Akıllı radyasyon tedavileri: Radyonüklid tedaviler

Radyonüklid tedaviler nedir?

“Radyonüklid tedavi”, özetle radyasyon verici maddeler ile yapılan tedavi olarak tanımlanabilir. Bu tedaviler, prostat kanseri ve nöroendokrin tümörler gibi hastalıkların tedavisinde hastalar için çok önemli bir fark yaratıyor. Hastalara, kemoterapi ve radyoterapiden farklı olarak ekstra bir tedavi yöntemi sunuyor. 

Tedavi için elinizde hangi ajanlar var? 

Tedavi için elimizde iki tane radyoaktif madde var. Biri Lutesyum-177, diğeri de Aktinyum. İkisi de kanser tedavilerinde kullanılabiliyor. Aktinyum, tümöre saf alfa enerjisi veriyor. Lutesyum ise beta enerjisi ile tümör hücresinin içine giriyor, her iki radyoaktif madde de tümör hücresinin DNA’sında hasarlar oluşturarak tümör hücresinin ölümüne neden oluyor. Bu tedavi yöntemini “internal” yani “içeriden radyoterapi” olarak değerlendirmek mümkün. Bu tedavinin en iyi yanı radyoaktif maddenin sadece tümöre gidip onu yok etmesi, çevredeki doku ve organlara vereceği zararın minimal düzeyde olması. Radyonüklid tedavilerin akıllı ve hedefe yönelik tedaviler olduğunu söyleyebiliriz. İnsanlar radyasyon aldıkları bu tedavilerden sonra aynı gün veya ertesi gün taburcu oluyorlar, çevrelerine anlamlı bir miktarda radyasyon vermiyorlar.

Hedefe yönelik, akıllı tedaviler yani bunlar... 

Kesinlikle öyle. “Hedefe yönelik radyonüklid tedavi” diyebiliriz. “Akıllı radyasyon tedavileri” de diyebiliriz bunlara. 

Ne zaman bu tedavilere başvuruluyor? 

Radyonüklid tedaviler aslında radyoterapi ve kemoterapi tedavilerinin pek etkili olmadığı zamanlarda başvurulan yöntemler. Aslında çoğu zaman tedaviler birbirini tamamlıyor. Multidsipliner, yani pek çok branşın bir arada olduğu, birbirinden destek aldığı bir ortamda ise   tedavinin ne zaman uygulanması gerektiği bu ekip tarafından değerlendirilerek belirleniyor. Yani aslında “son seçenek tedavi uygulaması” ifadesi doğru değil. Uygun zamanda uygulanan tedavilerin başarısı daha yüksek. Hastanın bu şansı kaçırmaması için tüm ekibin aynı duyarlılıkta olması önemli. 

Radyonüklid tedaviler ne kadar yaygın? 

Tedavilerin başarılarına ilişkin yayınlar artıkça yaygınlığı artıyor. Tedavinin deneyimli, multidisipliner çalışma kültürü olan ekiplerde başarısının daha yüksek olduğunu görüyoruz. Hastaya özel planlama yapmak, hastayı uygun bir şekilde takip etmek tedavi başarısını artırıyor.  

Hangi hastalara uygulanıyor bu tedaviler? 

Bu tedaviler hormona dirençli metastatik prostat kanseri ve nöroendokrin tümör tanısı almış olan hastalarda kullanılıyor. Bu tedaviler sayesinde örneğin metastatik prostat kanseri olan ve tedaviye yanıtı olmayan hastaların tedaviye yanıt verdiğini, ağrılarının azaldığını görüyoruz. Bu esnada yan etki ortaya çıkmadığı için bu dönemde rahat bir zaman geçiriyorlar, özellikle yaşlı hastalar için bu çok önemli bir katkı. Etkin olmayan, yan etki gelişen tedavilerden hastayı alıp rahat bir zaman geçirtebilmek ve tedavi edebilmek hepimizi çok mutlu ediyor. Örneğin birinci kürüne tekerlekli sandalye ile gelip ikinci kürüne yürüyerek giren hastanın memnuniyetini çok defa yaşıyoruz. 

Radyonüklid tedaviler kaç kür uygulanıyor? 

Kanserin tamamını yok etmek için vermemiz gereken radyasyon dozu çok yüksek. Bunu tek seferde yapamıyoruz çünkü radyasyonu yüksek dozda verdiğimizde normal hücreler de ölüyor. Dolayısıyla bu tedavileri 2 ayda bir, 4-6 kür olacak şekilde uyguluyoruz. Tedavi esnasında yan etki olasılığının az olması ve tedaviye alınan iyi yanıtlar sayesinde hastamıza konforlu bir tedavi süreci imkanı tanıyan bu yöntemle, bu hastaların tedavisine anlamlı katkılar sağlayabiliyoruz.