Eğitim 2019’da yara aldı

Bülent Metin başkanlığındaki Eğitim-İş Kocaeli 2 No’lu (Gebze) Şubesi, 2019 yılını yazılı açıklama ile değerlendirdi. Eğitimin 2019’da büyük yara aldığı belirtilen açıklamada şu görüşlere yer verildi: 

“Umut ve azim, mücadelenin dinamosu, kavganın ateşidir. Eğitim-İş olarak 2020'yi umutla ve ülkemizin aydınlık insanlarına umut olma arzusuyla karşılıyor olsak da, mücadelenin rotasının sağlamasını yapmak, elbette geride bıraktığımız senede yaşananlara dair doğru tespitlerde bulunmaktan geçmektedir.
GERİ ADIMLAR 
 Ne yazık ki 2019, dünya ve bölgemiz açısından iyi anılacak bir yıl olmamıştır. Ortadoğu ülkeleri savaş yerine dönmüş, kapitalizm yoksul ile zengin arasındaki uçurumu giderek açmış, emperyalistler ülkelerin bütünlükleriyle yap-boz gibi oynama konusunda daha da pervasızlaşmıştır. Türkiye için ise maalesef dünya geneline hâkim olan bu kara tablonun daha ağır bir hali söz konusudur. 2019, ülkemiz için takvimden kopan yapraklar değil, çağdaş bir ülke olma ilkesinden atılan geri adımlar anlamı taşımaktadır. 
EN ÇOK EĞİTİM TAHRİP EDİLDİ 
Geride bıraktığımız yılda; ülkemizde ifade özgürlüğü kırpılmış, adalete olan inanç yerle bir edilmiş, demokrasilerde görünmeyecek tablolar sıradan hale gelmiş, toplum bizzat iktidar politikaları ve söylemleriyle kutuplaştırılmış, gericilik iktidar eliyle yükseltilmiş, kadın cinayetleri cezasızlığın verdiği pervasızlıkla artmış,  doğa talanı ve rant hat safhaya çıkmış, yani ülkemiz kasıtlı bir yönetimin hırsıyla muasır medeniyetler seviyesine ulaşma rotasından epey saptırılmıştır. Ülkemizde en çok tahrip edilen alanlardan birisi de ne yazık ki eğitim olmuştur. 2019'da eğitim alanında ne olduğuna sadece başlıklar üzerinden baktığımızda bile karşımıza çıkan tablo şudur:
OKULLARDA ŞİDDET CAN ALDI
Okullarda inatla çözülmeyen güvenlik problemi, şiddeti meşrulaştıran politikalar ve ticarileştirilen eğitim sistemi ağır sonuçlara yol açtı. Okul ve üniversitelerde şiddet olayları arttı. Akademisyen Ceren Damar'ın bir öğrencisi tarafından katledilmesi, gelinen noktayı gözler önüne serdi.
ATAMASI YAPILMAYANLAR
Mesleğine kavuşturulmayan öğretmen sayısı, yarım milyona dayandı. MEB, kendi verilerindeki öğretmen ihtiyacına rağmen komik oranlarda atamalar yaparak tepki çekti. MEB'in bu vurdumduymazlığı can alır hale geldi. 2019'da ataması yapılmayan 9 öğretmen intihar etti.
LİYAKAT DEĞİL MÜLAKAT 
MEB'in komik atama oranlarında bile adalet sağlanamadı. Bakan Ziya Selçuk'un liyakat getirecekleri söylemine rağmen, yandaş olmayanı ayıklama sistemi olarak yine sözlü mülakat yöntemi kullanıldı. KPSS'den çok yüksek puan alan öğretmen adayları dahi açıkta kaldı. 
GERİCİLİK YÜKSELDİ
Diyanet, 4-6 yaş çocuklarına yönelik Kuran kurslarıyla yetinmeyerek gözünü MEB’e bağlı anaokullara dikti. Protokollerle “Kuran Kursları Öğretim Programı”nın anaokullarda uygulanmasının önü açıldı. Tarikatların yasal maskesi olan dernek ve vakıflarla imzalanan protokoller, eğitimi yobazların arka bahçesi yapmaya yaklaştırdı. Sendikamızın neredeyse tümünü yargıya taşıdığı ve kamuoyunun sert tepkiler gösterdiği bu protokoller, inatla kapsamları genişletilerek tekrarlatıldı. Öyle ki; cinsel istismar skandallarıyla toplum vicdanında yara açan Ensar Vakfı, okullarda "ahlak" dersi verebilir hale geldi. 
