosu'nun Alevli Günler, Şener Şen'in rol aldığı Zengin Mutfağı, BKM'nin oyunu Güldür Güldür Show ve  bir de çocuk tiyatrosu var.

DİZİ SANATÇILARINA ÖDEME YAPILMADI
Yayından kaldırılan “Muhteşem İkili” dizisinin set ekibi TMC Film'den hala ödeme alamadıklarını kamuoyu paylastılar. TMC imzalı, yönetmenliğini Çağatay Tosun yaptığı, başrollerini İbrahim Çelikkol, Kerem Bürsin, Özge Gürel, Öykü Karayel, Engin Şenkan, Zafer Algöz’un paylaştıkları dizi Kanal D ekranında yayınlanmış ve reytingleri nedeniyle yayından kaldırılmıştı. 4 aydır 7 bölüm parasını alamadıklarını söyleyen set ekibi, TMC yapım şirketinin sürekli bugün yarın diyerek tam 4 ay geçirdiğini bildirdi. 

PAULO COELHO’NUN KİTABINA SANSÜR

Can Yayınları tarafından yayınlanan Paulo Coelho’nun ’11 dakika’ adlı kitabında Kürdistan kelimesine sansür uyguladığı iddia edildi. Bir Twitter kullanıcısının fark ettiği sansürde, yazarın Can Yayınları tarafından Türkçeye çevrilen ’11 dakika’ kitabında geçen Kürdistan kelimesinin, ‘Kürtler’ olarak çevrildiği ortaya çıktı. Kitap Can Yayınları etiketiyle, Sadet Özen çevirisiyle yayınlandı. Çevirmen böyle bir değişikliği kendisinin yapmadığını öne sürdü.

KONSERİN İPTAL GEREKÇESİ…

CHP Genel Başkan Yardımcısı ve Malatya Milletvekili Veli Ağbaba, 23 Haziran'da yinelenen İstanbul Büyükşehir Belediye (İBB) Başkanlığı seçimine giden süreçte "Her şey çok güzel olacak" paylaşımında bulunan sanatçı Pamela'nın konserinin iptal edildiğini ileri sürdü. Ağbaba paylaşımında, ''Malatya Kayısı Fuarı 5 yıl sonra tekrar yapılıyor. İstanbul seçimlerinde 'Her şey çok güzel olacak' dediği için sanatçı Pamela'nın Malatya Kayısı Fuarı'ndaki konseri iptal edilmiş. 1 Temmuz’da afişlerdeki Pamela 15 Temmuz'da silinmiş. Başkanlar değişiyor, anlayış değişmiyor" ifadesini kullandı.

ORHAN AYDIN GÖZALTINA ALINDI

Tiyatro oyuncusu,  Orhan Aydın, Uluslararası Urla Toprak Sahne Tiyatro Festivali için gittiği Urla'da gözaltına alındı. Orhan Aydın'ın Gaziosmanpaşa Savcılığı'nca açılan bir hakaret dosyasından hakkında gıyabi tutuklama kararı olduğu öğrenildi… Orhan Aydın yoğun tepkiler üzerine ertesi gün serbest bırakıldı.

BAKUR’UN YÖNETMENLERİNE HAPİS CEZASI

Gazeteci Ertuğrul Mavioğlu ve yönetmen Çayan Demirel’in “Bir Gerilla Belgeseli: Bakur (Kuzey)” belgeseli nedeniyle “örgüt propogandası yapmak” suçlamasıyla yargılandığı dava sonuçlandı. Batman 2. Ağır Ceza Mahkemesinde görülen son duruşmada, Mavioğlu ve Demirel’e 4’er yıl 6’şar ay hapis cezası verildi. Ceza ertelenmezken, yönetmenler hakkında yurtdışına çıkış yasağı da konuldu... Duruşmaya katılamayan Mavioğlu, karara “henüz son savunmamızı dahi vermemiştik” diyerek tepki gösterdi.

OLCAY’IN CEZASI ONAYLANDI
Sanatçı Zuhal Olcay'ın, bir mekânda şarkı söylediği sırada Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan'a hakaret ettiği gerekçesiyle verilen ve ertelenen 11 ay 20 gün hapis cezası Yargıtay 16. Ceza Dairesi tarafından oy birliğiyle onandı. 

ANTİK TİYATROYA İKİ PREFABRİK 

Antalya Manavgat'a bağlı Side'de, Roma dönemine ait olduğu düşünülen ve büyük kısmı ayakta olan antik tiyatroya, yaklaşık 20 gün önce içinde çocuk bakım ve mescit alanı ile tuvalet olan ahşap kaplama iki prefabrik yapı yerleştirildi. Kültür Sanat ve Turizm Emekçileri Sendikası (Kültür Sanat Sen) Antalya Şube Başkanı Seyfi Turan, “Onarım, inşaat, tesisat, sondaj, kısmen veya tamamen yıkma, kazı veya benzeri işler inşai ve fiziki müdahale sayılır' deniliyor. Tamamen yasaklanan bir işi oraya yapmışlar" diyerek yapıların kaldırılmasını istedi.

GÜMÜŞLÜK’TE KONSERE BASKIN

Bodrum’un dünyaca ünlü sanat merkezi Gümüşlük’te Eklisia Kilisesindeki konseri basan 8 saldırgan  sanatçıları ve kültür ve sanat merkezinin yöneticisini darp ederek hastanelik etti, konser iptal oldu. Saldırı anında sanatseverler ve sanatçılar kendilerini tarihi kiliseye kilitleyerek koruyabildi, olaya jandarma müdahale etti. 

15 GÜNDE BİR YASAKLAMA!

Kürt sanatçı Mem Ararat’ın Van’da 31 Temmuz’da vereceği konser valilik tarafından yasaklandı. Mem Ararat, yasak kararını sosyal medya hesabından “Bê Şîrove?” notuyla paylaştı. Van Valiliği, darbe girişiminin ardından ilan edilen Olağanüstü Hal’i (OHAL) gerekçe göstererek 21 Kasım 2016 tarihinden bugüne kadar her 15 günde bir kentte eylem ve etkinlikleri yasaklama kararı alıyor.”