Genel önceliğimiz yapılar Güncelimiz: Yapısal olmayan

Afet “Geldim” Der

Aktan USLU

15 – 10’ncu Köy…

**

“İnşaat mühendisleri öz olarak, meslek disiplini olarak aslında yapısal sorunlarla ilgileniriz. Yani yapının yapılış biçimi bizim için çok önemlidir. Bir yapıda yapı zemin ilişkisinin kurulması, zeminin dolgusunun, parametrelerinin belirlenmesi, güçlü bir yapı tasarımı yapılması, düzgün malzeme kullanılması, denetlenmesi ve bir mühendislik hizmeti alması sonucunda oluşacak yapıda biz göçme beklemeyiz, göçmede olmaz.

ENVANTER ÇALIŞMASI HENÜZ TAMAMLANMADI

Bu konuyla ilgili de pek çok gelişmeler oldu. Bilimsel olarak verileri ortaya kondu. Eğer biz yapılarımızı düzgün yapıyorsak, bilimsel verilere göre yapıyorsak ‘hasar almaz’ değil ama göçme olmaz, can kaybı olmaz. İnsanlar ölmez. Maalesef bizim yapı stokumuzla ilgili ülkenin en büyük temel sorunlarından biri bu ve bununla ilgili de envanter çalışmaları da ülke geneli açısından düşünecek olursak henüz tamamlanabilmiş değil.”

SAHADA ÇOK SORUN YAŞIYORUZ

DOĞUMARSİFED ve TÜRKONFED tarafından düzenlenen, “Yapısal olmayan risklerin yönetimi” konulu panelin panelistlerinden TMMOB İnşaat Mühendisleri Odası İstanbul Şubesi Afete Hazırlık ve Müdahale Komisyon Başkanı Temel Pirli aslında bilineni ama uygulanmayanı izah etti. Son çıkan deprem yönetmelikleri, yapı denetim yasalarıyla yapı üretim sürecinin bir nebze daha kontrol altında olduğunu düşündüklerini kaydeden Pirli, “Bu nedenle bu yapısal olmayan hasarlar şu anda ciddi bir yapı yaptıysak, bizim için çok önemli. Bunlarla ilgili de pek çok sorunu sahada yaşıyoruz” dedi.

YARALANMALARIN YARISININ SEBEBİ

17 Ağustos 1999’daki Kocaeli/Gölcük depremi verilerine göre yaralanmaların yüzde 50’si can kaybının yüzde 3’ünün yapısal olmayan elemanlardan kaynaklandığını belirten Pirli, yapısal olmayan elemanları kolon, kiriş, perde duvarları dışında yapı içindeki mimari mekanik iletiden oluşan elemanlar, pano, asma tavan makine teçhizat, tesisatlar ve bileşenleri.. olarak sıraladı. Pirli şöyle devam etti:

SARSINTIDA YER DEĞİŞTİRİYORLAR

 “Bunlar da yapılarımızla ilgili kullandığımız yapısal olmayan hasarlara en çok neden olan şeyler. Bu tür eşyaların herhangi bir sarsıntıda yer değiştirmesi çokça görülüyor. Bu bölmeler; özellikle pencereler kapılar, mekanik aydınlatma elemanları, çatıya konan güneş panelleri, bina içindeki raflar, kütüphane, mobilya ve hareketli bölümler özellikle yapısal olmayan hasarlarda önemli rol oynuyorlar.

Yangın dağıtım hatları tavanla iletişime girerek başlıkların kırılması sonucunda odalara su dolması, farklı büyüklükteki boruların birbiriyle çarpışması sonucu bitişik nesnelerin kırılması, mekanik ekipmanların sallanması, tavan bileşenleri asma tavanlar, bunlar yapısal olmayan hasarlara en büyük örnekler.”

Temel Pirli; İMO Gebze Temsilciliği Başkanı Ahmet Kadı ve AKUT Gönüllüsü Yakup Kadıoğlu ile.

TMMOB İnşaat Mühendisleri Odası İstanbul Şubesi Afete Hazırlık ve Müdahale Komisyon Başkanı Temel Pirli aslında bilineni ama uygulanmayanı izah etti.

Pirli, “Bir yapıda yapı zemin ilişkisinin kurulması, zeminin dolgusunun, parametrelerinin belirlenmesi, güçlü bir yapı tasarımı yapılması, düzgün malzeme kullanılması, denetlenmesi ve bir mühendislik hizmeti alması sonucunda oluşacak yapıda biz göçme beklemeyiz, göçmede olmaz” dedi.

**

Planlanmalı ve tatbikatı yapılmalı

1971’de yaşanan bir depremin ardından 25 hasarlı bina üzerinde yapılan araştırmada mülk kayıplarının dağıtımı üzerine bilgilendiren Pirli, “Yapısal hasar yüzde 3. Elektrik mekanik yüzde 7. Dış kaplamalar yüzde 34. İç kaplamalar yüzde 56. Sadece hafif sarsıntıya maruz kalan depremden uzakta olan 50 hasarı yüksek binada da benzer araştırmalar, hiçbirinde yapısal hasar olmamasına rağmen binalardan 43’ünde alçıpan ve bölmelerde hasar gördüğü, 18’inin asansörünün camlarının kırıldığı görülmüştür” dedi. Pirli sözlerini şöyle tamamladı:

“Kısacası kaçış yollarını da tıkayabilen, üretimi engelleyen, maddi kayıplara da neden olmaktadır. Bu nedenle bu yapısal olmayan hasarlarla ilgili ciddi planların yapılması gerekmektedir. Deprem öncesi risk azaltma için bunların yazılıp plana dökülmüş ve tatbikatlarının yapılıyor olması gerekiyor.”

İnşaat Mühendisi Temel Pirli’ye etkinlik bitiminde onurluğu TÜRKONFED Yönetim Kurulu Üyesi Fahri Örengül ve DOĞUMARSİFED Yönetim Kurulu Başkanı Atalay Kaya tarafından verildi.

**

Temel Pirli kimdir?

1966 yılında Erzincan’da dünyaya geldi.

Yıldız Teknik Üniversitesi İnşaat Mühendisliği Bölümü (1992) mezunu.

Meslek yaşamına şantiyecilik yaparak başladı. Halen sahibi olduğu şirkette mühendislik hizmetini sürdürüyor.

İnşaat Mühendisleri Odası İstanbul Şubesi 36. ve 37. Dönem Yönetim Kurulu Üyeliği (Yedek) ve 41. 42. 43. Dönemlerde Sekreter Üye, 45. Dönemde Sayman üye olarak görev yaptı.

Evli ve iki çocuk babası.