Milli Eğitim Bakanlığı'nın tarikatları bir kamu hizmeti olan eğitime dahil etmesinin, yurt ve okul açmama suretiyle yoksul çocukları tarikat kurumlarına mecbur bırakmasının bir acı sonucu da yıl sonunda Denizli'de yaşandı.Toplum vicdanı, hala Aladağ faciasıyla sızlarken, Denizli'de Süleymancılar tarikatına ait bir yurtta, belletmeni tarafından defalarca cinsel istismara uğrayan 12 yaşındaki bir erkek çocuğu intihar etmeye çalıştı. 
AKADEMİ PARTİZANLAŞTIRILDI
FETÖ ile mücadele kisvesi altında,tarikatlarla ilgisi olmayan birçok muhalif bilim insanının görevden uzaklaştırıldığı akademi, daha da geri bir noktaya geldi. Tepeden inme getirilen rektör ve dekanlar, çağdaşlığa ve laikliğe aykırı söylemleriyle sık sık gündeme oturdu. Norm kadro yönetmeliğinde yapılan değişiklik çerçevesinde YÖK’ten üniversite yönetimlerine devredilen kadro tahsis yetkisinin ardından ilk kadro ilanı yayımlandı. Kadroların verildiği bölüm ya da fakülte belirtilmezken kadro detaylarının üniversitenin internet sitesinden de duyurulmaması dikkati çekti. Tepeden inme getirilen üniversite yönetimlerinin akademik durumunu ise Üniversite Araştırma Laboratuarı’nın çalışması sobeledi. Çalışmaya göre 68 rektörün hiç makalesi yayımlanmazken 71 rektör bugüne kadar hiç atıf almadı.  
ÜNİVERSİTELERİN BAŞARI ORANLARI YERLERE DÜŞTÜ
Herhangi bir bilimsel başarısı, kütüphanesi, kampüsü olmayan apartman üniversiteleri bir hastalık gibi türemeye devam etti. Kamu eğitimine bütçe ayırmayan iktidar, özel üniversitelere ise teşvikleri artırdı. Uluslararası derecelendirme kuruluşu Quancquarelli Symonds’ın(QS) verileri, Türkiye’deki üniversitelerin eğitim kalitesindeki düşüşü gözler önüne serdi. Londra merkezli kuruluşun raporuna göre, Türkiye’den hiçbir devlet üniversitesi başarı sıralamasında ilk 500’e giremedi. İktidar, bu tabloyu daha da geriye götürecek adımlar atmayı sürdürdü:  
Yükseköğretim Kurulu’nca (YÖK) yapılan yeni düzenleme ile “araştırma görevlisi kadrosuna başvurabilmek için ilana ilk başvuru tarihi itibarıyla 35 yaşını doldurmamış olma” şartı kaldırıldı. Ayrıca tezsiz yüksek lisans mezunlarına araştırma görevlisi olma hakkı tanındı.
YÖK tarafından özel üniversitelere ilişkin hazırlanan rapor da itiraf niteliğindeydi. Rapora göre 30 özel üniversite, öz kaynaklı araştırma projesine bütçe ayırmadı. Araştırma projeleri için hiçbir harcama yapmayan bazı üniversitelerin reklam tanıtımları için ise yüz binlerce lira ayırdığı görüldü.
İMAM HATİP İNADININ ACI SONUÇLARI
AKP'nin yoksul öğrencilere dayattığı imam hatiplerin başarı oranı daha da düştü. MEB’in yayımladığı faaliyet raporuna göre, imam hatipler devamsızlık ve yılsonu başarısızlığında diğer okul türlerini geride bırakarak ilk sıraya yerleşti. Bakanlık raporuna göre imam hatipler devamsızlık, sosyal etkinliklere katılma ve kitap okuma hedeflerini de tutturamadı. Birçok ilde gösterişli törenlerle açılışı yapılan çok sayıda imam hatip lisesi, öğrencilerimizin yeterince tercih etmemesine rağmen, atıl bir şekilde tutulmaya devam edildi. İnatla ihtiyaç olan başka lise türlerine dönüştürülmedi.
Milli Eğitim Bakanlığı bütçesinin büyük bölümünün aktarıldığı Din Öğretimi Genel Müdürlüğü’ne bağlı imam hatip liselerinin lisans bölümlerine yerleşme oranı ise yüzde 15’te kaldı.   
EĞİTİMDEN TASARRUF YAPILDI
İktidarın "ekonomi dört nala koşuyor" dediği, Diyanet'in bütçesinin NASA'nın derin uzay araştırmaları için ayırdığı bütçeden dahi fazla olduğu 2019'da, Milli Eğitim Bakanlığı(MEB) bütçesinden tasarruf tedbirleri kapsamında 2 milyar TL kesinti yapıldı. Bununla birlikte derslik ihtiyaçlarına yönelik adım atılamaz hale geldi. Birçok ilde okul inşaları durdu. Sadece Şırnak’ın köylerinde bile 13 okulun inşası “bütçe yetersizliği” gerekçesiyle askıya alındı.
