İşsizliğe karşı sendikalaşma zorunlu olmalıdır

TMMOB Makine Mühendisleri Odası Kocaeli Şubesi Gebze İlçe Temsilciliği Yürütme Kurulu Üyesi Mehmet İlkay Kınacı, “Türkiye ve işsizlik” konusu ve başlığı altında Türkiye gerçeklerine dikkat çekti. İktidar çevreleri tarafından, “Çok büyük oranda zam yapıldı” diye belirlenen yeni asgari ücretin sefalet ücreti olduğuna değinen Kınacı, asgari ücretin mimar ve mühendisleri de yakından ilgilendirdiğini söyledi. Açıklamasında, “Mesleğine, emeğine ve geleceğine sahip çıkan mühendisler olarak” ibaresiyle taleplerini de sıralayan Kınacı ilk sıraya sendikalaşmayı koydu:

• Sendikalaşmanın önündeki engeller kaldırılmalı ve sendikalaşma zorunlu hale getirilmelidir.

• İşten çıkarmalar Covid-19 süresince kesin olarak yasaklanmalıdır.

• İşsizlik sigortasından yararlanma koşulları ve ödenek miktarı iyileştirilmelidir.

• Covid-19 koşullarında işsizlik ve kısa çalışma ödeneğinden yararlanmada ön koşul aranmamalıdır.

• İşsizlik Sigortası Fonu’nun amaç dışı kullanımına son verilmelidir.

• “Herkesin çalışması için, herkesin daha az çalışması” ilkesi doğrultusunda haftalık çalışma süresi gelir kaybı olmaksızın 37,5 saate, fazla mesailer için uygulanan yıllık 270 saat sınırı, 90 saate düşürülmelidir.

• İş başında eğitim adı altında çırak, stajyer, kursiyerlerin ve bursiyerlerin ucuz işgücü deposu olarak kullanılması uygulamasına son verilmelidir.

• Kadın istihdamının artırılması ve işsizliğinin azaltılması için işgücü piyasalarındaki cinsiyetçi uygulamalara son verilmeli, ev içi bakım hizmetleri devletin gereken nitelikli, yaygın ve ücretsiz bakım hizmetlerini sağlaması ile kadının üzerinden alınmalıdır.

• İşyerlerinde pandemi sürecinde, kod 29 maddesi ile işten çıkarma tehdidi çokça artmış, bu şekilde işten çıkarılan işçiler ise gerçeğe aykırı bu bildirim nedeniyle yeni iş arama süreçlerinde karşılarına çıkan 29 kodu nedeniyle de ciddi sıkıntılar çekmektedirler. Bu sebeple kod 29 maddesini gerekçe göstererek keyfi işten çıkarmalar yasaklanmalıdır.

• SGK, tek taraflı fesih ettiği “Asgari Ücret Protolokolü”nü tekrar yürürlüğe almalı ve mühendislere düşük maaş uygulamasından vazgeçilmelidir. Kamu, özel ve serbest çalışan meslektaşlarımıza üç yarı yasal asgari ücret tanımı söz konusudur. Bu uygulamanın değiştirilmesi, tek bir asgari ücret belirlenmesi noktasında TMMOB’nin de taraf olması yönünde yasal düzenlemeler yapılmalıdır.

TÜRKİYE’DE İŞSİZLİK SORUNU

Kınacı açıklamasında ayrıca şunları kaydetti: “İşsizlik sorunu,  ülkemizde her geçen gün artış göstermektedir. Pandemi ile birlikte hayata dair belirsizliğin arttığı bir dönemde, ekonomik kararlar almak da güçleşmektedir. İstihdamın artması, üretim kapasitesinin artmasına bağlı olduğundan, önümüzdeki dönemde üretim artışını destekleyecek yatırımların yapılması da zor gözükmektedir.

KRİZİN OLUMSUZ ETKİLERİ

TÜİK’in 10 Şubat 2021’de açıkladığı hane halkı İşgücü Araştırması (HİA) Kasım 2020 sonuçları Covid-19 salgınının ve ekonomik krizin olumsuz etkilerinin devam ettiğini gözler önüne seriyor. TÜİK’in verilerine göre dar tanımlı işsizlik oranı (standart işsizlik oranı) 0,4 puanlık azalış ile yüzde 12,9 seviyesine ve Türkiye genelinde işsiz sayısı ise geçen yılın aynı dönemine göre Kasım 2020’de 303 bin kişi azalarak 4 milyon 308 binden 4 milyon 5 bin’e gerilediği görülmektedir.

