Sağlıklı toplum için herkese süt!

TMMOB Gıda Mühendisleri Odası Kocaeli İl Temsilcisi Sema Kopal Dünya Süt Günü nedeniyle bir açıklama yaptı.

Açıklama özetle  şöyle:

“Dünya Sütçülük Federasyonu (IDF-International Dairy Federation), sütün küresel bir gıda olarak önemini vurgulamak ve farkındalığı arttırmak için, 1956 yılında, 21 Mayıs’ı Dünya Süt Günü ilan etmiştir. O tarihten sonra farklı ülkelerde çeşitli etkinliklerle Dünya Süt Günü kutlanmaya başlamıştır.

Türkiye’nin de üyesi olduğu Birleşmiş Milletler Gıda Tarım Örgütü (FAO) ve Dünya Sütçülük Federasyonu, 2001 yılında aldıkları kararla Dünya Süt Günü’nü 1 Haziran olarak değiştirmiştir. Ülkemizde de 2019 yılından beri 1 Haziran Dünya Süt Günü olarak kutlanmaktadır.

Süt ve süt ürünleri önemli besin kaynaklarını içermektedir. Yüksek kalitede protein, kalsiyum, fosfor, çinko, B1(tiamin), B2 (riboflavin), B6, B12 ve niasin olmak üzere birçok faydalı besin öğesini içermektedir. Ayrıca süt yağında A, D, E ve K vitaminleri bulunur. 

SÜT ÇOCUKLAR IÇIN ÖNEMLI

Süt ve süt ürünlerinin yeterli miktarlarda tüketimi özellikle büyüme ve gelişmenin hızlı olduğu okul çağı çocukları başta olmak üzere her yaş grubu için büyük önem taşımaktadır. Uzmanlar, kemiklerin ve dişlerin yapı taşı olan kalsiyum açısından oldukça zengin ve vücutta kullanılabilirliği en yüksek gıda maddesi olan sütün, düzenli olarak günde iki bardak veya eşdeğeri kadar süt ürünü tüketilmesini önermektedir. Uzmanların belirttiklerine göre, süt ürünlerinde bulunan temel besin ögeleri, her türlü yetersiz beslenmenin önlenmesine katkı sağlamanın yanı sıra; çocuklarda daha iyi büyümeyi, zihinsel performans ve motor fonksiyon gelişimini olumlu yönde desteklemektedir.

Ne yazık ki, her yaştan insanın, özellikle çocukların sağlığı için vazgeçilmez temel besin kaynağı olan süt ve süt ürünlerinin (yoğurt, peynir vb.) tüketimi ülkemizde düşük seviyelerde seyretmektedir. 

GELİRİ AZALAN AİLELERİN SÜT TÜKETİMİDE AZALDI

Yapılan araştırmalarda özellikle gelir seviyesi düşük ailelerin çocuklarında günlük tüketimin yetersiz kaldığı ve çocuklarda süt içme alışkanlığının olmadığı görülmektedir. Ülkemizde kişi başına yıllık süt tüketimi AB ülkeleri ve ABD ortalamalarının oldukça altındadır. Ulusal Süt Konseyi’nin 2018 verilerine göre kişi başına yıllık süt tüketimleri ABD de 68 litre, AB ülkeleri ortalaması 65 litre iken, ülkemizde yaklaşık 34 litre civarındadır. Türkiye İstatistik Kurumu’nun (TÜİK) her yıl yayınladığı verilere göre, 2019 yılında, kişi başına yıllık içme sütü tüketimi 39,7 kg, peynir 17,5 kg, yoğurt 29,5 kg, ayran 18,1 kg ve tereyağı ise 2,2 kg olarak gerçekleşmiştir.

Özellikle Kovit-19 pandemi sürecinde işini kaybeden ve geliri azalan ailelerin süt tüketimi daha da azalmıştır.

BİLGİ KİRLİLİĞİ VAR

Ülkemizde süt tüketimi ile ilgili en büyük sorunlardan biri bilgi kirliliğidir. Konunun uzmanı olmayan kişiler, yanlış bilgilerle tüketicileri yanıltmakta ve akıllarını karıştırmaktadırlar. Tüketiciler, gıda güvenliği ve besin değerleri açısından en uygun olan pastörize ve UHT sütler yerine, herhangi bir denetime tabi olmayan sokak sütü almaya yönlendirilmektedir. Mevzuata uygun şekilde satışa sunulan çiğ sütler kesinlikle doğru süre ve sıcaklıkta ısıl işlem uygulanmadan tüketilmemelidir. Çiğ süt veya çiğ sütten üretilen süt ürünlerinin (yoğurt, peynir, kefir) tüketilmesi Bruselloz ve Tüberküloz (verem) gibi son derece tehlikeli hastalıklara neden olabilmektedir. 

Bilimsel yöntemlerle üretilen pastörize ve uzun ömürlü sütlerde (UHT) besin değeri kaybı olmadığı gibi, mikrobiyal açıdan da güvenlidir. Bu yüzden, pastörize ve uzun ömürlü süt tüketimi özendirilmelidir. 

YEREL ÜRETIM, SÜRDÜRÜLEBİLİRLİK VE İZLENEBİLİRLİLİK

Diğer ürünlerde olduğu gibi süt ve süt ürünlerinde de coğrafi işaretli ve geleneksel ürün adı tescil edilmiş ürün sayısının artırılarak yerel üretim, sürdürülebilirlik ve izlenebilirlik sağlanmalıdır. 

Süt ve süt ürünlerindeki denetim artırılmalı, kayıt dışı üretime ve satışa izin verilmemelidir. İrili ufaklı işletmelerde gıda mühendisi istihdamı sağlanmalı, gıda mühendislerinin İstihdamı Zorunlu Personel Taban ücretinin altında, düşük ücretlerle çalıştırılmasına karşı gerekli denetim ve yaptırımlar uygulanmalıdır.

Kamuda yeter sayıda gıda mühendisi ataması yapılmalıdır. Gıda mühendislerinin teknik bilgisinden; üretimden-denetime kadar olan her aşamada yararlanılmalıdır.

Sağlıklı nesiller için sağlıklı ve yeterli süt tüketelim.

Dünya Süt Günü Kutlu Olsun.”