Bu bütçesizlik, trajikomik durumlara da sebep oldu: Bakanlık, okullara gönderdiği resmi yazıda 2023 Vizyon Belgesi'nde yer alan “Eğitimin finansman çeşitliliğinin artırılması” maddesine ilişkin hatırlatma yaptı. Yazıda okulların isimlerinin satılabileceğini duyurdu. 
OECD'nin “Bir Bakışta Eğitim” raporuna göre Türkiye, öğrenci başına en az harcama yapan üçüncü ülke oldu. Türkiye, geleneği bozmayarak birçok konuda yine OECD ortalamasının altında kaldı. 
PISA sonuçları da eğitimdeki başarısızlığı gözler önüne serdi. Türkiye’nin, okuma becerileri, matematik ve fen alanlarındaki başarı sırasını 2016 yılına göre artırmış olmasının sebebinin örneklem grubunun bir önceki PISA’da başarı göstermiş okullardan seçilmesi olduğu ortaya çıktı. Buna rağmen Türkiye, hemen her alanda OECD ortalamasının çok altın da kaldı. Türkiye’nin, 37 OECD ülkesinin okuma becerilerine göre sıralandığı listedeki yeri 31 oldu.
OKULA BAŞLAMA YAŞI YAP-BOZ EDİLDİ
İlkokula başlama yaşını 69 aya çıkaran kanun yürürlüğe girdi. Resmi Gazete’de yayımlanan kanunla 66 ay olan ilkokula başlama yaşı 69 ay olarak değiştirildi. Daha önce çocuklarını 66 aylıkken okula göndermek istemeyen ailelere hakaret eden iktidar, neden okula başlama yaşını tekrar değiştirdiğini ise izah edemedi.
 
BİLİM DERSLERİ SEÇMELİ DİN DERSLERİ ZORUNLU
Kamuoyu hala gerici müfredatın olası etkilerini tartışırken, bilimsel eğitime bir darbe daha vuruldu. Liselere getirilen yeni sistemde, zorunlu derslerin sayısı azaltılarak seçmeli derslerin sayısı artırıldı. Din Kültürü ve Ahlak Bilgisi zorunlu olurken, Felsefe alanı dersleri seçmeli oldu. Yeni sistemin açıklanmasının ardından YÖK’ün söz konusu değişiklikle ilgili bilgisinin olmadığı ortaya çıktı.
 
ONBİNLERCE ÖĞRENCİ MAĞDUR
Bir milyondan fazla öğrencinin “nitelikli” liselere girmek için ter döktüğü LGS sonuçları, eğitimdeki eşitsizliği bir kez daha gözler önüne serdi. Sendikamızın "yeni sisteme" dair uyarılarına kulak asılmadı ve bunun acı faturası binlerce öğrenciye kesildi. MEB’in, LGS’ye ilişkin hazırladığı değerlendirme raporuna göre, eğitim düzeyi yüksek olan ailelerin çocukları sınavdan ortalama 406 puan alırken eğitim düzeyi düşük ailelerin çocuklarının ortalama sınav puanı 278 oldu.
ÖSYM’nin 2019 YKS verileri de , eğitim sisteminin içler acısı durumunu bir kez daha gözler önüne serdi. Verilere göre, üniversite sınavında 15 bin öğrencinin puanı, yarım net dahi yapamadığı için hesaplanamadı. YKS’nin ilk oturumunda 15 net doğru yanıt veremediği için puan barajının altında kalan aday sayısı ise 628 bin 796 oldu.  YKS’ye başvuran 2 milyon 528 bin üniversite adayından 904 bini üniversiteye yerleşebildi, tercih yapan 71 bin öğrenci ise açıkta kaldı.
2019 YKS’de üniversiteyi kazanan öğrencilerin netleri açıklandığında ise başka bir skandal patlak verdi. Yükseköğretim Program Atlası’nda yapılan güncellemeyle girdiği bölümle ilgili testte 1 veya altında, hatta eksi netler yapan öğrenciler olduğu ortaya çıktı. Sonuçlar eğitim sistemindeki çarpıklığı gözler önüne serdi.   
KAMUDA AYRI ÖZELDE AYRI EZİYET
2019, eğitimcilerin yoksulluk ve haksızlıkla daha da fazla sınandığı bir yıl oldu. Yetkili yandaş konfederasyon ve hükümetin müsameresi sonucunda, tüm temel gıda maddelerinin yüzde 50, elektrik, doğalgaz gibi zorunlu tüketim kalemlerinin yüzde 60 zamlandığı ekonomik kriz ortamında, kamu çalışanlarına yüzde 4 gibi hakaretvari bir zam yapıldı. 