İŞGÜCÜNE KATILIM ORANINDA GERİLEME

Son bir yılda toplam işgücü 1 Milyon 406 Bin azalarak 32 Milyon 477 Binden 31 Milyon 71 bin’e gerilemiştir. İşgücüne katılım oranındaki büyük düşüş ise yaşanmaya devam etmektedir. Kasım 2019’da yüzde 52,5 olan işgücüne katılma oranı son bir yılda 3,2 puan gerileyerek yüzde 49,3’e düşmüştür.

Yaşanan Covid -19 salgını ile birlikte DİSK-ER verilerine göre;

• Geniş tanımlı işsizlik yüzde 28,8,
• Geniş tanımlı işsiz sayısı 10 milyon 382 bin,
• Genç işsizliği (geniş) yüzde 43,5,
• Kadın işsizliği (geniş) 37,7,
• Covıd-19 etkisiyle revize geniş tanımlı işsizlik ise 11 milyon 768 bin olarak gerçekleşti.
• İstihdam bir yılda 1 milyon 103 bin kişi azaldı.
• İş başında olanların sayısı ise 2 milyon 217 bin azaldı.
• Ümidi kaybeden işsiz sayısı 1,7 milyona yaklaşıyor
• COVİD-19 döneminde aylık ortalama iş kaybı 4 milyon 388 bindir.

MÜHENDİSLER MESLEK DIŞI ALANLARDA

Yoksulluğun çığ gibi büyüdüğü bir toplumda,  umudunu ve geleceğini yitiren emekçiler ücretsiz izin, ağır çalışma koşulları ve mobbinge maruz bırakılmaktadır. Covid-19 ile birlikte iş alanlarındaki daralma mühendislik meslek disiplinlerinde de etkisini göstermeye devam etmektedir. Yeni mezun mühendisler arasında işsizlik çığ gibi büyümekte, gençler meslek dışı alanlarda çalışarak hayatlarını idame ettirmeye çalışmaktadır.

ASGARİ ÜCRET BİR SEFALET ÜCRETİDİR

İşsizlik ve enflasyon oranlarının bu kadar yüksek olduğu bir dönemde ülkemizde 2021 yılında uygulanacak asgari ücret yüzde 21.56 oranında zamlanarak 2 bin 324 TL'den 2 bin 825 TL'ye çıkarıldı. Maalesef bu rakam çoğunluğunu işçilerin oluşturmadığı Asgari Ücret Komisyonu'nun işçileri temsil eden konfederasyon tarafından dahi yetersiz bulunmuştur. 2 bin 825 TL asgari ücret insanca yaşanacak bir ücret değildir. Açlık sınırının 2 bin 719 TL, yoksulluk sınırının ise 8 bin 856 TL olarak belirlendiği unutulmamalıdır. Ortaya konan rakamlar göstermektedir ki belirlenen bu ücret bir sefalet ücretidir.

GÜNLÜK DEĞİL AYLIK BELİRLENMELİ

Asgari Ücret Belirleme Komisyonu, ücretin belirlenmesinde konuyla ilgili meslek kuruluşlarının, üniversitelerin, diğer sendika  konfederasyonların  ya da uzman kişilerin öneri ve görüşlerini almalıdır. Örneğin, asgari ücret belirleme şartları işçiden yana düzenlemeler yapılarak yeniden oluşturulmalıdır. Örneğin Asgari Ücret Yönetmeliği'nin 6 maddesinde, "...Ücretin, bir günlük olarak belirlenmesi esastır..." hükmü değiştirilmeli ve  "...asgari ücretin aylık olarak belirlenmesi esastır" şekline dönüştürülmelidir.

PROTOKOL UYGULANMAYINCA…

Neresinden bakarsak bakalım bu yıl da asgari ücretten tüm çalışan, emekçi kesimler gibi mühendisler, mimarlar ve şehir plancıları da memnun değildir. TMMOB ile SGK arasında yapılan ve sonrasında SGK tarafından tek taraflı olarak iptal edilen Mühendislik Asgari Ücret Protokolü’nün uygulanmaması ile birçok meslektaşımız Asgari Ücret Komisyonunca belirlenmiş olan 2 bin 825 TL ücretle çalışmak zorunda bırakılmıştır.”