Kamuda çalıştığı için yoksulluğa mahkum edilen eğitim çalışanları, keyfi disiplin cezaları, fişlenmeler, sürgünler ve mobbingle yüz yüze kalmaya devam etti. Sözleşmeli, ücretli adı altında öğretmenlerin kategorilere bölünerek sömürülmesi 2019'da da sürdü. Öyle ki Gaziantep'te 25 yaşındaki sözleşmeli Saadet Öğretmen, okul yöneticisinin mobbingine dayanamayıp canına kıydı. 
Bakan Ziya Selçuk'un eğitim çalışanlarına dair attığı tek adım ise "öğretmen önlükleri" diktirmek oldu. 
Özel okullardaki öğretmenlerin durumu da 2019'da daha vahim hale geldi. Patronların keyfi sömürülerine terk edilen, yeri geldiğinde AVM'lerde okul tanıtımı bile yapmak zorunda bırakılan eğitim çalışanlarına maaşlarını ödememek adeta bir gelenek haline geldi. 
İstanbul Ahmet Şimşek Koleji’ndeki 120 eğitim çalışanına aylarca maaş ödenmedi. Bursa’da maaşlarını alamayan özel okul öğretmenleri eylem yaptı. Doğa Koleji’nde, patronun velilerden aldığı paraları inşaat sektörüne yatırdığı ortaya çıktı ve kolej zincirinde çalışan sekiz bin öğretmen hala alamadığı maaşlar için direniyor.
OKULLAŞMA ORANI UTANDIRDI
2019'da da taşımalı eğitim garabetini durdurmak için hiçbir adım atılmadı. Bu rezalet, özellikle Taşra'daki birçok yerleşim merkezinde yavrularımızın okula başlayamamasına ya da tarikat yurtlarına mecbur kalmasına yol açtı.  
Çağdaş bir ülkenin en önemli eğitim kriterlerinden olan okullaşma oranı da yerlerdeydi. OECD’nin, “Bir Bakışta Eğitim-2019” raporuna göre, Türkiye okul öncesi eğitimdeki okullaşma oranında 30 ülke arasında son sırada yer aldı. Kamu kaynaklarından eğitim kurumlarına yaptığı harcamalar listesinin de sonlarında yer alan Türkiye’de, okulöncesi okulların yüzde 50’sinin özel olduğu bildirildi.
ÖRGÜN EĞİTİMDEN KOPUŞ BAŞLADI
Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) ülkede lise çağındaki gençlerin yüzde 50’ye yakını eğitimde yer almadığını ve bu gençlerin 1 milyon 375 bininin ise ne yaptığının bilinmediğini açıkladı. 2012 yılında getirilen 4+4+4 sisteminin ardından açık lisede okuyan öğrenci sayısı 940 binden 1 milyon 389 bin'e yükselmişti. Aynı dönemde lise öğrenci sayısındaki artış oranı yüzde 15,8 olurken açık öğretim lisesinde okuyanların artış oranı yüzde 32,4 oldu. 
CUMHURİYET'E SAYGISIZLIK KOLTUK KORUMA METODU OLDU
Yüzde 80'i iktidarın eksenindeki Eğitim Bir-Sen üyeleri arasından seçilen okul yöneticilerinin birçoğu 2019'da da rezaletlere imza attı. AKP'ye ne kadar yakın olduklarını göstermek için sosyal medya üzerinden her fırsatta Cumhuriyet'e ve onun kurucusu olan büyük önder Mustafa Kemal Atatürk'e dil uzatan yöneticiler, yine cezalandırılmadı. Sendikamızın yargıya taşıdığı her bir hadsizlik, MEB tarafından sessizlikle karşılandı.
Bunun yanı sıra karma eğitimin haram olduğu, kız öğrencilerin eşofman giymemesi gerektiği gibi sapıkça ve yobazca ifadeler kullanan yandaşlar da eğitim sisteminden kopartılmadı. 
Eğitim-İş olarak bu karanlık tabloya baktığımızda karamsarlık duymuyor, mücadele azmimizi yükseltiyoruz. Başöğretmen Mustafa Kemal Atatürk'ün eğitim neferleri, O'nun gelecek nesilleri emanet etmeye layık bulduğu öğretmenler olarak adil, parasız, laik, çağdaş bir eğitim sistemi için işimiz, ekmeğimiz ve çoçuklarımızın geleceği için mücadele etmekten onur duyuyoruz.
2020'yi umut ve azimle, ancak 2019'da ne olduğunu asla unutmadan karşılıyoruz! Atatürk, o kara tahtanın başına geçip ilk harfi yazdığı günden bu yana eğitimi geriletmeye çalışanların olduğunu, çağdaşlığın düşmanlarının bulunduğunu unutmuyor, 2020'yi bu gericiliği -tarihte olduğu gibi- mağlup edecek bir ruhla karşılıyoruz.
Başta öğrencilerimiz ve meslektaşlarımız olmak üzere, tüm yurttaşların yeni yılını bu duygularla kutluyoruz.”